Gurel emet alemjale

 

Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 

The Journal of International Social Research 

Volume 3 / 10   Winter 2010 

 

338 

zleyicilerin  izlediklerini  farklı  iletişim  ortamlarıyla  ilişkilendirerek,  yaratıcı  ve  aktif  bir  edimde 

bulunmalarını sağlayan Simpsonlar, gönderme ve anıştırmalarla dolu bir metin zenginliğine sahiptir. Yalnızca 

çocukların değil, büyüklerin de korkularına, güdülerine ve isteklerine hitap eden çizgi dizi;  ncil başta olmak 

üzere  pek  çok  kutsal  kitap  ve  metne,  sinema  filmine,  televizyon  dizi  ve  şovuna,  çizgi  filme  ve  edebiyat 

eserine göndermelerde bulunmaktadır. Çizgi dizi Simpsonlar’da, sinema tarihinde iz bırakan ve gişe rekorları 

kıran  birçok  önemli  film  ile  ilgili  göndermelere  rastlamak  mümkündür.  Bu  bağlamda  filmin  isminin, 

konusunun, ana karakterlerinin ya da müziğinin yanı sıra sinematografi açısından önemli bir sahnesinin ya da 

filmde  geçen  ve  izleyiciler  tarafından  bilinen  herhangi  bir  repliğinin  de  gönderme  konusu  olduğu 

görülebilmektedir.

1

 

Örneğin  3.  sezonun  9.  bölümü  olarak  yayınlanan  ‘Saturdays  of  Thunder’,  4.  sezonun  2.  bölümü 

olarak yayınlanan ‘A Streetcar Named Marge’ ve 4. sezonun 13. bölümü olarak

 

yayınlanan ‘Selma’s Choice’ 

isimli  bölümler,  başlıkları  itibariyle  sinema  tarihinin  üç  ünlü  filmine  gönderme  niteliği  taşımaktadır. 

‘Saturdays  of  Thunder’  isimli  bölüm  Tony  Scott  tarafından  yönetilen,  Tom  Cruise  ile  Robert  Duvall’in 

başrollerini  paylaştığı  1990  yapımı  Days  of  Thunder  -Yıldırım  Günleri-  isimli  filme  bir  göndermedir.  ‘A 

Streetcar  Named  Marge’  başlıklı  bölüm,  Tennessee  Williams’ın  aynı  isimli  oyunundan  1951  yılında 

beyazperdeye  uyarlanan,  yönetmenliğini  Elia  Kazan’ın  yaptığı  ve  başrollerini  Viven  Leigh  ile  Marlon 

Brando’nun  üstlendiği  A  Streetcar  Named  Desire  -Arzu  Tramwayı-  isimli  esere  göndermedir.  ‘Selma’s 

Choice’  başlıklı  bölüm  ise  Alan  J.  Pakula’nın  yönetmenliğini  yaptığı,  Meryl  Streep  ile  Kevin  Kline’in 

başrollerini  üstlendiği  1982  yapımı  Sophie’s  Choice  -Sophie’nin  Seçimi-  adlı  filmden  esinlenerek 

isimlendirilmiştir.  

Simpsonlar, sinema filmlerinde kullanılan ve ait oldukları film ile bütünleşerek sinema tarihine mal 

olan  ünlü  repliklere  yapılan  çeşitli  göndermeleri  de  içermektedir.  ‘A  Streetcar  Named  Marge’  ve  3.  sezon 

kapsamında ekrana gelen 11. bölüm ‘Burns Verkaufen der Kraftwerk’de, replik göndermelerine ilişkin birçok 

örnek yer almaktadır. ‘A Streetcar Named Marge’ başlıklı bölümde, orijinal eserde Blance Dubois tarafından 

telaffuz edilen ‘Yabancıların nezaketine her zaman güvenmişimdir’ şeklinde Türkçeleştirebilen ‘I have always 

relied  on  the  kidness  of  strangers’  repliğine  gönderme  yapılmaktadır.  Tür  olarak  mafya  filmlerine 

göndermelerle dolu olan ve ‘Burns Verkaufen der Kraftwerk’ başlıklı bölümde ise, üçlemenin The Godfather: 

Part  II  -Baba:  Bölüm  2-  ismini  taşıyan  ve  1974  yapımı  olan  ikinci  filminde,  Al  Pacino  tarafından 

canlandırılan  Don  Michael  Corleone  tarafından  telaffuz  edilen  ‘Keep  your  friends  close,  but  your  enemies 

closer’ -‘Dostlarınıza yakın olun, ama düşmanlarınıza daha yakın olun’- repliği kullanılmaktadır.  

