15
olunanın (Faydalanan şəxsin) sığorta təminatını almaq hüququ barədə şübhələr olduğu halda
lazımi sübutların təqdim olunmasına qədər sığorta ödənişini verməyi təxirə salmaq;
11.3.4.Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş digər hüquqlardan
istifadə etmək;
11.4. Sığortaçının vəzifələri:
11.4.1. Sığortalıya və ya Sığorta olunana Qaydalar əlavə edilmiş Sığorta şəhadətnaməsini
vermək;
11.4.2. Sığorta hadisəsi baş verdikdə bu Qaydaların 12.5. bəndində nəzərdə tutulmuş
müvafiq sənədlərin sonuncusunu aldıqdan sonra (sığorta müqaviləsində başqa hal nəzərdə
tutulmamışdırsa) 15 iş günü müddətində sığorta ödənişini həyata keçirmək və ya yazılı
şəkildə əsaslandırmaqla ödənişdən imtina etmək;
11.4.3. Müqavilənin icrasının, Sığortalı və Sığorta olunan barədə əldə edilmiş məlumatların
məxfiliyini təmin etmək.
12. Sığorta təminati və onun ödənilmə qaydası
12.1. Müqavilə bağlanarkən razılaşdırılan sığorta məbləği Sığortaçı tərəfindən Faydalanan
şəxsə yalnız sığorta haqqının Müqavilə ilə müəyyən edilmiş miqdarda və qaydada ödənilmiş
olması şərtilə verilir.
12.2. Əgər sığorta hadisəsi növbəti tədricən ödənilən sığorta haqqının ödənilməsinin güzəşt
müddətinin sonuna qədər baş vermiş, lakin müvafiq sığorta haqqı həmin güzəşt müddətinin
sonuna qədər ödənilməmişdirsə, sığorta məbləği ödənilməmiş sığorta haqqı həcmində
azaldılır. Əgər sığorta hadisəsi növbəti tədricən ödənilən sığorta haqqının ödənilməsinin
güzəşt müddətinin başa çatmasından sonra baş vermiş, lakin müvafiq sığorta haqqı həmin
güzəşt müddətinin sonuna qədər ödənilməmişdirsə, Sığortaçının sığorta təminatının
ödənilməsindən imtina etmək və müəyyən edilmiş qaydada Sığorta müqaviləsini ləğv
etmək hüququ yaranır.
12.3.Sığortaçı tərəfindən ödəniləcək sığorta təminatından qaytarılmamış ssudalar və
onlardan istifadə faizləri də tutulacaqdır.
12.4. Sığorta ödənişinin həcmi qəza nəticəsində alınan zədələrin ağırlığından asılı olaraq
sığorta şəhadətnaməsində başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa sığorta ödənişi aşağıdakı qaydada
həyata keçiriləcəkdir.
12.4.1. Bədbəxt hadisə nəticəsində əmək qabiliyyətinin daimi tam və qismən itirilməsi
Sığortalı, sığorta şəhadətnaməsi ilə təminat verilən hadisənin baş verdiyi anda və ya
hadisənin baş vermə tarixindən etibarən iki il ərzində həmin hadisədən aldığı xəsarətdən
ömürlük əlil olarsa, ömürlük əlil olmaya görə verilən sığorta məbləği tibbi müalicənin başa
çatmasından və ömürlük əlil olmanın qəti olaraq təsdiq edilməsindən sonra, əgər sığorta
16
müqaviləsində başqa hal nəzərdə tutlmayıbsa, aşağıda qeyd olunmuş qaydada sığortalıya
ödənilir:
- əmək qabiliyyətinin daimi olaraq tam itirilməsi halında – sıgorta müqaviləsi ilə müəyyən
olunmuş sığorta məbləğinin 100%-i həcmində;
- əmək qabiliyyətinin daimi olaraq qismən itirilməsi – əgər sığorta müqaviləsi ilə başqa hal
nəzərdə tutulmamışdırsa, əgər əmək qabiliyyətinin daimi olaraq qismən itirilməsi sığorta
olunana müqavilə bağlandığı anda sahib olduğu peşə fəaliyyətini bir daha yerinə
yetirməyəcəyinə səbəb olmuşsa, sığorta məbləğindən çox olmamaq şərtilə sığorta
olunanın həmin peşə fəaliyyətini yerinə yetirə bilməməsi nəticəsində itirilmiş gəlirinin
əvəzinin ödənilməsi həcmində.
