19
ədaləti qorusa da, cəmiyyəti istənilən kamala doğru yönəltsə də
müəyyən iĢlərin dəqiq ayırd edilməsində gücsüzdürlər. Onlar yalnız
səthi fərqləri ayırd edə bilirlər. Bu isə böyük əhəmiyyət kəsb etmir.
Bu iĢin öhdəsindən yalnız Allahın sonsuz elm dəryasına bağlı ilahi
rəhbərlər gələ bilir.
Yer kürəsinin az qala yarısına yetmiĢ il hökmranlıq edən
marksizm ibrətamiz bir təcrübə idi. Marksizmin əsaslarını
möhkəmləndirmək üçün geniĢ təbliğat vasitələrindən istifadə edilsə
də, bu yolda çoxsaylı qəzet və jurnallar çap olunsa da cəmiyyətin
problemlərinin həlli, ictimai ədalətin təmini, bəĢəriyyətin təkamülü,
tarix və ictimai elmlərin düzgün təlimi üçün marksizm yeganə yol
sayılsa da müxaliflər müxtəlif yollarla sıradan çıxarılsa da, bu
ideyanın məhsulu diktatura və süqutdan baĢqa bir Ģey olmadı. Hətta
onların bir çox mütəfəkkir və alimləri bu ideologiyanın əsaslarının
səhv olduğunu etiraf etdilər!
Bəlkə də, bu qədər mütəfəkkirlərin, alimlərin, təhsil ocaqları və
universitetlərin müdafiə etdiyi məktəbin axırda puç olması tarixin
misli görünməmiĢ hadisəsidir. Kim zəmanət verə bilər ki, gələcəkdə
insan təfəkküründən doğan digər ictimai və etiqadi məktəblər belə
bir taleyə düçar olmayacaq?! Beləcə, Allah tərəfindən hər bir xəta və
səhvdən uzaq olduğuna zəmanət verilən peyğəmbər və məsum
rəhbərlərin məktəbi bir daha öz zəruriliyini göstərir.
Bir sözlə, bəĢəriyyəti kamal və səadətə çatdırmaq istəyən
mütəal Allah haqq yola hidayət üçün vəhy qüvvəsi və ismət
məqamına malik peyğəmbərlər göndərdiyi kimi, onlardan sonra bu
yolu davam etdirəcək məsum caniĢinlər təyin etmiĢdir. ġübhəsiz,
həmin caniĢinlər olmadan bu məqsəd həyata keçəsi deyildir. Çünki:
1. Ġnsan əqli bütün kamal, səadət və tərəqqi yollarını müstəqil
olaraq ayırd etməyə qadir deyil.
2. Peyğəmbərin vəfatından sonra mümkündür ki, din müxtəlif
təhriflərə məruz qalsın. Deməli, Allahın dinini azğın kəslərin təhrifi,
nadanların müdaxiləsi, nəfsə uyanların təfsirindən qorumaq üçün
məsum və ilahi rəhbərlərə ehtiyac duyulur.
Bu məsələ “Üsuli-kafi” kitabında imam Sadiqdən (ə) nəql
olunan məĢhur bir hədisdə belə açıqlanır:
ا
ؾ مَّْ
ؾ ذلْاِ١اَجلْاٌِا اًَلْاِ٘اَا بٕ٠
ی
ٛةُفلْإِاَ٠ ًلاةُٚلةُ ءٍؿاٍَاَف دًِّةُو
و لْاِؾاَر ةُٗلْإِاَ اَْ
يبؽلْاٌِا ةُؿ٠
ةُيبؾ زلْأِااَٚ ، آَ٠
ٜلْاِجةُّلْاٌِا
ي
ٚتاَراَٚ ، آَ٠
ً ٘بغلْاٌِا ةًُ٠
آَ٠
!
20
“Hər bir nəsildə biz Əhli-beytdən ədalətli bir şəxs ifrata
varanların təhrifini, bidətini
1
, batil əlini və nadanların iftiralarını
ondan (İslamdan) uzaqlaşdıracaq!”
2
(Burada məsum imam
nəzərdə tutulur.)
Ġmam Əli (ə) dərin mənalı kəlamlarından birində bu nöqtəyə
iĢarə edərək buyurmuĢdur: “İlahi! Doğrudan da, yer üzü heç vaxt
Allahın dəlil və nişanələrini batildən qoruyan aşkar, ya gizli ilahi
höccətsiz qalmayacaqdır!”
