2 / GÜNDƏM
YENİ FİKİR
DEKABR 2015
N
axçıvan Muxtar Respublikası
Ekologiya və Təbii Sərvətlər
na ziri Hafiz Yaqubov və nazirliyin
əmək daşları Naxçıvan Dövlət Uni-
versitetinin Təbiətşünaslıq və kənd
təsərrüfatı fakültəsinin bir qrup tələ -
bə si ilə görüşüb. Tədbiri universite-
tin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü
Saleh Məhərrəmov açaraq bildirib ki,
Naxçıvan Muxtar Res pub li ka sı Ali
Məclisi Sədrinin 2015-ci il 27 iyul ta-
rixli “Ali və orta ixtisas təhsili müəs -
si sə lərində ixtisasların müvafiq təşki -
lat lara hamiliyə verilməsi haqqında”
Sərəncamı muxtar respublikada fəa -
liy yət göstərən nazirlik və təşkilatlarla
ali təhsil müəssisələrinin müştərək
fəaliyyəti, peşəkar kadr hazır lı ğı za -
manı nəzəriyyə və təcrübənin pa ralel
öyrədilməsi, tələbələrin gələ cək də
iş yerləri ilə təmin olunması ba xı mın -
dan mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Naxçıvan Muxtar Respubli-
kası Ekologiya və Təbii Sərvətlər na-
ziri Hafiz Yaqubov ümummilli lider
Heydər Əliyevin təməlini qoyduğu
ekoloji siyasət, ətraf mühitin qorun-
ması, ekoloji təhlükəsizliyin təmin
edilməsi, respublika ərazisində və
dün yada mövcud olan ekoloji prob -
lem lərin aradan qaldırılması məq sə -
dilə görülən işlər, ölkədə bu sahədə
qanunvericilik bazasının formalaş-
dırılması, Heydər Əliyevin 2001-ci
il 23 may tarixli Fərmanına əsasən
yaradılan Azərbaycan Respublikası-
nın Ekologiya və Təbii Sərvətlər
Na zir liyinin fəaliyyəti barədə
məlumat verib. Qeyd olunub ki,
ümummilli lider Azərbaycanın təbii
sərvətlərindən, əlverişli coğrafi möv -
qe yindən ölkənin və xalqın mə na -
feyinə uyğun istifadə edilməsinə
yönəldilmiş irimiqyaslı beynəlxalq iq-
tisadi sazişlərin hazırlanıb həyata
keçirilməsində, beynəlxalq ekoloji
təşkilatlarla əməkdaşlığın qurulma-
sında mühüm rol oynamışdır. Ölkə -
nin ekoloji siyasəti muxtar respubli-
kada da uğurla həyata keçirilmək də -
dir. Belə ki, bu illər ərzində 16 min
hektardan çox ərazidə meşə massiv -
ləri, yeni meyvə bağları və yaşıllıq zo-
laqları salınmış, nəticədə muxtar res-
publikanın təbiət ərazilərində yaşıl-
lıqların sahəsi 50 min hektara yaxın
artmışdır. Muxtar respublikada eko-
loji tarazlığın qorunması məqsədilə
148 min hektara yaxın ərazini əhatə
edən, 3 yasaqlıq və 1 milli parkdan
ibarət xüsusi mühafizə olunan təbiət
əraziləri yaradılmışdır. Muxtar res-
publikanın zəngin biomüxtəlifliyinin
qorunması və bərpa olunması məq -
sədilə ilk dəfə olaraq buranın nadir
flo ra və faunasına aid “Qırmızı kitab”
ha zır lanmışdır. Naxçıvan Muxtar
Res pub likası Ali Məclisinin Sədri tə -
rə findən həyata keçirilən kompleks
tədbirlər, sosial-ekoloji layihələr və
ətraf mühit tədbirləri regionda əlverişli
ekoloji mühitin formalaşmasına şərait
yaratmışdır. Naxçıvan MR Ekologiya
və Təbii Sərvətlər naziri çıxışında
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali
Məclisi Sədrinin 2001-ci il 25 may
tarixli fərmanı ilə yaradılan nazirliyin
strukturu və fəaliyyəti barədə danışıb.
