Geterogen sistemalar uchun fazalar qoidasi 1-§. Gomogen kimyoviy jarayonda muvozanat. Muvozanat sharoitlari. Le-Shatele printsipi

Konovalovning birinchi qonuni. Oʻzgarmas temperaturada (T–const) bugʻ tarkibida eritmadagiga qaraganda koʻproq (yoki ozroq) miqdorda boʻlgan komponentning konsentratsiyasi ortganda eritmaning bugʻ bosimi ham ortadi (yoki kamayadi) yoʻki Suyuqlik bilan solishtirganda muvozanat bugʻi nisbatan ushbu komponent bilan boyitilgan boʻlib, uning suyuqlikka qoʻshilishi eritma ustidagi umumiy bugʻ bosimini oshiradi (yoki xuddi shu narsa, eritmaning qaynash nuqtasini qandaydir doimiy bosimda pasaytiradi.).
Konovalovning birinchi qonuni ideal va ideal boʻlmagan echimlar uchun amal qiladi. Agar Raulning birinchi qonunidan chetlanishlar oz boʻlsa, bug ʻtarkibining eritma tarkibiga bogʻliqligi α > 1 holatidagi 2.12–rasmda koʻrsatilgan shaklga ega boʻladi.



1

Y_B

α > 1

α = 1



1

0

0

X_B


2.12-rasm. Ideal eritmalar uchun bugʻ tarkibining eritma tarkibiga bogʻliqligi.
Agar eritmaning idealdan chetga chiqishi katta boʻlsa, umumiy bug ʻbosimining eritma tarkibiga bogʻliqligi egri chizigʻida ekstremum paydo boʻlishi mumkin (mos ravishda musbat va salbiy chetlanishlar uchun maksimal yoki minimal). Bunda bugʻ tarkibining eritma tarkibiga bogʻliqligi 2.13–rasmda koʻrsatilgan murakkab shaklga ega.
Xuddi shunday holat ideal eritmalarga yaqin boʻlgan tizimlar uchun ham yuz berishi mumkin, bunda eritma komponentlari bir–biriga yaqin qaynash temperaturalariga ega (sof komponent ustidan toʻyingan bug ʻbosimi). Bu holat Konovalovning ikkinchi qonuni bilan tasvirlangan.




2.13 – rasm. umumiy bugʻ bosimining eritma tarkibiga bogʻliqligi egri chizigʻiga ega boʻlgan tizimlar uchun bugʻ tarkibining eritma tarkibiga bogʻliqligi