Muammoni hal etish
yangi bilimni olish yoki u yoki boshqa hodisani
izohlovchi, hodisaning xohlagan yo‗nalishda rivojlanishiga ta‘sir ko‗rsatish
imkonini beradigan omillarni aniqlash demakdir.
Referat
– bir yoki bir necha manbalarda mavjud bo‗lgan g‗oyalarning
qisqacha yozuvi, u har xil nuqtai nazarlarni qiyoslash va tahlil qilish mahoratini
taqozo etadi. Referatlar turlari: axborotchilik (referat – konspektlar), indikativ
(referat – rezyume), monografik, tahliliy.
Referatlash:
qandaydir masalaning bir yoki bir necha manbalarning
tasniflanishi, umumlashtirilishi, tahlili va sintezi asosida bayon qilinishini nazarda
tutadi.
Sintez
- fikriy operasiya, uning jarayonida aniqlangan elementlar va
faktlardan yaxlit manzara qayta tiklanadi.
Bildirgichli apparat:
tushuntirilishi lozim bo‗lgan tushunchalar, atamalar,
faktlar va shu kabilarga izohlar.
Qiyoslash
- ob‘ektlarning o‗xshashligi va farqlarini, umumiyligi va
alohidaligini aniqlash maqsadida ob‘ektlarning qiyoslanishini nazarda tutadi.
Maqola
– bu mustaqil ilmiy tadqiqot bo‗lib, u dolzarb ilmiy muammo
bo‗yicha o‗z fikrlarini bayon qilishdir.
Tezislar:
o‗qib chiqilgan (yoki og‗zaki bayon qilingan) parchani takrorlaydi,
lo‗nda ifodalaydi va xulosalaydi; har doim dalillarga ega bo‗ladi, mazmun
mohiyatini aniqlaydi; materialni umumlashtirish imkonini beradi; maqola,
ma‘ruza, dissertasiyani tanqidiy tahlil etishda qimmatlidir. Tezislar turlari: oddiy –
ko‗pincha ko‗chirmalardan iborat bo‗ladi, asosiy – odatda muallif tomonidan
mustaqil ifodalanadi, murakkab – o‗zida ikki turdagi yozuvni chatishtiradi.
Nazariy asos
– mazkur tadqiqot tayanadigan konseptual qoidalar (g‗oyalar,
tamoyillar).
Muammoning ifodalanishi
— bu, o‗z mohiyatiga ko‗ra, ilmiy tadqiqot
mazmunining kristallashtirilishidir. SHuning uchun muammoning to‗g‗ri qo‗yilishi
— butun ish muvaffaqiyatining garovidir.
|