Qeyd olunub ki, muxtar respublikada
bu sahənin inkişafı məqsədi ilə qəbul
edilən dövlət proqramları, imzalanan
fərman, sərəncam və qərarların icra-
sı isti qa mətində nazirlikdə ardıcıl iş
aparılır. Muxtar respublika ərazisində
mövcud olan saf ekoloji mühit, eko -
lo ji cə hət dən təmiz ərzaq məhsul la -
rının yetiş di ril məsinə yaradılan şərait,
ekoloji mə də niyyətin formalaşması
uğurlu ekoloji siyasətin nəticəsidir. Çı-
xışda bu sahəyə olan kadr təlabatı
məsə lə lərinə toxunulub, bu təlabatın
Nax çı van Dövlət Universitetinin ha-
zırladığı ixtisaslı mütəxəssislər
hesabına ödə nil məsi istiqamətində
görüləcək tədbirlərdən danışılıb.
Tədbirdə “Naxçıvanın zəngin
təbiəti” sənədli filmi göstərilib, eyni
mövzuda təşkil olunmuş sərgi ilə ta-
nışlıq olub, müəllim və tələbələrin su-
alları cavablandırılıb.
Mehriban Sultan
C
ənubi Koreya Respublikasının
Azər baycandakı Fövqəladə və
səla hiy yətli Səfirinin ikinci müavini
və Konsulu Cənab Chon Junsouk və
sə fir liyin 2 əməkdaşı Naxçıvan Döv -
lət Universitetində səfərdə ol muş lar.
Səfərin məqsədi Univetsitet də fə -
aliy yət göstərən Koreya Mə dəniyyət
Mər kəzinin və Koreya dili Tədrisi
Mərkəzinin fəaliyyəti ilə tanış lıq və
bu sahədə gələcək əmək daş lığın pers -
pek tivlərinin müzakirəsi idi.
Universitetin Tədris işləri üzrə
prorektoru Seyid Surə ilə keçirilən gö -
rüş də mərkəzin ötən müddət ərzində
gör düyü işlər barədə ətraflı məlumat
ve rildi. Prorektor qeyd etdi ki, univer -
sitetin Cənubi Koreya ilə geniş təhsil
əla qələri mövcuddur. Hazırda univer -
si tetdə 10–a yaxın koreyalı tələbə təh -
sil alır. Universitetin Koreyanın Kim-
Çonq və Busan Universitetləri ilə
əmək daşlıq müqavilələri mövcud-
dur. Kim-Çonq Universiteti ilə Nax -
çı van Dövlət Universiteti arasında
mo billik əsasında stomatologiya, tu-
rizm, İngilis dili, hüquq ixtisasları üzrə
tələbə mübadiləsi həyata keçirilir.
Bu əlaqələri daha da möhkəmlən dir -
mək məqsədi ilə Universitet ərazi sin -
də Koreya-Azərbaycan dostluq par-
kı salınmışdır. Universitetin bey nəl -
xalq münasibətlər ixtisasında “Ko-
reyaşünaslıq” seçmə fənn kimi tədris
planına salınmış və Koreyalı müəl lim -
lər tərəfindən uğurla tədris edilmişdir.
Hər il Univetsitetdə koreyalı tələ bə -
lərin təşkil etdiyi “Koreya günləri”ndə
Koreya mədəniyyəti, tarixi, folklor
nümunələri təqdim edilir və yerli
tələbələr tərəfindən maraqla qarşıla-
nır.
Koreya dili tədrisi mərkəzində
isə Koreyalı müəllimlər tərəfindən
ötən dövr ərzində 40-dan yuxarı tələ -
bə yə bu dil tədris edilmiş, imtahan-
dan uğurla keçən tələbələrə universi -
tetin sertifikatları təqdim edilmişdir.
