HüKÜmet dişi kuruluşlar için Rehber Cenevre 2006 İçindekiler
Taraf devletlerce sunulan başlangıç raporlarına ilişkin Yol Gösterici İlkeler
Yüklə 495 Kb.
|
Taraf devletlerce sunulan başlangıç raporlarına ilişkin Yol Gösterici İlkelerÇocuk Haklarına dair Sözleşme, Çocukların Satılmaları, Çocuk Fuhşu ve Çocuk Pornografisi hakkında İhtiyari Protokol 04/04/2002 CRC/OP/SA/1. (Temel Referans Belgesi) Komite tarafından 1 Şubat 2002 tarihinde 777 sayılı toplantıda (yirmi dokuzuncu oturum) kabul edilmiştir I. Giriş 1. İhtiyari Protokol 12. madde 1. paragrafına göre her Taraf Devlet, Protokolün kendisi açısından yürürlüğe girmesini izleyen iki yıl içinde Çocuk Hakları Komitesine Protokol hükümlerini uygulamak üzere ne tür önlemler aldığına ilişkin kapsamlı bir rapor iletecektir. Daha sonra Protokol 12. madde 1. paragrafı uyarınca Taraf devletler, Sözleşmenin madde 44 1(b) paragrafı gereği Komite’ye sundukları raporlara, Protokol uygulamalarıyla ilgili bilgileri de ekleyeceklerdir. İhtiyari Protokole taraf olup Sözleşmeye taraf olmayan devletler beş yılda bir rapor sunar. 2. Komite, İhtiyari Protokolün madde 12, 3. paragrafı ışığında, protokolün uygulanması hakkında Taraf Devletlerden daha fazla bilgi talep edebilir. 3. Raporlar şu konularda bilgi içermelidir:
(d) İhtiyari Protokolün hükümleri hakkında anne-baba ve çocuklar dahil kamuoyu geneline, her tür uygun araç, eğitim ve öğretim yollarını kullanarak bilgi yayılması; (e) Protokolün yayılması ve çocuklarla ilgili olarak çalışmakta olan profesyonellere ve diğer ilgili gruplara (göçmenlik bürosu çalışanları, yasa uygulayıcılar, sosyal hizmet uzmanları, vb) uygun eğitimler verilmesi; (f) Protokolün uygulanmasının periyodik olarak değerlendirilmesinde kullanılan mekanizma ve prosedürler, bu konuda belli başlı sorunlar. 4. Komite’ye raporlarında, Taraf devletler, İhtiyari Protokol uygulamasında, Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin ayrımcılık yapılmaması, çocuğun yüksek yararı, yaşama hakkı, yaşama ve gelişme hakkı, çocuğun görüşlerine saygı gibi genel ilkeleriyle nasıl bir uyum sağlandığını belirtmelidirler. Taraf devletler ayrıca, Protokol uygulamasının, Sözleşme hükümlerinin uygulanmasına (özellikle 1, 11, 21, 32, 33, 34, 35 ve 36. maddeler açısından) nasıl ve ne ölçüde katkı sağladığını açıklamalıdır. (bkz. İhtiyari Protokolün başlangıç bölümü). Ayrıca raporun hazırlanma süreci de, hükümet ve hükümet dışı kuruluş ve birimlerin yazım ve yayımlanmaya katkıları da dahil olmak üzere anlatılmalıdır. 5. Ayrıca, bu Yol Gösterici İlkelerin ele aldığı alanlarla ilgili olarak, Komite, Taraf devletleri: (a) İhtiyari Protokolde ortaya konan hakların hayata geçirilmesinde kaydedilen ilerlemeye ilişkin bilgi vermeye; (b) Protokolün gereği olan yükümlülüklerin yerine getirilme derecesini etkileyen faktörler ve –varsa- güçlüklerin analizini yapmaya ; (c) Taraf Devletin İhtiyari Protokol ile ilgili çeşitli faaliyetlerine tahsis edilen bütçe hakkında bilgi vermeye;
II. Çocukların Satılmaları, Çocuk Fuhuşu ve Pornografisinin Yasaklanması 6. İhtiyari Protokolün 3. madde 1. paragrafında sıralanan eylem ve faaliyetleri kapsayan ve tanımlayan mevcut suç ve ceza yasa ve yönetmelikleri hakkında lütfen bilgi veriniz. Bu çerçevede, lütfen şu konularda bilgi veriniz: (a) Söz konusu suçların tanımında çocuğu tanımlamakta kullanılan yaş sınırı; (b) Bu fiillerin her birine uygulanan yaptırımlar ve cezaları ağırlaştıran veya hafifleten koşullar; (c) Her bir suç için zaman aşımı uygulaması; (d) Taraf Devletin suç ve ceza yasalarına göre suç sayılan, ancak İhtiyari Protokolün 3. madde 1. paragrafında belirtilmeyen diğer eylem ve faaliyetler; (e) İhtiyari Protokolün 3. madde 1. paragrafında sıralanan tüzel kişilerin sorumlulukları, Taraf Devletin tüzel kişilik tanımı; ve (f) Taraf Devletin suç ve ceza yasalarına göre, değinilen suçların herhangi birini işlemek ve işlenmesinde işbirliği yapmak yönündeki girişimlerin tanımı. 