Həyata nüfuz anı Demokratiyanın ibrətamiz erkən tarixinə baxış

46 

 

Uşaqların erkən yaşlarda olduqları mühit də bəzən onların cinsi  

orientasiyasını dəyişmə meylini  yaradır. Oğlan uşaqlarının ananın və ya 

nənənin bəzək şeyləri və kosmetikası ilə oynamaları belə nəticələrə gətirib çıxarır. 

Homoseksuallığın fizioloji  cəhətdən anormal hesab edilməsi «normal» 

adamların fizioloji təsəvvüründən, quraşdırmasından əmələ gəlir. Homoseksuallarla 

heteroseksuallar arasında mühüm fərq və ya bir cinsdən olanın və ya başqasının 

seçilməsi belə bir nəticənin obyektidir.  

Bəziləri naşılıq üzündən, lazımi biliklərə malik olmadıqlarından 

homoseksualizmin təbiətə zidd olduğunu sübut etmək üçün heyvan aləmindən misal 

gətirirlər, guya ki, onlarda belə bircinsli əlaqələr mövcud deyildir. Bu yanlış fikirdir. 

Erkək zürafələr çox vaxt digər erkəklərlə cütləşirlər. Bir çox qruplarda homoseksual 

kontaktlar heteroseksual əlaqədən daha çox baş verir. Kərtənkələlərin bir çox növü heç 

erkəyin iştirakı olmadan, partenogenez qaydasında törəmə verirlər. 

Homoseksualları fahişələrlə  müqayisə etmək də ədalətsizlikdir. Fahişəlik 

homoseksuallıqdan fərqli olaraq qazanılır və peşəyə çevrilir, belə qadınlar çox hallarda 

həyatlarının mənasını öz bədənini satmaqda görürlər. Fahişələr bəzən normal 

cəmiyyətdən təcrid olunmaqla, öz submədəniyyətlərinə qapılırlar. 

Çox sayda dövlətlərdə  və millətlərdə bu peşəyə həsr edilən həyat yarlık kimi 

qəbul edilir, bunun bəzən  cinayətlərə qədər inkişaf etməsi də təccüb doğurmur. 

Onlar bəzi hallarda mütəşəkkil cinayətkarlığa cəlb olunurlar.  

Bibliyanın  bircinsli intim yaxınlığı iki şəhərlə 

məhdudlaşdırmasına, lənətləməsinə baxmayaraq, qədim dünyada homoseksualizm heç 

də nadir hadisə hesab olunmurdu. Antik dövrün tarixi bu barədə daha geniş 

məlumatlar verir. Qədim Yunanıstanda bircinsli məhəbbət az qala heterocinsdən olan 

adamların məhəbbətinə bərabər sayılırdı. Bu ölkədə həmin dövrdə kişilər arasında 

məhəbbət olduqca geniş yayılmışdı, bu, hisslərin məhz normal qaydada meydana 

çıxması halı kimi hesab olunurdu. Əsatirə görə, məhəbbət allahı Erosun oxları təkcə 

kişilər və qadınlar arasında deyil, həmçinin kişilər arasında biri-birinə qarşı sevgi 

hissləri yaradırdı. Gənclərə məhəbbətin həm də tərbiyəvi əhəmiyyəti olduğu güman 

edilirdi. Belə ki, yaşlı kişi həyatda gənc oğlanın hamisi olurdu. Kişi məhəbbətinin 

dünyası, polislərin (şəhər-dövlətlərin) hərbi təşkilatının xüsusiyyətlərindən əmələ 

gəlirdi, burada veteranların himayədarlığı hərbi xidmətə yeni daxil olarlarla intim 

yaxınlığa çevrilirdi. Yunanlar nikahı praktiki fayda nöqteyi-nəzərindən qəbul edirdilər. 

Ər öz arvadında birinci növbədə uşaqlarının anasını və ocağını mühafizə edənini 

görürdü. Ona görə də burada iki cins arasındakı məhəbbət prioritet əhəmiyyətə malik 

deyildi.  

Orduda isə  homoseksualizm daha geniş yayılırdı. Tarixin  ən böyük sərkərdəsi 

sayılan Makedoniyalı Aleksandr öz əziz dostu Hefestionla  intim yaxınlıqda idi və bu 

əlaqə  sərkərdənin baktriyalı arvadı Roksananın ciddi hiddətinə səbəb olurdu. 

Hefestionun ölümü Böyük Aleksandr üçün ağır zərbəyə bərabər idi.  

Qədim Yunanıstanın Fiva əyalətində homoseksualizm ümumiyyətlə qəbahət 

sayılmırdı. Bir-birinə vurulmuş kişilərdən, sayı 300 nəfər olan elit qoşun düzəldilirdi. 

Bir mühüm döyüşdə onlardan heç kəs geri çəkilmədi, əksinə, ölümü, öz sevgilisi 

---

47 

 

qarşısında qaçıb xilas olmaq biabırçılığından üstün hesab etdi. Bu barədə məşhur tarixçi 

Plutarx yazır. 