Pro rektor qeyd etmişdir ki, görülən bu
işlər Azərbaycan Respublikası Pre zi -
denti, Cənab İlham Əliyevin Azər bay -
can və Koreya arasında qurduğu
uğur lu siya sətin və dostluq əlaqə lə -
ri nin bəh rəsidir. Muxtar Respublika
Rəhbər li yinin regionda ali təhsilin
inkifına yönəlmiş təhsil siyasəti isə
yerli uni ver si tetlərin dünya təhsil
sis teminə in teqrasiyasını sürətləndi -
rir və öz bəhrələrini verir.
Görüşdə çıxış edən Cənab
Chon Junsouk universitetdə səmimi
qarşılanma və Koreya dilinin tədrisi
mərkəzinin fəaliyyətinə yaradılan
şə raitə görə minnətdarlığını ifadə et -
miş və Koreya Respublikasının Təhsil
Nazirliyi tərəfindən mərkəzə əlavə
tədris vəsaitlərinin alınması üçün
ay rılan 952 ABŞ dolları məbləğində
qrantı mərkəzə təqdim etmişdir. Kon-
sul bundan sonra da mər kəzin davam -
lı fəaliyyəti və Nax çıvan Dövlət Uni-
vetsitetinin Ko reya Universitetləri
ilə əlaqə lərinin genişlənəcəyinə əmin -
li yini ifadə etmiş və bu sahədə inteq -
rasi y a nın zəruriliyini vurğulamışdır.
Görüşün sonunda qonağa xa -
tirə hədiyyəsi təqdim olunmuş, mər -
kəzlə tanışlıq qonaqda xoş təəssürat
yaratmışdır.
Mehriban Sultan
Koreya ilə əlaqələrdə yeni mərhələ
N
axçıvan Dövlət Universitetində
Milli GRİD seqmentinə qoşulma
işlərinə start verilib. Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyası Fizika
Institutu tərəfindən həyata keçirilən
layihə ilə bağlı təqdimat mərasimi
keçirilib. Tədbirdə İnformasiya Kom-
munikasiya Texnologiyaları Mərkəzi,
Elektron Təhsil Şöbəsinin, Media
Mərkəzinin əmək daşları, İnforma-
siya Kommunikasiya Texnologiyaları
mühən disliyi ixtisasının müəllim və
tələbələri iştirak edib.
Universitetin elmi işlər üzrə
prorektoru, fizika üzrə fəlsədə dok-
toru, dosent Mübariz Nuriyev tədbiri
giriş sözü ilə açaraq çağdaş infor -
masiya əsrində dünyaya inteqrasiya,
informasiya kommunikasiya texnolo -
gi ya larını hərtərəfli mənimsəmək,
onlardan tədris prosesində, elmi
tədqiqatlar zamanı səmərəli istifadə
etmək istiqamətində universitetdə
görülən işlərdən danışıb. Qeyd olunub
ki, “Elektron universitet” layihəsinin
həyata keçirilməsi, semestr imta-
hanlarının elektron test üsulu ilə
keçirilməsi, Cənubi Koreya Beynəl -
xalq Əməkdaşlıq Agentliyi (KOİCA)
ilə birgə “Naxçıvan Dövlət Univer-
siteti üçün elektron təhsil şəbəkəsi və
rəqəmsal multimedia infrastruktu-
runun yaradılması” layihəsinin uğurla
həyata keçirilməsi, beynəlxalq video -
konfrans və onlayn dərslərin təşkili bu
istiqamətdə görülən işlərdəndir. Ali
məktəbin Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının Fizika İnstitutunun
“Yüksək enerjilər fizikası” laborato-
riyası bazasında, Azərbaycan Rabitə
və Yüksək Texnologiyalar Nazirli -
yinin, Azərbaycan Milli Elmlər Aka-
demiyasının, dəstəyi ilə yaradılan
Milli GRİD seqmentinə qoşulması
professor və müəllimlə rin, aspirant və
doktorantların, magistr və baka lavr -
ların səmə rəli elmi-tədqiqat işi apar -
maları, həm də müx təlif beynəlxalq
la yi hələrdə iştirak etmə lə rinə şərait ya-
radacaq. Dünyada mövcud olan digər
GRİD şəbəkə lə ri nə qoşulmağa imkan
verən Milli GRİD seqmenti Nax çı -
van Dövlət Universitetinin dünyaya
inteqrasiya imkanlarını geniş lən dir -
məklə yanaşı, elmi nəticələrin sax-
lanması, qorunması və onlardan
səmərəli istifadə, elmi nəzəri və
təcrübə mübadiləsində əhəmiyyətli rol
oynayacaq.