12.4.2. Bədbəxt hadisə və ya bədbəxt hadisə və xəstəlik nəticəsində əmək qabiliyyətinin
müvəqqəti itirilməsi:
- Ümumi Əmək qabiliyyətinin bədbəxt hadisə və ya xəstəlik nəticəsində müvəqqəti tam
itirilməsi zamanı - əmək qabiliyyətinin itirilməsi tarixindən başlayaraq, əmək qabiliyyətinin
tam itirilməsinin hər gününə görə müqavilə ilə müəyyən olunmuş məbləğin ödənilməsi;
- Ümumi Əmək qabiliyyətinin bədbəxt hadisə və ya bədbəxt hadisə və xəstəlik nəticəsində
müvəqqəti qismən itirilməsi zamanı əmək qabiliyyətinin itirilməsi tarixindən başlayaraq və
sığorta müqaviləsində başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, əmək qabiliyyətinin müvəqqəti tam
itirilməsi üçün nəzərdə tutulan məbləğin 50 %-nin ödənilməsi;
12.5.Sığorta təminatını almaq üçün aşağıdakılar sığortaçıya təqdim edilməlidir :
12.5.1. Sığorta olunan Müqavilə müddətinin sonuna qədər yaşaması halında – Sığorta
şəhadətnaməsi, müəyyən edilmiş formada ərizə, sığorta təminatını alanın şəxsiyyətini təsdiq
edən sənəd;
12.5.2. Sığorta olunanın sığorta müddətində öldüyü halda – Sığorta şəhadətnaməsi, müəyyən
edilmiş formada ərizə, sığortaolunanın ölümü haqqında şəhadətnamənin təsdiq edilmiş
surəti, sığorta hadisəsinin baş verməsinin səbəb və xarakterlərini müəyyən etmək üçün lazım
olan digər sənədlər, sığorta təminatını alan şəxsin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədlər və zəruri
hallarda varislik hüququnu təsdiq edən sənədlər;
12.6.Sığortaçı, Sığorta olunanın ölümü ilə əlaqədar cinayət işi qaldırılması faktının mövcud
olduğu hallar istisna edilməklə, bu Qaydalarda nəzərdə tutulan müvafiq sənədləri aldıqdan
sonra 15 iş günü ərzində sığorta təminatını ödəməlidir.
12.7. Əgər Faydalanan şəxs Sığorta olunanın ölümü halında Müqaviləyə uyğun olaraq ona
ödənilməli olan sığorta təminatını almadan ölərsə, sığorta təminatı həmin Faydalanan şəxsin
varislərinə ödənilir.
12.8. Ödəniş qanunla müəyyən olunmuş qaydada təsdiq edilmiş etibarnamə əsasında Sığorta
olunanın (Faydalanan şəxsin) nümayəndəsinə verilə bilər.
17
12.9. Əgər sığorta olunanın ölümü halında Faydalanan şəxs 14 yaşı tamam olmamış
yetkinlik yaşına çatmayıbsa, ona ödənilməli olan sığorta məbləği, eyni zamanda qanuni
nümayəndəsini lazımi qaydada məlumatlandırılmaqla tərəflərin əvvəlcədən razılığı əsasında
seçilmiş bankda onun adına açılan hesaba qoyulur.
12.10. Əgər Sığorta olunan ona bu qaydaların 5.1.1. bəndində nəzərdə tutulmuş sığorta
hadisəsi üzrə ödənilməli olan sığorta təminatını almadan ölərsə, sığorta təminatı müəyyən
edilmiş qaydada Sığorta olunanın varislərinə verilir.
12.11. Sığorta müqaviləsinin bağlanmasından və ya onun bərpa olunmasından 2 il
keçənədək Sığorta olunanın intihar etməsi halında sığorta təminatı yalnız o şərtlə verilir ki,
intiharın azad iradə ifadəsini istisna edən anlaqsız vəziyyətdə, yəni xroniki psixi xəstəlik,
əqli fəaliyyətin müvəqqəti pozulması, kəmağıllıq və ya digər psixi xəstəlik nəticəsində
əməlinin faktiki xarakterini dərk etmədən, yaxud ağır fiziki təsir altında törədilməsi barədə
sübutlar Sığortaçıya təqdim edilmiş olsun. Əks təqdirdə qaytarılan məbləğ ödənilir.
13. Ssudalar
13.1. Sığortaçı, Sığortalıya (Sığorta olunana) sığorta müqaviləsinin ən azı 2 il müddətində
qüvvədə olması şərtilə faizlə qaytarılan məbləğin 50% həddində, həmin məbləğ girova
qoyulmaqla ssuda verə bilər. Bu halda ssuda sığorta müqaviləsinin qüvvədə olma
müddətinin başa çatmasınadək qalmış vaxtdan çox müddətə verilə bilməz.