7. Çocuk edindirme ile ilgili olarak (madde 3, paragrafı 1 (a) (ii)), lütfen Taraf Devlet açısından uygulanabilir olan ikili ve çok taraflı anlaşmalar ile Taraf Devletin uluslararası anlaşmalara uygun biçimde çocuk edinen kişilere nasıl güvence verdiğini belirtiniz III. Ceza / suç prosedürü Yargılama hakkı 8. Lütfen İhtiyari Protokolün 3. madde 1. paragrafında atıfta bulunulan suçlar hakkında, Taraf Devletin, aşağıda koşullarda bir yargılama sistemi oluşturmak üzere aldığı yasamayla ilgili, adli ve idari önlemleri belirtiniz. (a) bu suçların Taraf Devletin topraklarında veya kendisine kayıtlı gemi ya da uçakta ortaya çıkması halinde; (b) Suçu işlemekle itham edilen kişinin Taraf Devletin uyruğunda olması veya bu devlette ikamet etmesi; (c) Kurbanın Taraf Devletin vatandaşı olması; (d) Suçu işlemekle itham edilen kişinin Taraf Devlet topraklarında bulunması ve Taraf Devletin bu kişiyi, suçun vatandaşlarından biri tarafından işlenmesi nedeniyle sınır dışı etmemesi. 9. Lütfen Taraf Devletin suç ceza sistemiyle ilgili, adli, idari ve yasamayla ilgili olanlar dahil olmak üzere, diğer kuralları oluşturan ulusal düzeydeki önlemleri belirtiniz. Suçlunun iadesi 10. Lütfen İhtiyari Protokol 3. madde 1. paragrafında atıfta bulunulan fiillerle ilgili olarak ve yine Protokolün 5. maddesinde sıralanan durumlara özel bir dikkat göstererek Taraf Devletin suçluların iadesi politikası hakkında bilgi veriniz. Lütfen Taraf devletlerle ilgili her bir durum hakkında, bu Yol Gösterici İlkelerin 5(d) paragrafında talep edilen veriler ışığında ilgili Devletlerden veya bu Devletlere gönderilen iade taleplerinin sayısını, failler ve kurbanlar hakkındaki verileri (yaş, cinsiyet, uyruk, vb) belirtiniz. Ayrıca lütfen prosedürün aldığı süre ve gündeme gelmekle birlikte başarılı olmayan iade talepleri hakkında bilgi veriniz. Mal ve gelirin müsaderesi ve bunlara el konması, tesislerin kapatılması 11. Lütfen, (a) İhtiyari Protokolün 7(a) maddesinde atıfta bulunulan mal ve gelirlere el konması; ve (b) Protokolün 3. madde 1. paragrafında belirtilen fiillerin yapıldığı tesislerin kesin veya geçici olarak kapatılması ile ilgili olarak alınan, yasamayla ilgili, adli ve idari önlemler hakkında bilgi veriniz. IV. Çocuk kurbanların haklarının korunması 12. Lütfen İhtiyari Protokolün 8. maddesi ve 9. madde, 3 ve 4. paragrafları ışığında, protokole göre yasaklanan fiillerin kurbanı olan çocukların hak ve çıkarlarının korunması amacıyla alınan yasamayla ilgili, adli ve idari niteliktekiler dahil olmak üzere bütün önlemler ve suçlanan kişinin adil ve tarafsız bir yargılamayla ilgili haklarını da güvence altına alan önlemleri belirtiniz. Lütfen: (a) ceza adalet sisteminin çocuk kurbanlara yönelik muameleyi düzenleyen ilgili ulusal yasa ve yönetmeliklerde çocuğun yüksek yararının öncelikle güvence altına alınması; (b) kurbanın gerçek yaşının belirlenemediği durumlarda yürütülen ceza soruşturmalarının güvence altına alınması ve yaşın belirlenmesinde kullanılan araçların belirtilmesi; (c) kovuşturma, sorgulama, yargılama ve çocuk kurban ve tanıkların çapraz sorgulanmasında kullanılan prosedürler dahil olmak üzere, çocuğun saygınlık ve değeri ile kültürel geri planına özel dikkat gösterilen, çocuğa duyarlı prosedürlerin benimsenmesi; anne-baba veya vasinin bu işlemlerde hazır bulunma hakkının, çocuğun yasal bir danışmanla temsil edilme ve ücretsiz hukuksal yardım için başvurma hakkının güvence altına alınması; - İhtiyari Protokolle yasaklanmış pratiklerin doğrudan bir sonucu olarak, yasaya göre suç sayılan bir fiil işleyen çocuk bakımından ortaya çıkan yasal sonuçları lütfen belirtiniz; (d) çocuğun yasal sürecin bütünü boyunca bilgilendirilmesi ve bu açıdan sorumlu kişilerin belirtilmesi;