AMEA Fizika İnstitutunun
“Yüksək enerjilər fizikası” labora -
toriyasının əməkdaşı Rövşən Hə -
şimov AMEA-nın müxbir üzvü, fi-
zika-riyaziyyat elmləri doktoru Ov-
sat Abdinovun təşəbbüsü və rəhbərliyi
ilə yaradılan Milli GRİD seqmenti
haqqında ətraflı məlumat verib. Qeyd
olunub ki, Azərbaycanın əksər elmi
tədqiqat institutlarının qoşulması
nəzərdə tutulan GRİD resursların
mərkəzləşdiril miş idarəsi mümkün ol-
mayan halda bu resurslardan istifadəni
koordi na si ya edən sistemdir. Milli
GRİD seqmentinin qarşısında duran
əsas vəzifə Azərbaycanda informasiya
hesablama GRİD mühitinin yaradıl -
ması və elm, sənaye, iqtisadiyyat və
s. digər sahələrdə tətbiqinə nail ol-
maqdır. GRİD standart, açıq, universal
pro to kol və interfeysdən istifadə edib
yüksək keyfiyyətli xidmət göstərir.
GRİD texnologiyaların infrastruktu -
run və standartların qovuşmasıdır. Hal
– hazırda informasiya texnologiyaları
aləmində informasiya və hesablama
resurslarının qlobal inteqrasiyasını
təmin edə bilən bu yeni kompüter in-
frastrukturu geniş vüsət almışdır.
GRİD-in məqsədi ərazi cəhətdən
paylanmış yüksək texnoloji infor ma -
si ya və hesablama resurslarına –
ayrı-ayrı kompüterlərə, klasterlərə
və superkompüter mərkəzlərinə, in-
formasiya anbarlarına, şəbəkələrə,
elmi instrumentarilərə və s. etibarlı,
uyğun, ucuz və təhlükəsizlik girişi
təmin edə bilən standartlaşdırılmış
xidmətlər dəstinin yaradılmasıdır.
GRİD istənilən elmi araşdırmalarda
effektivdir; adi informasiya texnolo-
giyalarından istifadə böyük zaman və
resurs tələb etdiyi hallarda GRİD
əvəzedilməzdir.
Sonda AMEA Fizika İnstitu-
tunun “Yüksək enerjilər fizikası” la -
bo ra tori ya sının əməkdaşı müəllim
və tələbələ rin suallarını cavablan-
dırmışdır.
Qeyd edək ki, yaxın zaman-
larda universitetin Fizika-riyaziyyat
fakültəsi nin nəzdində yaradılmış
xüsusi otaqda müasir kompüter
dəsti quraş dırıla caq və Milli GRİD
seq mentinə qoşulma işləri
tamamla na caq.
Mehriban Sultan
NDU-nun Mətbuat şöbəsinin
müdiri
Universitet Milli GRİD seqmentinə
qoşulacaq
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ekologiya və Təbii
Sərvətlər Nazirliyinin əməkdaşları universitetdə
M
ultikulturalizm dünyanın 11
ölkəsinin nüfuzlu ali məktəb -
lərində, Azərbaycanın isə 20 ali
məktəbində tədris olunur. Bakı
Beynəlxalq Multikulturalizm Mər -
kə zinin əməkdaşı Vidadi Rzayev
Naxçıvan Dövlət Uni versitetində də
tədris olunan Mul ti kulturalizmə
giriş və Azərbay can multikul tu -
ralizmi fənlərinin monitorinqini
aparmaq məqsədilə həmin ali təhsil
ocağında olub.