13.2. Ssudanın alınması üçün Sığortalı (Sığorta olunan) tələb olunan məbləğin həcmi və
onun alınma forması göstərilməklə Sığortaçıya yazılı ərizə ilə müraciət edir.
13.3. Alınmış ərizə əsasında Sığortaçı aşağıdakı əsas müddəaları müəyyən edən müqaviləni
hazırlayır :
- veriləcək ssudanın miqdarı;
- ssudanın verildiyi müddət;
- Sığortalının (Sığorta olunan) ssudadan istifadə üçün ödəyəcəyi faizlər;
- ssudanın ödənilmə qaydası.
13.4. Əgər Sığortalı (Sığorta olunan) ssudanın ödənilmə qaydasını pozarsa və əgər ssudalar
və onlar üzrə ödənilməmiş bütün faizlərin cəmi qaytarılacaq məbləğə bərabər və ya ondan
çox olarsa, Sığortaçı birtərəfli qaydada Sığorta müqaviləsinə xitam verə bilər.
14. Sığorta ödənişini verməkdən imtinanın əsasları
14.1. Sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsindən aşağıdakı hallarda imtina edir:
14.1.1. qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş məsuliyyəti istisna edən hallardan başqa,
sığortalının (sığorta olunanın) sığorta hadisəsinin baş verməsinə yönələn qəsdən etdiyi
hərəkəti və ya hərəkətsizliyi, habelə sığorta hadisəsi ilə birbaşa səbəb əlaqəsində olan qəsdən
cinayət törətməsi;
18
14.1.2. müqavilə ilə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, hadisənin baş verməsinin səbəbi
təminata istisna hesab olunan halların nəticəsi olması;
14.1.3. sığortalı (sığorta olunan), zərərin qarşısını almaq və ya həcmini azaltmaq üçün lazımi
və mümkün tədbirləri görmək iqtidarında olduğu halda, həmin tədbirləri qəsdən görməməsi;
bu zaman sığorta ödənişindən o həcmdə imtina edilə bilər ki, sığortalı mümkün tədbirləri
görmüş olsaydı, zərərin miqdarı həmin həcmdə azalmış olardı;
14.1.4. sığortaçının sığorta hadisəsinin baş verməsi səbəblərini araşdırmasına sığortalı
(sığorta olunan) tərəfindən maneçilik törədilməsi;
14.1.5. sığorta predmeti, sığorta hadisəsi barəsində sığortalının sığortaçıya qəsdən yanlış
məlumat verməsi nəticəsində sığortaçının sığorta riskini qiymətləndirmək, həmçinin sığorta
hadisəsinin səbəblərini və (və ya) dəyən zərərin həcmini müəyyənləşdirmək imkanından tam
və ya qismən məhrum olması;
14.1.6. baş vermiş hadisənin qanunvericiliyə və ya sığorta müqaviləsinə görə sığorta hadisəsi
hesab edilməməsi;
14.1.7. Qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər hallar.
15. Tərəflərin məsuliyyəti
Bu Qaydaların şərtlərinin yerinə yetirilməməsinə yə ya lazımı qaydada yerinə
yetirilməməsinə görə tərəflər qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət
daşıyırlar.
16. Mübahisələrin həlli qaydası
Bu Qaydalara əsasən bağlanmış sığorta müqaviləsindən irəli gələn bütün mübahisələr ilkin
olaraq danışıqlar yolu ilə, tərəflər arasında razılığa gəlinmədiyi təqdirdə isə Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq məhkəmə qaydasında həll edilir.
17. Xüsusi şərtlər
Sığorta müqaviləsində bu Qaydalara və qüvvədə olan qanunvericiliyə zidd olmayan xüsusi
şərtlər müəyyən oluna bilər. Sığortalı tərəfindən bu xüsusi şərtlərin yerinə yetirilməməsi
Sığortaçının ödəniş verməkdən imtina etməsi üçün əsasdır.
19
“Qala Həyat” Sığorta Şirkəti ASC
Həyatın yaşam sığortası və ölüm halından sığortası üzrə tarif dərəcələrinin əsaslandırılması
Tarif dərəcə aşağıdakı düstürla hesablanır:
Brutto D.= Netto D./100-f ∙ 100
Burada, Brutto D. - brutto dərəcə, Netto D. - netto-dərəcə, f - yüklənmə.
1.
Həyatın yaşam sığortası üzrə netto-dərəcə aşağıdakı düstürla hesablanır:
NettoD. =
n
E
x
+
n
A
x
Burada,
n
E
x
- x yaşında olan şəxsin x+n yaşa çatmasının sığortası üzrə təyin olunan netto- dərəcədir,
n
A
x
- x yaşında olan şəxsin n il müddətdə ölümünün sığortası üzrə təyin olunan netto- dərəcədir.
