Güle Güle Çocuklar

B+  YAZ

  85

ikincisinde bu üç seviye arasındaki ilişkiler çok kuvvetli olmalıdır. Ülke 

genelinde CHP’nin söylemini daha ekonomi öncelikli hale getirmesi 

ve Kılıçdaroğlu-Gürsel ikilisinin İstanbul genelinde CHP’nin sınıfsal ta-

banını yayacak şekilde bir kampanya yürütmesinin üzerine, Beşiktaş 

Belediyesi’nin birebir ilişkiye dayanan refah belediyeciliği ile ilgili hiz-

metleri bu söylemleri somutlaştırmış ve CHP’nin Beşiktaş’ta her top-

lumsal gruptan (laiklik kaygısı olsun olmasın) oy almasına, her mahal-

leden ve hemen her sandıktan çok büyük farklarla önde çıkmasına ne-

den olmuş görünmektedir. 

6.4), Gaziantep (+yüzde 6.5), Zonguldak (+yüzde 7.3), İstanbul (+yüz-

de 6.6), İzmir (+yüzde 12.7) gibi sanayi kentleri olarak bilenen bölge-

lerde  CHP’nin  seçimde  en  yüksek  oy  yükselmelerini  kaydetmesin-

den, hem de örneğin bu kentlerden İstanbul içinde, Bayrampaşa, Kar-

tal, Zeytinburnu, Maltepe gibi bölgelerde CHP’nin İstanbul genelinde 

gösterdiği  yükselmenin  (yüzde  6.58)  üstünde  yükselme  gösterme-

sinden takip edebiliriz. Bu faktörün Beşiktaş’a etkisini de mahalleler-

den takip etmek mümkün olabilir. Beşiktaş seçimlerinin 2009 beledi-

ye başkanlığı seçimlerinde, CHP hiçbir mahallede - yüzde 55’in altına 

düşmediği gibi toplam 472 sandıktan sadece 3 tanesini kaybetmiş-

tir, 2007 Milletvekili seçimlerinde ise, yüzde 50’nin altında kaldığı bir-

çok mahalle olduğu gibi, kazanamadığı sandık sayısı da 482 sandık-

ta 15’tir (Kaynak: TÜİK). CHP oylarının yüksek olmasının yanında da-

ğılımının da dengeli olması, CHP’nin Beşiktaş’ta göreceli olarak dü-

şük gelir gruplarının yaşadığı bölgelerde de atılım yaptığı şeklinde yo-

rumlanabilir.

Tabii  ki,  genel  siyasetin  Beşiktaş  seçmeninin  davranışına  etkilerinin 

yanı sıra CHP’nin İstanbul ve Beşiktaş yerel siyasetinin ve siyasetçi-

lerinin de Beşiktaş’taki seçim sonuçlarına etkisi olmuştur, fakat, bu üç 

faktör arasında hangisinin başat olduğunu elimizdeki verilerle kestir-

mek güç. Yine de, seçmenlerin büyük çoğunluğunun mahalli seçim-

lerde oylarını bütüncül bir şekilde kullandıklarını (büyükşehir belediye, 

ilçe belediye ve il genel meclisi seçimlerinde aynı partiye oy verdikle-

rini) seçim sayım süreci tanıklığından ve aynı sandıkta partilerin oyları-

nın değişik oylamalarda birbirine yakın sonuç vermesinden (aynı parti-

nin aynı sandıktan büyükşehir belediye, ilçe belediye ve il genel mec-

lisi oylarının yakın olması) sorunsuzca varsayabiliriz. (Aşağıda Beşik-

taş ilçesinin 29 Mart’ta yapılan seçimlerden üçünün sonuçları kısaca 

özetlenmiştir, tek tek sandık sonuçları Yüksek Seçim Kurulu’nun site-

sinden görülebilir.)

Yukarıda  görüldüğü  gibi  genel  toplamlarda  da  oylar  benzer  şekilde 

dağılmıştır.  AKP’nin  ve  CHP’nin  adayları  Büyükşehir’de  biraz  daha 

yüksek  oy  almış,  CHP  il  genel  meclisinde  biraz  daha  az  oy  almıştır. 

Ancak bu farklar ikincil faktörlerle kolayca açıklanabilir. Örneğin Be-

şiktaş ölçeğinde, İstanbul’un genelinde olduğu gibi MHP seçmeninin 

Kılıçdaroğlu’na biraz daha fazla meyletmesi ve DSP’nin İstanbul kam-

panyasının zayıf olması ya da DSP’nin Beşiktaş Belediye Başkanlığı 

için güçlü bir aday çıkartmış olması küçük farkları açıklayabilir (CHP-

DSP oy toplamı Beşiktaş Belediyesi için yüzde 76.5 gibi çok yüksek 

bir orana ulaşmaktadır).

