24
qövmün və millətin bir hidayət edəni var!" ayəsi nazil olduqda
Ġslam peyğəmbəri (s) əlini sinəsinə qoyub "Qorxudan mənəm!"
buyurdu. Sonra Əliyə iĢarə ilə buyurdu: "Ya Əli! Hidayətçi (rəhbər)
sənsən və məndən sonra doğru yolu tapanlar məhz sənin vasitənlə
hidayət olacaq."
1
2. Əbu Bərzə Əsləmi bu ayə barəsində deyir ki, Peyğəmbəri-
əkrəmin (s) əlini sinəsinə qoyduğu halda belə buyurduğunu eĢitdim:
"Həqiqətən, sən qorxudansan!" Sonra əlini Əlinin (ə) sinəsinə qoyub
"Hər tayfanın bir hidayət edəni vardır!" deyə buyurdu."
2
3. Yenə həmin kitabda bu ayənin təfsirində Abdullah ibn
Əhməd, Ġbn Əbi Hatəm, Təbərani, Hakim, Ġbn Mərdəveyh və Ġbn
Əsakirin imam Əlidən (ə) belə nəql etdikləri qeyd olunmuĢdur:
"Allahın Rəsulu (s) qorxudandır, mən isə hidayətçiyəm!"
3
4. BaĢqa bir hədisdə Ġbn Abbas Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) belə
nəql edir: "Mən qorxudanam, Əli isə hidayətçidir. Ya Əli! Doğru
yolu tapanlar məhz sənin vasitənlə hidayət olar."
Bu hədis bir qrup məĢhur sünni hafizlərinin (hədis
əzbərçilərinin), o cümlədən, Hakimin "Müstədrək", Zəhəbinin
"Təlxis", Fəxri-Razinin “Kəbir”, Ġbn Kəsirin “Təfsir”, Ġbn Səbbağ
Malikinin "Füsusul-muhimmə", Gənci ġafeinin "Kifayətut-talib",
Əllamə Təbərinin “Təfsir”, Ġbn Həyyan Əndəlusinin "Bəhrul-muhit",
NiĢapurinin “Təfsir”, Həməvininin "Fəraidus-səmteyn" və s. təfsir
kitablarında nəql edilmiĢdir.
4
5. "Həbibus-seyr" kitabının müəllifi Mirqiyasəddin belə yazır:
"Müxtəlif mənbələrə görə, “Həqiqətən, sən yalnız qorxudansan və
hər tayfanın bir hidayət edəni vardır” – ayəsi nazil olanda Ġslam
peyğəmbəri (s) Əliyə (ə) buyurdu: "Ya Əli, mən qorxudanam, sən isə
hidayət edənsən! Məndən sonra doğru yolu tapanlar məhz sənin
vasitənlə hidayət olarlar."
5
1
"Əd-durrul-mənsur", (Cəlaləddin Süyuti, vəfatı: 910 h.q), 4-cü cild, səh. 45.
2
Yenə orada.
3
Yenə orada.
4
Bu hədisin mənbə və sənədləri ilə əlaqədar məlumat əldə etmək istəyənlər
"Ehqaqul-həqq" kitabının 3-cü cildinin 92-188-ci səhifələrinə müraciət edə bilərlər.
5
"Həbibus-seyr", 2-ci cild, səh. 12.
25
6. Bu hədisi Həməvini Əbu Hüreyrədən, o da imam Əlidən (ə)
nəql etmiĢdir.