Naxçıvan Dövlət Universi-
tetinin I kurs sosial iş ixtisasında
monitorinq keçirilib.
Giriş sözü ilə çıxış edən,
Sosial idarəetmə və hüquq fakül tə -
si nin de kanı, fəlsəfə üzrə fəlsəfə
doktoru,
do sent
Qərib
Allahverdiyev Azər bay can Res-
publikasının Prezidenti İlham
Əliyevin fikirlərini səs lən di rib:
“Azərbaycan dünyada nü mu nə vi
tolerantlıq örnəyi, sivili za siyalar
və mədəniyyətlərarası dia loq mə ka -
nı, zəngin multikultural ənənələrə
malik ölkə kimi tanınır”. Natiq çı -
xı şında mədəni, etnik, dini və s.
müx təlifliklərin tənzimlən mə sin -
də düz gün siyasət model lərindən
bi ri nin də multikulturalizm
olduğunu nə zərə çatdırıb.
Sonra Fəlsəfə və sosial iş
kafedrası nın müdiri, dosent Nov -
ruzəli Rə hi mov I kurs sosial iş ix-
tisasında təhsil alan tələbələrə
“Multikultu ra lizm və xarici siyasət”
mövzusunda açıq dərs keçib. Açıq
dərsdə vurğu la nıb ki, multikul tu -
ralizm dövlətlərin da xili siyasətində
mü hüm amilə çev rildiyi kimi, xarici
siyasətin for ma laşmasına da güclü
təsir göstərir. Dün yanın böyük
dövlətlərinin xarici siyasətlərində
multikultural element lər özünü
qabarıq şəkildə göstərir.
Açıq dərslə bağlı fikirlərini
bölüşən Ba kı Beynəlxalq Multi-
kulturalizm Mər kəzinin əməkdaşı
Vidadi Rzayev ümummilli lider
Heydər Əliyevin multikulturalizm
siyasəti nin ölkəmizin demokratik
inkişa fı nın tərkib hissəsi olduğunu,
Azər bay canın bu gün dünyada
məhz multikulturalizm mərkəzi
kimi ta nın dığını, bu sahədə
təcrübənin öy rə nilməsinə böyük
maraq göstəril di yini bildirib. Natiq
qeyd edib ki, Prezident İlham
Əliyevin məqsəd yön lü siyasəti
nəticəsində Azər bay can indi öz
multikulturalizm modelini dünyaya
təqdim edir. Ölkəmizdə milli
azlıqların ədəbiy yat, mədəniyyət,
dil və tarixləri nin qorunub saxla-
nılmasına, öyrənil mə sinə, inkişaf
etdirilməsinə, təbliğinə geniş şərait
yaradıldığını diqqətə çatdırıb. Vi-
dadi Rzayev, Azərbaycan Respub-
likası Prezidenti İlham Əliyevin 15
may 2014-cü il tarixli Fərmanı ilə
Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm
Mərkəzinin yaradıldığını və
dünyada yeganə Multikulturalizm
Multikulturalizm və xarici siyasət
Mərkəzi olduğunu bildirib. Natiq,
əməkdaşı olduğu Bakı Beynəlxalq
Multikulturalizm Mərkəzi haqqında
geniş məlumat verib, eyni zaman-
da universitetdə olmağının məq -
sədlərini də açıqlayıb. Vurğulanıb
ki, ildə iki dəfə ke çirilən monitorinq
sözügedən fənləri daha da tək -
milləşdirmək, əgər vardırsa, möv-
cud nöqsanları aradan qal dır maq
məqsədilə aparılır.
Diskussiya şəklində keçirilən
monitorinqdə tələbələri və müəl lim -
ləri maraqlandıran suallara aydınlıq
gətirilib və bir sıra təkliflər irəli sü-
rülüb.
Qeyd edək ki, bu cür moni -
torinqlərin keçirilməsi tələbə lərin bu
fənnə olan marağını daha da artırır,
multikultural dəyərlərin düzgün
təbliği üçün geniş imkanlar yaradır.
Mina Qasımova