Hanklarda &uxgalteriya msoB

v) agar to‘lovchi qisman rad javobini bersa, ya’ni tolov mmmasining bir qismini to lashga rozi bo Isa.
1. To lovni kutayotgan hisob-kitob hujjatlari bo “yicha to ‘liq summaga:
Inched Q631 Q-« To Чо\>пi kulayolgzan hisoh-kiioh hцЩс*tlamiпя
/con гг-л-сЛеО¹.»
7 o 7o vm/ ftixot> tclxot* ftMj/ai/orb

2. 
   Bank akseptlangan surnma bo'yicha to‘lovni amalga oshiradi, mablag‘lar bodmaganda 2-kartotekaga joylashtiriladi. Ushbu holda talabnomaning dastJabki summasi o‘chiriladi va yonida to'lovchi akseptlagan talabnoma summasi qo‘yiladi.
   

Debet 202XX -«Mol sotib oluvchining depozit hisobraqami»
Kredit 202XX -«Mol sotuvchining depozit hisobraqami»

7. 
   Talabnomaning ikkinchi nusxasi shaxsiy hisobvarag‘dan olingan ko‘chirma bilan mol sotuvchiga beriladi.
   
8. 
   To‘lov talabnomaga asosan mablag* chiqim qilinganligi haqida hisobraqamidan ko‘chirma sotib oluvchiga beriladi.
   

Quyidagi 5.5-rasmda bitta bankning ikkiia bo ‘limida xizjnat ко“rsatilganda akseptsiz toHov talabnomalar bilan hisob-kitobning tartibini ко ‘rib chiqamiz.


5.5-rasm. Mijozlarga bitta bankning ikkita bodiraida xizmat ko‘rsatilganda akseptsiz to‘lov talabnomalarning rasmiylashtirilishi va
hisobi



1,2 va 3 operatsiyalar 5.4-rasmdagi 1,2 va 3 operatsiyalarda amalga oshirilgan tartibda bajariladi.

4. 
   Sotuvchining banki akseptsiz tolov talabnomaning ikki nusxasi va yuk xatlarini tolovchining bankiga pochta orqali jo‘natadi.
   
5. 
   Sotib oluvchining banki tegishli nazoratni amalga oshirgandan so‘ng, akseptsiz tolov talabnomalar bo'yicha quyidagi ishlami amalga oshiradi.
   

1. 
   Tolovchining hisobvarag'ida mablag‘ yetarli bolsa:
   

Debet 202XX -«Mol sotib oluvchining depozit hiso-
braqami»
Kredit 16103 — «Bosh bankdan filiallararo va bank- lararo hisob-kitob bo ‘yicha olinadigan mab- laglar»

2. 
   Agar tolovchining hisobvarag‘ida mablag⁴ mavjud bolmasa, to‘lov hujjatlari 2-kartotekaga joylashtiriladi va quyidagi buxgalteriya amalini bajaradi:
   

Debet 90963 — «Muddafida to ‘lanmagan hisob-kitob hu­jjatlari»
Kredit 96321— «Muddatida to ‘lanmagan hisob-kitob hujjatlari bo Yicha kontr-hisobvaraq»
2-kartotekadagi hujiatlar bo‘yicha tolov ketma-ketlik asosida, agar kartotekadagi tolov hujjatlami to⁴lashga mablaglar yetarli bolmasa tolov belgilangan tartibda («Xo‘jalik yurituvchi subyektlaming bank hisobvaraqlaridan pul mablag‘larini hisobdan chiqarish tartibi to⁴g‘risida»gi yuriqnoma. Markaziy bank boshqaruvi va Davlat soliq qo⁴mitasi tomonidan tasdiqlangan. Adliya vazirligidan 2012-yil 15-mart da 2342-raqam bilan ro‘yxatga olingan) amalga oshiriladi.
' 6. Akseptsiz tolov talabnomaning ikkinchi nusxasi va
tegishli yuk xatlari ko‘chinna bitan birga tolovchiga beriladi.

7. 
   Tolovchining bankida elektron to‘lov talabnoma shakllantirilib, sotuvchining bankiga mablag* o'tkagish uclnrn yuqori bankga jo'natiladi.
   
8. 
   AT «Agrobank»da tegishli dasturiy nazoratdan so‘ng quyidagi buxgalteriya yozuvi amalga oshiriladi.
   

Debet 22204 -«Sherobod bolimiga filiallararo va banktararo hisob-kitoblar bo yicha to lanadigan mablag‘lar>>
Kredit 22204 -«Oqtosh bo ‘limiga filiallararo va hanklararo hisob-kitoblar bo yicha to ‘lanadigan mablag'lar»

7. 
   AT «Agrobank» elektron tolov talabnomaga asosan vakillik hisobvaraqdan mablag'ni chiqim qilganligi haqida sotib oluvchi bankiga xabar beradi.
   
8. 
   AT «Agrobank» vakillik hisobvaraqqa mablag⁴ kirim qilinganligi haqida elektron toMov talabnomani sotuvchining bankiga jo'natadi.
   
9. 
   Sotuvchining banki elektron toMov talabnomaga asosan quyidagi buxgalteriya hisobini amalga oshiradi.
   

Debet 16103 - «Bosh bankdan filiallararo va hanklararo hi- sob-kitob bo‘yicha olinadigan mablag'lar»
Kredit 202XX - «Mol sotuvchining deposit hisobraqami»
Elektron to‘lovlar tizimi orqali mablag* oluvchining bankida tolangan talabnoma ikki nusxada ko‘paytiriladi. Birinchi nusxasi bankning kunlik hujatlar yig‘ma jildiga tikib qo'yiladi.

7. 
   Elektron to'lov talabnomaning ikkinchi nusxasi mablag¹ oluvchining shaxsiy hisobvarag‘idan olingan ko‘chirma bilan unga taqdim etiladi.
   

To'lov talabnomalarda hisob-kitoblarning qator ijobiy va salbiy tomonlari mavjud. Xususan, ijobiy jihati ko'proq sotib oluvchiga tegishli bo‘lib, olingan tovarlar yoki ko'rsatilgan xizmatlar shartnomadagi talablarga javob bermasa to‘lovdan voz kechishi murnkin. Shuningdek, tolov hujjatlarni rasmiylashtirish bilan bogliq muammolarga duch kelmaydi. Salbiy jihati ko‘proq sotuvcliiga xos bo‘lib, tovarlar
jo‘natgandan va xizmatlarni kolsatgandan so‘ng tolov hujjatlami bankka taqdim etishi, tolov bo‘yicha rad javobini olishi ehtimoli ham mavjud.
Shu bilan birga, tolov talabnomalar bilan hisob-kitoblarni amalga oshirish ko‘p vaqt talab etadi, shu bois bo Isa kerak, mamlakatimizda naqd pulsiz hisob-kitoblar tarkibida tolov talabnomalar bilan hisob-kitoblaming ulushi juda ham past darajani tashkil etadi.

5.