Sinema  filmlerinin  yanı  sıra  televizyon  dizileri  ve  şovları  da,  Simpsonlar’da  sözlü  ve  görsel 

göndermeler  yoluyla  ya  da  çağrışımlar  aracılığıyla  anılmaktadır.  Bu  bağlamda  Simpsonlar’da,  televizyon 

dünyasına  damgasını  vuran  ve  yayında  oldukları  dönemde  izleyiciler  tarafından  büyük  ilgi  gören  dizi  ve 

                                                 

1

  101  Dalmatians  (101  Dalmaçyalı),  2001  Space  Oddysey  (2001  Uzay  Macerası),  Alien  (Yaratık),  The  Amityville  Horror  (Kuşku), 

Apocalypse  Now  (Kıyamet  Şimdi),  Backdraft  (Alev  Kapanı),  Basic  Instinct  (Temel  çgüdü),  Ben  Hur  (Ben  Hür),  Birds  (Kuşlar), 

Bodyguard, Cape Fear (Korku Burnu), Chairiots of Fire (Ateş Arabaları), Citizen Kane (Yurttaş Kane), The Great Escape (Büyük Kaçış), 

Close  Encounters  of  the  Third  Kind  (Üçüncü  Türden  Yakınlaşmalar),  A  Clockwork  Orange  (Otomatik  Portakal),  Cocktail  (Kokteyl), 

Deer Hunter (Avcı), Deliverance (Kurtuluş), Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomp (Dr. Strangelove, 

Ya da: Endişelenmeyi Bırakıp Bombayı Sevmeyi Nasıl Öğrendim), Dracula (Drakula), E.T., The Exorcist (Şeytan), Fear and Loathing in 

Las Vegas (Las Vegas’ta Korku ve Dehşet), Prince of Waves (Dalgaların Prensi), Lord of the Flies (Sineklerin Tanrısı), Forrest Gump, 

Frankenstein, Full Metal Jacket, The Godfather (Baba), Godzilla, Gone with the Wind (Rüzgâr Gibi Geçti), Godfellas (Sıkı Dostlar), The 

Graduate  (Aşk  Mevsimi),  La  Vita  e  Bella  (Hayat  Güzeldir),  Jaws,  The  Jazz  Singer,  Jumanji,  Jurassic  Park,  King  Kong,  Lawrence  of 

Arabia  (Arabistanlı  Lawrence),  Mary  Poppins,  Midnight  Express  (Geceyarısı  Ekspresi),  Spartacus  (Spartaküs),  Love  Story  (Aşk 

Hikâyesi),  West  Side  Story  (Batı  Yakası  Hikâyesi),  Miracle  on  34

th

  Street  (34.  Caddedeki  Mucize),  The  Natural,  Night  of  the  Living 

Dead (Yaşayan Ölülerin Gecesi), Nightmare on the Elm Street (Elm Sokağı’nda Kabus), Friday the 13

th

 (13. Cuma), North by Northwest 

(Gizli Teşkilat), An Officer and a Gentleman (Subay ve Centilmen), One Flew Over the Cuckoo’s Nest (Guguk Kuşu), General Patton, 

Message  (Mesaj),  Pink  Flamingos  (Pembe  Flamingolar),  Planet  of  the  Apes  (Maymunlar  Cehennemi),  Pride  of  the  Yankees,  Psyhco 

(Sapık), Pulp Fiction (Ucuz Roman), Sophie’s Choice (Sophie’nin Seçimi), Raiders of the Lost Ark (Kutsal Hazine Avcıları), Rain Man 

(Yağmur Adam), Rocky, Horror Picture Show, Rudy, The Shining (Cinnet), Silence of the Lambs (Kuzuların Sessizliği), Soylent Green, 

Speed  (Hız  Tuzağı),  Star  Wars (Yıldız  Savaşları),  Steamboat  Willie,  Terminator  (Terminatör),  Titanic  (Titanik), Treasure of  the Sierra 

Madre, Vertigo (Yükseklik Korkusu), Village of the Damned (Lanetliler Kasabası), Waterworld (Su Dünyası), Batman, The Wild One, 

The Wonderful Wizard of Oz (Oz Büyücüsü), Barton Fink, Indiana Jones, Ghostbusters (Hayalet Avcıları), Top Gun, Days of Thunder 

(Yıldırım Günleri), Hannibal, Red Dragon (Kızıl Ejder), Silence of the Lambs (Kuzuların Sessizliği), Phantom of the Opera (Operadaki 

Hayalet), Terminator (Terminatör) ve James Bond ile Gremlins (Gremlinler) serisi söz konusu filmlere örnek verilebilmektedir (Irwin ve 

Lombardo 2003: 54; The Simpsons Archive 30 Eylül 2006). 

---