1
7. Bu hədis Hakimin "Müstədrək" kitabında Əbu Büreydə
Əsləmidən geniĢ Ģəkildə belə nəql olunmuĢdur:
ةُيةٍُٛاَه ب اَك
الله
(
ٓ
)
ُّٝ ٍاَ ةُٖاَللْإِ اَٚ هةُٛٙمَّلٌبث
ةاَا ةُٓلْاِثا
الله ةُيةٍُٛاَه اَناَفاَباَـ ءٍت ٌبٛ ٜ
(
ٓ
)
ىٍّٝ ٍاَ لاَ١ ث
مَُّةُص ٖ هلْاِلاَٖ ث بٙاَماَٖلْاٌِاَباَـ اَومَّٙاَلاَر بِ اَللْاِعاَث
اَيبل
:
لْاِعاَ٠اَٚ ،ه نلْإِةُِ اَذلْأِاَا بّمَّٔ ا
مَُّةُص ،ةُٗاََلْاِفأَ ٝٔ
لْاِلإَ ٌٝ ا ب٘مَّكاَه
اَيبل مَُّّص ،ىٍّٝ ٍاَ ه
:
اَلْاِلاا ةُهبٕاَِ اَذلْأِاَا ةُٗاٌَ اَيبل مَُّةُص ،ءٍكب٘ ءٍَ لْاِٛاَل دًِّةُى ٌاَٚ
ةُخاَ٠بؼاَٚ َبٔ
لْاِيا
ةُلاَٙلْاِّاَا ااّوةُمٌا ةُو١ِاَااَٚ ٜلةُ٘
اَه ٌاناَو اَهمَّٔ ا اَه ٌام ٍٝاَ
:
"Bir dəfə Allahın Rəsulu (s) dəstəmaz almaq üçün su istədi. Əli
ibn Əbi Talib də onun yanında idi. Dəstəmaz aldıqdan sonra Əlinin
əlindən tutub, öz sinəsinə qoyaraq buyurdu: "Qorxudan sənsən!
(Həzrət özünü nəzərdə tuturdu.) Sonra öz əlini Əlinin sinəsinə qoyub
buyurdu: ”Hər tayfanın bir hidayət edəni vardır!” Sonra əlavə
edərək buyurdu: "Sən camaatın işıqlı çırağı, hidayətə yönəldəni və
Quran qarilərinin əmirisən. Mən şəhadət verirəm ki, doğrudan da,
sən beləsən!"
2
Peyğəmbəri-əkrəmin (s) bu hədisinin müxtəlif ifadələrlə bəyanı
onun dəfələrlə təkrarlandığını göstərir. Qeyd etdiyimiz hədislərdə
nəzərə çarpan ifadənin müxtəlifliyi buna yetərli sübutudur.
Əhli-beyt məktəbi ardıcıllarından da bu zəmində müxtəlif
hədislər nəql olunmuĢdur. Biz onlardan birinə iĢarə etməklə
kifayətlənirik:
"Nurus-səqəleyn" kitabında bu məsələ ilə əlaqədar beĢ yüzə
yaxın hədis nəql olunmuĢdur.
3
O cümlədən, imam Baqir (ə) və
imam Sadiqdən (ə) belə nəql olunur: "Hər bir (məsum) imam öz
zamanının hidayətçisidir." BaĢqa bir hədisdə belə buyurulur: "Hər
bir imam öz zamanında yaşayan qövmlərin hidayətçisidir."
4
Maraqlıdır ki, bəzi təfsirçilər bu hədisləri nəzərdən qaçıraraq,
bəzi səhabələrin Peyğəmbəri-əkrəmə (s) istinadsız nəql etdikləri
hədisləri dəlil göstərir, baĢqa mənalar bildirmiĢlər. O cümlədən,
Mücahiddən belə nəql olunmuĢdur: "Qorxudan”da məqsəd
Məhəmməd (s), "hər tayfanın bir hidayət edəni vardır" ifadəsində
1
"Ehqaqul-həqq", 3-cü cild, səh. 92.
2
"Əl-mizan", 11-ci cild, səh. 327, bəhs etdiyimiz ayənin təfsirində.
3
"Nurus-səqəleyn", 2-ci cild, səh. 482-485.
4
Yenə orada, səh. 483, hədis: 19-20.
Dostları ilə paylaş: |