3
3. Ġnsanların yaranıĢ məqsədinə uyğun ilahi hökumətin təĢkil
olunması yalnız məsumların vasitəsilə mümkündür. Tarixdən
göründüyü kimi, dinsiz hökumətlər həmiĢə fərd, yaxud qrupun
mənafeyinə xidmət etmiĢdir. Təcrübədə sübut olunmuĢdur ki,
“demokratiya”, “bəĢər hüquqları” və “xalq hakimiyyəti” kimi Ģüarlar
asanlıqla kələk və müəyyən məqsədlər üçün vasitəyə çevrilir. Belə
vasitələrlə hər hansı bir məqsəd üstüörtülü Ģəkildə xalqa yüklənilir.
Həqiqətdə bu üç əsas – haqq yolun ayırd edilməsi, peyğəmbər
mirasının qorunması və ədalətli hökumət qurulması məsum imamın
vücudunun fəlsəfəsini təĢkil edir.
***
Bu məsələ ilə əlaqədar mövzumuzu imam Rizadan (ə) imamətin
fəlsəfəsi barədə nəql olunan bir hədis, eləcə də, Əmirəl-möminin
Əlinin (ə) “Nəhcül-bəlağə”də buyurduğu bir kəlamla sona yetiririk:
Ġmam Riza (ə) Mərvdə olarkən cümə günü “Came” məscidində
camaatın qarĢısında bir sıra məsələlərə toxunur. O cümlədən,
buyurur:
لْاِلاا مَّْ ا
اَخاَِبِ
اَٝ ٘
اََ
اَلْاِلاا ةُخاٌَ يلْأِ
اَلْاِلاا ةُس هاٚ ،اب١ جلْأِ
لْاِلاا مَّْ ا ،اب١ ٕٚ
الله ةُخاَـلا ف خاَِبِ
ةُخاَـلا فاَٚ
يةٍُٛمَّوٌا
...
لْاِلااَا
ٓةُّلْاٌِا ةُهلْاِلاَجلْاٌِاَا ةَُبِ
،ةُو٠
كبٙلْاٌِا ةُُ لْاِغمٌَّٕااَٚ ،ةُع ٛبٌَّا ةُهةٌُّٕٛااَٚ ،ةُو ٘امَّيٌا ةُطاودٌَِّااَٚ
ی
ؾ
یعّلٌا ت ٘ب١اَؼ ی
...
لْاِلااَا
یٍاَ ةُةناَعلْاٌِا ةُابٌّاَا ةَُبِ
،یلةُٙلْاٌِا یٍاَ ُّياّلٌااَٚ ابّّمَّظٌا
ظلْإِةٌُّااَٚ
یكمَّوٌا آَ ِ ی
...
لْاِلااَا
لْاُِمٌَّْااَٚ ،ةًُ ٛبٙلْاٌِا ةُش١اَؽلْاٌِااَٚ ،ةُو ٛبّلْاٌِا ةُةبؾمٌََّا ةَُبِ
ةًُ
٘ةُّلْاٌِا
خاَئ ٠
...
لْاِلااَا
ؾ الله ةُٓ١ِاَا ةَُبِ
ؾ ةُٗةُزاَف١ ٍاَفاَٚ ، ٖ كبج ٍٝاَ ةُٗةُزمَّغةُؽاَٚ ، ٗ ملْاٍِاَف ٜ
ٖ كلا ث ٜ
...
دِّلٌا ةَُبظ ٔ
ٞ
ُ ٍلْاَِةُّلْاٌِاُّي اَٚ ،ْ
لْاِٟاَؼاَٚ ، آَ٠
ك ـبٕةُّلْاٌِا ةُٗ
و ـبىلْاٌِاةُهاٛاَثاَٚ ، آَ٠
آَ٠
1
“Bidət” sözü lüğətdə yeni zühur edən iş mənasındadır. Dində bidət
dedikdə, hər hansı yeni bir saxta (qondarma) işi və sözü şəriət sahibinə aid etmək
nəzərdə tutulur. (“Məalimul-mədrəsətəyn”, Əllamə Əskəri, 3-cü cild, səh. 9.) (Müt.)
2
“Üsuli-kafi”, 1-ci cild, səh. 32, “sifətül-elm” bölümü, hədis: 2.
3
“Nəhcül-bəlağə”, qısa kəlamlar: 147
Dostları ilə paylaş: |