HeydəR ƏLİyev fondu miLLİ yaddaşin keşİYİNDƏ II ciLD
Yüklə 1,7 Mb.
|
62 olduğunun göstəricisidir. Biz azərbaycanlılar hamımız, haqlı olaraq, öz doğma muğamlarımızla fəxr edirik. Hər bir azərbaycanlı üçün muğam xüsusi əhəmiy- yət daşıyır. Qərblə Şərq arasında, Böyük İpək yolu üstündə yerləşən Azərbay- can sivilizasiyaların qovuşduğu bir məkanda əsrlər boyu öz mədəniyyətini for- malaşdırmışdır. Bəzi dövrlərdə biz müxtəlif imperiyaların daxilində yaşasaq da, dinimiz, milli dəyərlərimiz, dilimiz, mədəniyyətimiz bizi bir xalq kimi, millət kimi qoruyub saxlamışdır. Azərbaycanın zəngin mədəniyyətinin və tarixinin ən gözəl incilərindən biri olan muğam, muğam sənəti bizim milli sərvətimizdir. Muğam Azərbaycan xalqına xas olan ən gözəl xüsusiyyətlərin daşıyıcısıdır. Torpağa, köklərə bağlı- lıq, vətənpərvərlik, milli ləyaqət hissi, qonaqpərvərlik, xeyirxahlıq, mərhəmət, emosional zənginlik – bütün bu hisslər muğam fəlsəfəsinin əsasındadır. Odur ki, desəm, muğam gözəlliyin və məhəbbətin rəmzidir – səhv etmərəm. Bildiyi- niz kimi, 2003cü ildə UNESCO tərəfindən Azərbaycan muğamı bəşəriyyətin qeyrimaddi irsinin inciləri siyahısına salınıbdır. Bizim üçün muğam sənətinin tarixinin hər bir səhifəsi, hər bir anı çox əzizdir, çox doğmadır. Əsrlər boyu for- malaşan bu sənət XX əsrin əvvəllərində xalq şənliklərindən, toylardan, bay- ramlardan ayrılmayaraq, konsert salonlarında səslənməyə başladı. Həmin döv- rdə mərhum Üzeyir Hacıbəyli ənənəvi muğamla müasir Azərbaycan musiqisi arasında körpü yaratdı. Məhz muğamın dərin bilicisi olan bu dahi bəstəkar Şərqin ilk operası olan və keçən il təntənəli şəkildə UNESCO çərçivəsində 100 illiyi qeyd olunan “Leyli və Məcnun” operasını yaratdı. Bununla da, muğam opera teatrı səhnəsinə qədəm qoydu. Eyni zamanda Üzeyir Hacıbəyli Azər- baycan xalq musiqisinin əsaslarına həsr olunmuş nadir bir əsər yazdı və bu da muğamın qarşısında yeni imkanlar açdı. Muğam prinsiplərinin əsasında musiqi bəstələmək qaydaları aşkar olundu və bununla da muğamın zəngin xəzinəsi Azərbaycan bəstəkarlarının ilham mənbəyinə çevrildi. Bütövlükdə, demək olar ki, muğam Azərbaycanın musiqi mədəniyyətinin bütün janrlarına təsir göstərdi. Bütün bunlar Fikrət Əmirovun, Niyazinin simfonik muğamlarına, Qara Qara- yevin simfonizminə yol açdı və biz XX əsrdə bu uğurları müşahidə etdik. Bu gün biz tarixə nəzər salsaq görərik ki, Azərbaycanın musiqi mədə- niyyətində elə bir janr yoxdur ki, orada muğamın təsirini görməyək. Balet, opera, estrada janrı, mahnı janrı, caz – hamısında biz muğamla sintezi, muğa- mın təsirini hiss edə bilirik. Eyni zamanda, muğam özlüyündə yalnız tarixdə yaşayan bir sənət deyil, muğam özü də inkişaf edir, zənginləşir. Son illər ölkəmizdə muğamın inkişa- fına, təbliğinə, genişlənməsinə, yayılmasına və qorunmasına dair bir çox işlər həyata keçirilibdir. Mən bu gün çox böyük fəxr hissi ilə demək istəyirəm ki, həm Heydər Əliyev Fondu, həm Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondu bu sahədə öz layiqli töhfəsini vermişdir. Bildiyiniz kimi, son illər biz bir sıra
