Har bir bilimdon bilishi kerak bo'lgan 100 ta kartina
Yüklə 461,27 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
65 67. Vasiliy Surikov, "Boyarina Morozova", 1887. XVII asr cherkov nizomlari haqida so'zlovchi ushbu kartina Vasiliy Surikov qalamiga mansub bo'lib, 1887-yil ko'chma ko'rgazmada namoyish etilganidan keyin 25 ming rublga Tretyakov galereyasi tomonidan sotib olingan. Surikovning din mavzusiga qiziqishi uning Sibirda kechgan bolaligi bilan bog'liq. U yerlarda "Boyarina Morozova haqidagi povest" keng tarqalgandi. Vasiliyning otasi farzandini xochga tortilgan Olga Matveyevna Durandina haqidagi hikoya bilan tanishtirgan. Ushbu hikoyaga ko'ra, 1671-yil 17/18-noyabrda Feodosiya Morozov va Yevdokiya Urusova Chudov monastiriga yuborildi. Monastirga yetib kelganda boyarina bo'yniga (bo'yniga) zanjir bilan boylangan qo'lining ikki barmog'ini baland ko'targan holda murojaat qiladi. Kartinada aynan shu epizod tasvirlangan. Surikov qahramon obrazini qora qarg'adan olganini eslaydi. Surikov boyarina uchun uzoq vaqt tipaj izlaydi. Oxir-oqibat rassomning xolasi Avdotiya Vasilevna Torgoshina boyarinaning prototipiga aylandi. 66 68. Valentin Serov, "Qizaloq shaftolilar bilan", 1887. Rassom Valentin Serov qalamiga mansub ushbu kartina 1887-yilda chizilgan bo'lib, Tretyakov davlat galereyasida saqlanadi. Kartina Savva Mamontovning Abramtsevodagi yozuvchi Sergey Aksakovning qizidan 1870-yilda sotib olgan mulkida chizilgan. Portretda mulk egasining 11 yoshli qizi Vera Mamontova tasvirlangan. Qiz stolda o'tirgan holatda chizilgan, u to'q ko'k rangli bantikchasi bo'lgan pushti bluzka kiyib olgan. Stol ustida pichoq, barglar va 4 dona shaftoli. Rasmda Mamontovlar uyining oshxonasi tasvirlangan. Qizning o'ng elkasida tasvirlangan yog'och grenaderni Mamontovlar Troitsa-Sergius lavra monastiridan sotib olingan. Serov Abramtsevoga birinchi marta 1875-yilda borgan. 1887-yil avgustda 11 yoshli Vera Mamontova uyga yugurib kiradi hamda bitta shaftolini olib stulga o'tiradi. Shunda Abramtsevoga yana bir bor mehmon bo'lib kelgan Valentin Serov qizning rasmini chizmoqchi ekanini bildiradi va qizaloq rozi bo'ladi. Vera 22 yoshli Serovga deyarli ikki oy davomida har kuni shu ko'rinishda o'tirib, yordam beradi. Serov kartinani Veraning onasi Yelizaveta Mamontovaga taqdim etadi va kartina uzoq vaqt ushbu xonada osiqlik turadi. Hozirda Abramtsevoda nusxasi saqlanadi - asl nusxa Tretyakov galereyasida. "Qizaloq shaftolilar bilan" kartinasi uchun Valentin Serov 1888-yilda Moskva san'at ixlosmandlari jamiyati mukofotiga sazovor bo'lgan. 1896-yil Viktor Vaznetsov ham 22 yoshli Veraning kartinasini ("Zarang butasini tutgan qiz") chizgan. |