Qədim Yunanıstan həm də qadınlar arasında homoseksual  

əlaqələri meydana çıxarmışdır. Troya müharibəsinin baiskarı füsunkar Yelenaya təkcə 

kişilər deyil, ətrafındakı qızlar da vurulurdular. Lesbos adasından olan görkəmli şairə 

Sapfo (b.e.ə. VII-VI əsrlər) gözəl nəğmələr, nikah nəğmələri sayılan epitalamyaların 

müəllifi olmaqla, bu şeirlərində dərs dediyi, ərə getməyə hazırlaşan qızlara mürəciət 

edirdi. Onun başçılıq etdiyi kult birliyi gözəllik ilahəsi Afroditaya həsr olunmuşdu. 

Sapfonun şeirlərində məhəbbət və həsrət motivləri çoxluq təşkil edirdi və şairənin 

düşüncəsində məhəbbət «şirn-acı əjdahadır ki, ondan heç bir qorunma üsulu yoxdur». 

Əfsanəyə görə, şairə dərs verdiyi qızlarla intim yaxınlıq edirdi. Platon öz 

epiqrammasında onun mahnıları barədə demişdi: «Muzalar (ilahələr) sayca doqquz 

hesab olunur, lakin onlar çoxdur, axı lesbiyanka Sapfo da muzadır. Onunla birlikdə 

onlar on nəfərdir». Bu sözlərlə böyük filosof, Sapfonu ilahələrə bərabər tuturdu. 

Orta əsrlərdə yapon samuraylarında təcrübəli  kişi ilə gənc oğlan arasında 

syudo – homoseksuallıq praktikası xüsusi hörmətə malik idi. Belə hesab olunurdu ki, 

bu, gəncdə ləyaqəti, vicdanlılığı, gözəllik hissini tərbiyə edir. 

Qədim Romaya  isə yunan mədəniyyətinin güclü təsiri olduğu kimi, yunanların 

əxlaq məsələsindəki qüsurları da bu ölkəyə asanlıqla yol tapır və orada geniş yayılırdı. 

Bizim eradan əvvəl II əsrdə yaşamış Qədim Romanın görkəmli dövlət xadimi Böyük 

Katon yunanların əxlaq pozğunluğunun təsirinə qarşı kəskin mübarizə aparırdı, hətta 

onların ədəbiyyatının və incəsənətinin öz ölkəsinə nüfuz etməsinə də qarşı çıxırdı. 

Həmin dövrdə yaşamış komedioqraf Tit Maktsi Plavt öz əsərlərində yunanların 

pozğunluğuna qarşı romalıların bakirəliliyini qoyurdu. Lakin sonrakı dövrlərdə bu 

bakirəlikdən heç bir əsər-əlamət qalmadı. 

Böyük Roma sərkərdəsi Qay Yuli Sezarın da cinsi orientasiyasında qüsuru 

olduğu bildirilir.17 yaşında olarkən o, bir qədər Bufiniyada yaşamışdı, orada çap 

Nikomedin guya onunla intim əlaqədə olduğu güman edilir. Düşmənləri bəzən onu 

«Nikomedin arvadı» adlandırırdılar. Əxlaq pozğunluğuna görə Sezara «bütün 

qadınların əri, bütün kişilərin arvadı» deyirdilər. Belə ittihamlar, ona olan paxıllıqdan 

da qidalana bilərdi.  

Sezara cəsarət  kimi, hədyanlıq da yad deyildi, o, həm də istənilən vaxt 

qanunlara, hətta dini qadağalara məhəl qoymamaqla seçilirdi. Senatorlardan biri onun 

qanun  layihəsinə qarşı kəskin şəkildə çıxış etdikdə, Sezar onun başına əvvəlcədən 

hazırlanmış bir vedrə peyin tökmüş və senatı alçaltmışdı. Peyinə müraciət isə qanun 

layihəsinin aqrar məsələyə aid olması ilə əlaqədar idi. Sonralar isə o, ölkənin vətəndaş 

müharibəsinə cəlb etdi və çar olmaq eşqinə düşdükdə isə, senatorların hazırladığı sui-

qəsddə qətlə yetirildi.  

Sonrakı ilkin 15 imperator arasında təkcə Klavdinin kişilərlə məhəbbət 

əlaqəsində olmaması güman edilir. Bu isə şairlər və yazıçılar tərəfindən qeyri-adi 

davranış hesab olunurdu və onlar Klavdini ələ salınırdı. Onlar deyirdilər ki, yalnız 

qadınları sevməklə Klavdi arvada bənzəyən oldu. Ailəsində isə o, bədbəxt adam idi, 

imperator əri sağ ola-ola əxlaqsızlıqda ad çıxarmış arvadı Messalina başqasına ərə 

getmişdi. Messalina öldürüldükdən sonra Klavdi öz doğma qardaşı qızı Aqrippinaya 

---