Hazirlayanlar
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- I. Giriş 1. Osmanlı Tokatı’nda Ermeniler
513 Prof. Mansure HAİDAR 26. Purchas His Pilgrimes vol VIII, p.380-81,412-413. 27. Cartwright vol. V111 pp.488-91. 28.ibid 29.Marco Polo, op. cit, p 75 30.ibid; Khwandmir, Habibus Siyar, 2 nd .ed. 1353 AH (solar), pp 657 31.Ibni Batuta, Travels in Asia and Africa 1325-1354, Delhi,1986, pp132-3 32.John Cartwright, Travelogue, Purchas and His Pilgrimes, Vol. VIII, pp 488 –91 33.ibid 34.ibid
35.ibid 36.ibid
37.Marco polo, 45-46 38.John Cartwright, op. cit. pp 494-501 39.ibid 40.ibid
41.ibid 42.Danvers.F.C., The Portuguese in India, vol.1,London,1966,p117 43.Martin Broniovius, Purchas His Pilgrimes, Vol,XIII, Glasgow,MCMVI,p 480 44.Anthony the Armenian (AD. 1307) op. cit. pp 314 –16;Ibni Hauqal, Suratul Arz, op. cit. pp90-91 45. Purchas volVIII op. cit. pp 418-19 46. Mirza Abu Talib op. cit pp264-65 47. Martin Broniovius,Purchas His Pilgrimes,vol XIII, pp461,472,480 48.A manual of Safavid Administration, Tazkiratul Muluk, Eng. Tr. By V. Minorsky, London 1943, pp 14, 20, 27; also see Hasan Beg Rumlu, Ahsanut Tawarikh, Tehran, 1349, pp505-6 49. Ibni Hauqal, Suratul Arz, vol. II, Tehran 1350, pp 88, 90-91,293,742.; also see, Tazkiratul Muluk,,pp14, 20,27,179-80 50. Tarikhi Manazili Rum, ed. By Muhibbul Hasan, p. 87 51.Abdul Rafi Zarrin Kob, Haqeeqat az Bayazid Bistami ta Nur Ali Shah Kanabadi,, Tehran, 1370 pp118-9, 120-121 52.Thomas Coryat,, (1613 A. D.) Purchas His Pilgrimes, Vol, X, Glasgow, MCMV, pp 417-420 53.Masataka Takashita, Sufi sm and the dignity of man, --the Arabi and Rumi, Sufi pp100-101 54.Xenia Celnarova, Sufi sm and Turkish Literature, Sufi smop. Cit. pp130-131 55.Abdularafi op. cit 120 -121 56.ibid 57.Abul Fazl, Akbar Nama, vol 3, Eng tr. By Beveridge, New Delhi 1973, pp18,7780 58.Life and Works of Rumi, pp140 514 HOŞGÖRÜ TOPLUMUNDA ERMENİLER 59.Basil Gray, op. cit p104 60.Tazkiratul Muluk p26 61.Mote Tuncay, and Eric J. Zurcher, Socialism and Nationalism in the Ottoman Empire, 1876-1929, Amsterdam,1994,pp109-156 XIX. YÜZYILIN İLK YARISINDA TÜRK-ERMENİ EKONOMİK YAPILARININ BİR MUKAYESESİ: TOKAT ÖRNEĞİ Doç. Dr. Mehmet BEŞİRLİ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü E-mail: mbesirli@gop.edu.tr, mehmetbesirli69@hotmail.com; Tel: 0 356 252 16 16-3232 Özet Tarih araştırmalarında toplumların hayat tarzları, servet ve gelir durumları, ekonomik yapı ve potansiyelleri üzerinde durulması gereken önemli konulardır. Osmanlı toplumun- da da çeşitli ırk ve dinden gelen toplulukların yan yana ya- şadığı ve birbirleriyle sosyal ve ekonomik alış-veriş içinde oldukları, birbirlerini etkiledikleri ve devlet geleneği için- de hayat tarzı, davranış ve sosyal yapı bakımından benzer örgütlenme içinde oldukları görülmektedir. Bu birliktelik, merkezde olduğu gibi taşra kentlerde de aynı yapı içinde ve hatta daha yoğun olarak sürmüştür. Osmanlı dönemin- de Müslim-gayrimüslim sosyal ve ekonomik ilişkilerinin en yoğun yaşandığı kentlerden biri de Tokat olmuştur. Bu incelememizde Tokat şer’iye sicillerindeki tereke def- terlerine göre, XIX. yüzyılın ilk yarısında Tokat’ta Türk ve Ermeni toplumunun ekonomik yapı ve gelir düzeyleri ele alınıp, refah düzeyleri mukayese edilecektir. Bilindiği üze- re, tereke defterleri, kişisel menkûl ve gayrimenkûllerin kaydedildiği defterlerdir. Yani, bu defterlerde vefat eden kişilerin muhtelif ev, bağ, bahçe, dükkân, arsa, muhtelif işletmeler, hayvanlar, ev eşyası, giyecek-yiyecek eşyaları, mutfak eşyası vb.nin fi yatlarını bulmak mümkündür. Yine vefat eden kişilerin nakit paraları, borçları, alacakları, eşine ödemek zorunda olduğu mihiri, techiz ve tekfi n masrafl arı ile kanunen alınması zorunlu vergi ve harçlar bu defterlere kaydedilmiştir. İşte bu çalışmada defterlerdeki kayıtlardan hareketle ya- pılacak bir mukayese ile, Tokat’ta iki toplumun gelir dü- zeyleri ve yaşam statüleri ortaya çıkarılmaya çalışılacak ve bunun sonuçları tartışılacaktır. 519 Doç. Dr. Mehmet BEŞİRLİ I. Giriş 1. Osmanlı Tokatı’nda Ermeniler Türkler Anadolu’ya girdiklerinde Ermenilerin yaşadığı bölgelerde Bizansın hâkimiyeti söz konusu idi. Bizans ordusu iç siyasî çatışma ve askerî isyanlarla iyice zayıfl amıştı. Bizansın güneydoğu sınırlarının büyük bir kısmını savunan Ermeni vasal liderler de kendi aralarında çatışmaya başlamışlardı. Haddizatında bu vasal Ermeni yöneticiler, Bizans yöneti- minden de pek hoşnut değillerdi 1 . Sonuçta bu kargaşa içinde çoğunlukla Ermenilerin yaşadığı bölgeler, Selçuklu Türklerinin hâkimiyetine geçti. Ermeniler, Osmanlı hâkimiyetine kadar bölgede barış ve rahat bir biçimde yaşamlarını sürdürdüler. Osmanlılar, Orhan Bey zamanından başlayarak Ermenilerle iyi ilişki- ler içinde bulundular. Orhan Bey, başkent Bursa’da Ermenileri koruduğu gibi, Ermeni Kilisesi ve Patrikliği’ne de yetkiler tanımıştır 2 Mehmed, İstanbul’un fethini müteakip İstanbul’da Rumlara sağladığı dinî ve kültürel toleransı Ermenilere de sağladı. Padişah, 1461 yılında Bursa Ermeni Başpiskoposu Hovakim’i Bursa’dan İstanbul’a çağırarak kendisi- 1 Stanford Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, Gaziler İmparatorluğu, Os- manlı İmparatorluğu’nun Yükselişi ve Çöküşü 1280- 1808, Birinci Cilt, Çeviren Mehmet Harmancı, İstanbul 1982, s.24. 2 Sadi Koçaş, Tarih Boyunca Ermeniler ve Türk-Ermeni İlişkileri, Ankara 1976, s.57. Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|