Bu dərəcələr komutasyon funksiyaların köməyi ilə aşağıdakı düstürlarla hesablanır:
n
E
x
= D
x+n
/ D
x, n
A
x
= M
x
–M
x+n
/D
x
2.
Həyatın ölüm halından sığortası üzrə netto-dərəcə aşağıdakı düstürla hesablanır:
Netto D. =
n
A
x
n
A
x
- yuxarıda təyin edilib.
f = 60% və i = 0,08 (investisiyaların faiz dərəcəsi) götürüb və ölüm cədvəlindən istifadə edib yuxarıda
verilmiş düsturlara əsasən x və n -dən asılı olaraq tariflərin baza dərəcələri üçün aşağıdakı cədvəlləri qura
bilərik.
Cədvəl 1.1 Həyatın yaşam sığortası üzrə baza tarif dərəcələri (qadınlar üçün)
x (yaş, il)
n (müddət,il)
18-25
26-35
36-45
46-55
56-65
1 -5
82-99 %
82-99 %
82-99 %
82-99 %
82-99 %
6- 10
64-78 %
64-78 %
64-78 %
65-78 %
66-79 %
11-15
50-61 %
50-61 %
51-62 %
52-63 %
54-66 %
16-20
40-48 %
40-48 %
41-50 %
43-52 %
47-59 %
21-25
32-38 %
32-39 %
33-41 %
36-45 %
43-56 %
26-30
25-31 %
26-32 %
28-35 %
32-41 %
41-55 %
20
Cədvəl 1.2 Həyatın yaşam sığortası üzrə baza tarif dərəcələri (kişilər üçün)
Cədvəl 2.1 Həyatın ölüm halından sığortası üzrə baza tarif dərəcələri (qadınlar üçün)
Cədvəl 2.2 Həyatııı ölünı lıalmdan sığortası üzrə baza tarif dərəcələri (kişilər üçün)
Qeyd: Sığorta olunan şəxsin sağlamlığından, peşə fəaliyyati ilə bağlı risklərdən və s. asılı olaraq
yuxarıda göstərilən baza tarif dərəcələrinə yüksəldirici və azaldırıcı əmsallar tətbiq oluna bilər.
x (yaş, il)
n (müddət, il)
18-25
26-35
36-45
46-55
56-65
1 -5
82-99 %
82-99 %
82-99 %
82-99 %
82-99 %
6 - 10
64-78 %
64-78 %
64-78 %
65-79 %
67-80 %
11-15
51-61 %
51-61 %
51-62 %
53-64 %
57-69 %
16-20
40-48 %
40-49 %
41-51 %
45-55 %
52-64 %
21-25
32-39 %
32-40 %
34-43 %
39-43 %
39-50 %
26 - 30
26-31 %
27-33 %
29-38 %
36-48 %
48-62 %
x (yaş, il)
(müddət, il)
18-25
26-35
36-45
46-55
56-65
1 - 5
0.13-0.71 %
0.15-1.08 %
0.23-2.09 %
0.43-4.56 %
0.93-11.55 %
6 - 10
0.75-1.36 %
0.86-2.20 %
1.37-4.45 %
2.75-9.89 %
6.09-25.09 %
11-15
1.26-2.01 %
1.54-3.44 %
2.59-7.08 %
5.33-16.05 %
12.04-38.63%
16-20
1.72-2.68 %
2.23-4.85 %
3.97-10.15 %
8.30-23.28 %
19.05-48.78%
21-25
2.17-3.43%
2,64-4.27 %
2.96-6.41 %
5.50-13.71 %
11.71-30.50%
26.92-53.65%
26-30
3.79-8.23 %
7.26-17.87 %
15.73-35.92%
34.04-54.90%
x (yaş, il)
n (müddət, il)
18 - 25
0.23-1.10 %
1.25-3.77%
26-35
36-45
46-55
56-65
1 -5
0.24-1.40%
0.29-3.25 %
0.65-7.97 %
1.65-19.10 %
6- 10
1.30-3.01 %
1.85-7.14 %
4.39-16.77 %
10.59-37.42%
11 - 15
2.05-2.81 %
2.16-4.92 %
3.64-11.56%
8.70-25.94 %
20.17-51.36%
16-20
2.69-3,77%
3.09-7.21 %
5.83-16.45 %
13.62-34.74%
29.96-59.01%
21 -25
3.264.91 %
3.91-6.27%
4.16-9.81 %
8.36-21.54 %
18.89-41.43%
38.66-61.64%
26-30
5.47-12.68 %
11.24-26.42%
24.28-45.10%
44.54-62.16%
Dostları ilə paylaş: |