63 irimiqyaslı layihələr həyata keçirmişik: muğam müsabiqələri, “Qarabağ xanən- dələri” musiqi albomunun buraxılması, “Muğam” jurnalının nəşri və sair. Bu sırada “Muğam ensiklopediyası”nın nəşri xüsusi yer tutur. Mən inanıram ki, Azərbaycan muğamına həsr olunmuş bu nəşrin gələcək buraxılışı daha da zən- gin, daha da maraqlı olacaqdır”. Simpoziumun açılış mərasimində çıxış edən UNESCOnun nümayəndəsi, Paris Milli Elmi Araşdırmalar Mərkəzinin professoru Jan Dürinq Bakıda belə bir beynəlxalq festivalın keçirilməsini yüksək qiymətləndirmişdir. O demiş- dir ki, Fransa muğamla ilk tanışlıqdan bu musiqiyə valeh olmuşdur. Ənənəvi Musiqi üzrə Beynəlxalq Şuranın vitseprezidenti Vim Van Zanten muğamın incəliklərindən, bu sahədə aparılan tədqiqatlardan danışmışdır. Qonaq demişdir ki, musiqi festivalının və simpoziumun keçirilməsinin səbəbi odur ki, Azərbay- canın ən böyük dəyərlərindən biri olan muğam bəşəriyyətin qeyrimaddi irsinin inciləri siyahısına düşmüşdür. İnanırıq ki, Azərbaycan musiqisi, mədəniyyəti bundan sonra digər xalqlar tərəfindən daha da yaxından öyrənilərək seviləcəkdir. AMEAnın prezidenti, akademik Mahmud Kərimov vurğulamışdır ki, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın muğamın təbliği sahəsində başladığı işlər bəşəri mədəniyyət proqramına çevrilmişdir. Sonra simpoziumun geniş iclası olmuşdur. İclasda Azərbaycan, Almaniya, Çin, Özbəkistan, Kanada və Tacikistandan olan tanınmış alimlərin muğamla bağlı müxtəlif mövzularda məruzələri dinlənilmişdir. 2009cu il oktyabr ayının 22də Bakıda, “Gülüstan” sarayında Azərbaycanda Uşaq ilinə və BMTnin Uşaq Hüquqları haqqında Konvensiyasının 20 illiyinə həsr olunmuş “Azərbaycanda uşaqların müdafiəsi islahatı” üzrə milli konfrans keçiril- mişdir. Azərbaycan hökuməti, Heydər Əliyev Fondu və BMTnin Uşaq Fondunun (UNİCEF) və “Azercell” şirkətinin təşkilatçılığı ilə keçirilən konfransda Azərbay- canın birinci xanımı Mehriban Əliyeva iştirak etmişdir. Dövlət qurumlarının, beynəlxalq təşkilatların, Milli Məclisin deputatlarının qatıldığı konfransı Baş nazirin müavini Elçin Əfəndiyev açaraq bildirmişdir ki, son illər ərzində ölkənin iqtisadisosial vəziyyətində böyük və əsaslı dəyişik- liklər baş vermişdir. Azərbaycan dayanıqlı iqtisadi inkişafa qədəm qoymuş və bununla da insanların layiqli həyatı üçün münbit zəmin yaradılmışdır. Bütün bunlar ilk növbədə ölkədə uşaq hüquqlarının həyata keçirilməsi, xüsusən də uşaqların müdafiəsi sahəsində konkret addımların və ümumilikdə uşaqların və ziyyətinin yaxşılaşdırılmasına zəmin yaratmışdır. Ötən dövrdə uşaqların müdafiəsi mexanizminin müəyyən edilməsi və yeni alternativ qayğı formalarının yaradılması sahəsində yaxşı irəliləyişlər əldə edilmişdir. Bu baxımdan Azərbaycan Prezidentinin 2006cı il 29 mart tarixli Sərəncamı ilə təsdiqlənmiş “Azərbaycan Respublikasında dövlət uşaq müəs- sisələrindən uşaqların ailələrə verilməsi (deinstitusionalizasiya) və alternativ
Yüklə 1,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|