Sonuçta CHP’nin her üçünde de çok yüksek oy oranları kaydetmiş ol-

ması, hiçbir ölçeğin (CHP’nin genel parti politikaları, Büyükşehir ada-

yı, Beşiktaş Belediyesi adayı) kuvvetli bir olumsuz etki yapmadığı şek-

linde  yorumlanabilir.  Çünkü,  bu  üç  ölçekteki  örgüte/adaylara  çok  kı-

zan bir seçmenin oyunu hiçbirinde CHP’ye vermeme ihtimali yüksek-

tir. Bunun tam tersi de, yani seçmenin herhangi bir ölçekte CHP’yi tak-

dir etmiş olmasının diğerlerinde de olumlu etki yapmış olması da, nis-

peten daha sorunlu da olsa, makul bir önerme sayılabilir. Eğer öyley-

se, CHP’ye yukarıda açıkladığım ülkedeki siyasal değişimlerden dola-

yı Beşiktaş seçmeninin daha fazla yönelmesi dışında, Beşiktaş seç-

meninin  çoğunluğunun  Büyükşehir  adaylık  süreçlerini  ve  Beşiktaş 

Belediyesi’nin icraatlarını başarılı bulduğu ya da en azından kesinlik-

le başarısız bulmadığı iddia edilebilir. Diğer bir deyişle, Beşiktaş ilçe-

sinde,  CHP’nin,  Büyükşehir  ve  ilçe  adaylarına;  Büyükşehir  adayının, 

partiye  ve  ilçe  adayına,  ilçe  adayının  da,  partiye  ve  Büyükşehir  ada-

yına  oy  kazandırmış  olması  ya  da  en  azından  oy  kaybettirmemiş  ol-

ması  muhtemeldir.  Sonuç  olarak,  ben  bu  kadar  yüksek  oy  oranları-

nın  ancak  bu  şekilde  bir  sembiyoz  ile  açıklanabileceğini  düşünüyo-

rum. Başta belirttiğim iki faktörden (laiklik/güç yoğunlaşması kaygıla-

rı ve CHP’nin sınıfsal tabanının yaygınlaşması) birincisinde ülke siya-

setindeki gelişmelerden Beşiktaş daha doğrudan etkilenmiş olsa da, 

Kaynak:  Yüksek Seçim Kurulu’nun seçim sonuçlarından adapte edilmiştir. 

*Birim= Oranların tümü yüzde olarak ifade edilmiştir.

6. Bu rakamın yarısından biraz fazlası yüzde 3.2 ile Genç Parti’ye aittir.

CHP

AKP

DSP

MHP

DP

Bağımsız: 

Baskın Oran

Diğer

*53.9 (62.842)

18.6 (21.700) 

10.6 (12.394)

4.5 (5.225)

5.8

6

  (6.721)

68.3 (81.059)

16.5 (19.619)

4.9 (5.865)

4.3 (5114)

0.6 (729)

5.2 (6.130)

Parti 

22.07.2007 

Milletvekili (Beşiktaş)

23.03.2009 

İl Genel Meclisi (Beşiktaş)

5.0 (5.879)

Tablo 2

Parti 

CHP

AKP

DSP

MHP

İl Genel Meclisi

*68.3 (81.059)

16.5 (19.619)

4.9 (5.865)

4.3 (5.114)

Büyükşehir Belediye

72.7 (85.817)

19.3 (22.846)

1.8 (2.188)

2.5 (2.894)

Beşiktaş Belediye

69.3 (81.501) 

16.1 (18.997)

7.2 (8.423)

4.2 (4.956)

Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu ve CHP seçim sonuçları analizinden adapte edilmiştir.

*Birim= Oranların tümü yüzde olarak ifade edilmiştir.

Tablo 3

1. Bu sıralama 29 Mart seçimleri il genel meclisi sonuçlarına göre yapılmıştır.

2. DSP 2007 genel seçimlerine CHP listelerinden girmiştir. 

3. 2007 seçimlerinde bu rakamın çok büyük bir bölümünü daha sonra 

DTP’ye katılan bağımsızlar oluşturmuştur.

4. Genç Parti 2007 seçimlerinde yüzde 3.04 oy oranıyla  Diğer kategorisi-

nin en önemli kısmını oluşturmaktadır.

5. Bu rakamın yarısından biraz fazlasını BBP’nin yüzde 2.36 oyu oluştur-

maktadır.

Parti 

1

AKP

CHP

MHP

DTP

SP

DP

DSP 

2

 

Bağımsızlar

Diğer

22.07.2007 Milletvekili

*46.6 (16.327.291)

20.9 (7.317.808)

14.3 (5.001.869)

5.2 (2079701)

5.4 (1.898.973)

5.2 

3

 (1.835,486)

5.3 

4

 (1.847.075) 

29.03.2009 İl Genel Meclisi

38.4 (15.353.553)

23.1 (9.229.936)

16.0 (6.386.279)

5.7 (2277777)

2.3 (820.289)

3.8 (1.536.847)

2.9 (1.139.878)

0.4 (172279)

4.5 

5

 (1.812.513)

Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu’nun seçim sonuçlarından adapte edilmiştir.

*Birim=Oranların tümü yüzde olarak ifade edilmiştir.

Tablo 1

B+

---