Go‘daklik davrining psixologik xususiyatlari Reja

Go’dak bolalar jismoniy jihatdan tez rivojlanishi bilan birga psixik jihatdan ham juda tez rivojlanadilar. Chaqaloq bolalar psixikasining rivojlanishi, birinchidan, analizatorlaming takomillashuvi bilan bog’liq bo’lsa, ikkinchidan, mustaqil harakatlarining o'sishi bilan bog’liqdir. Analizatorlaming tez takomillashuvi natijasida bola uch oylik bo’lgandan so’ng unda dastlabki shartli reflekslar yuzaga kela boshlaydi. Demak, ana shu davrdan boshlab bola psixikasi tez rivojlanish yo’liga kiradi. Yuqorida aytib o’tganimizdek, u dastawal bolada harakat analizatorlari bilan bog’liq bo’lgan, undan so’ng eshitish va ko’rish analizatorlari bilan bog’liq bo'lgan shartli reflekslar yuiiaga keladi. Ana shu tariqa barcha analizatorlarga nisbatim har xil muralckablikda shartli reflekslar tobora ko’plab yuzaga kela boradi. Shartli reflekslaming yuzaga kelishi bola psixikasining rivojlanishi uchun moddiy zamin bo’ladi.
Keyitichalik, ya’ni ikld-uch oylik bolalarda analizatorlar faoliyatining (akomillashuvi natijasida ta'sir qilayotgan qo’zg’atuvchilami farqlash qobiliyati yuzaga kela boshlaydi. Dastawal turli ovozlami, so’ngra ayrim yorqin ranglami, ta’mlami, farqlay boshlaydi. Niltioyat, uch oylik bola atrofidagi juda ko p narsalardan odamni farqlaydigan va odamga nisbatan qandaydir boshqacha reaksiya qiladigan bo'ladi. Uch oylik bola oldiga kelgan odamga tikilib, emotsional munosabatda bo’la boshlaydi. (J odamga uzoq vaqt tikilib qaraydi. Lablarini harakatlantirib, tilini aylantirib, go’yo odamning nutqiga taqlid qilmoqchi bo’ladi. Ana shu davrdan boshlab bolalar bilan imkoni boricha mehribonlik ohangida gaplashib turish kerak. Ana shunday munosabatlar natijasida bolada qandaydir aktivlik, kattalarga talpinish reaksiyasi yuzaga keladi. Psixologlar bolalarda kattalar bilan bo’lgan munosabatdan yuzaga keladigan emotsional reaksiyalami jonlanish kompleksi deb ataganlar. Bu kompleksda bola uning bilan munosabatda bo’layotgan odamga muloyim tikilib, jilmayadi, qo’l va oyoqlari bilan talpinib qandaydir ovoz chiqaradi. Bolada qandaydfir kuchli mamnunlik hissi yuzaga keladi. Lekin shuni unutmaslik kerakki, agar bolalar bilan keragidan ortiq darajada. munosabatda bo’lib, ularda jonlanish komjleksini yuzaga keltira toerilsa, ular kattalarga o’rganib qoladilar va o’yinchoqlarga qarama>' qo’yadilar.
Go’dak bola yoshiga to’lguncha juda ko’p harakadami o’zlashtirib oladi. Bolaning qiladigan turli-tuman haiakatlari orasida qo’l harakatlari psixik tmaqqiyoti uchurt muhim bo’lgan harakatlardir. To’rt oylik bola narsalarga qo’l cho'zeidigan bo’ladi, ammo u hali o’zining qo’l harakatlarini idora qila olmaydi. Bola besh oylik bo’lgach, narsalami ushlab, uni paypaslab, timirskilab ko’radigan bo’ladi Bolaning qo’l harakatlari atrofidagi riarsalami bilish quroliga aylanadi, chunki u narsalami paypaslab, timirskilab ko’rish orqali ulaming ayrim xususiyatlarini bilib oladli.
Bolaning psixik taraqqiyotida