için alınan önlemleri belirtiniz, V. Çocukların Satılmaları, Çocuk Fuhuşu ve Çocuk Pornografisinin Önlenmesi 13. İhtiyari Protokolün 9. madde 1, 2,5 ve 10. paragrafları ile 1. paragrafı ışığında lütfen aşağıdaki konularda bilgi veriniz: (a) Yasama ile ilgili, adli ve idari nitelikteki önlemler ile Protokolde atıfta bulunulan suçları önlemeye yönelik politika ve programlar. Raporlarda ayrıca bu tür engelleyici önlemlerle ilgili çocuklar ve bahsi geçen pratiklere karşı özellikle savunmasız konumdaki çocuklar için uygulanan önlemlere dair bilgi verilmelidir; (b) Genel olarak Protokole göre yasaklanan fiiller hakkında toplumun bilincini yükseltmeye yönelik araçlar. Lütfen aşağıdaki konularda bireysel veriler iletiniz: (i) Farklı bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri; (ii) ilgili kamuoyu; (iii) hükümet kuruluşları ve hükümet dışı örgütlerin, iş dünyası ve medya çalışanlarının katkısı, vb; (iv) çocukların, çocuk kurbanların ve/veya toplulukların katılımı; (v) faaliyetlerin kapsamı (yerel, bölgesel, ulusal ve/veya uluslararası); (c) İhtiyari Protokolde tanımlanan fiillerin reklamını yapan materyalin üretim ve dağıtımını etkin biçimde yasaklayan, yasama ile ilgili, adli ve idari nitelikteki önlemler ve denetleme mekanizmaları. VI. Uluslararası yardım ve işbirliği Önleme 14. İhtiyari Protokolün 10. madde 3. paragrafı ışığında, lütfen Taraf Devletin başta yoksulluk ve azgelişmişlik olmak üzere, çocukların satılma, fuhuş, pornografi ve çocuk seks turizmine karşı savunmasız konuma gelmelerine katkıda bulunan temel nedenlerle ilgili olarak uluslararası işbirliğine verdikleri destek hakkında bilgi veriniz. Kurbanların korunması 15. Protokolün 10. madde 2. paragrafı ışığında, lütfen çocuk kurbanların fiziksel ve psikolojik tedavisi, topluma yeniden kazanılmaları ve ülkelerine dönmeleri için sağlanan uluslararası işbirliği hakkında bilgi veriniz. Yasanın uygulanması 16. Protokolün 6. ve 10. maddeleri ışığında, lütfen, protokolün 3. madde 1. paragrafında belirtilen fiillerle ilgili ceza ve suç prosedürünün bütün aşamalarında (ortaya çıkarma, soruşturma, kovuşturma, cezalandırma, ülkesine iade etme işlemleri) Taraf Devletin yardım ve işbirliği hakkında bilgi veriniz. Protokolün 7(b) maddesi ışığında, lütfen 7(a)da belirtilen ilgili mal ve gelirin müsaderesi ve bunlara el konması çerçevesinde başka Taraf Devletlere yapılan talepler hakkında da bilgi veriniz. 17. Lütfen ilgili Taraf Devlet yürürlükte olan çift taraflı, bölgesel, çok taraflı sözleşme, anlaşma ve başkaca düzenlemeleri, bu kapsama giren ulusal hukuk mevzuatını aktarınız. Son olarak, Taraf Devletin yetkili makamları, ulusal ve uluslararası sivil toplum örgütleri ve uluslararası örgütler arasındaki işbirliği ve eşgüdüm hakkında bilgi veriniz. Mali ve diğer yardımlar 18. Yukarıda (paragraf 14-17) sözü edilen uluslararası işbirliği çerçevesinde, mevcut çok taraflı, çift taraflı ve başka programlar aracılığıyla gerçekleştirilen mali, teknik ve başka yardımlar hakkında bilgi veriniz. VII. Diğer yasal hükümler 19. Lütfen ilgili Devletde yürürlükte bulunan ve çocuk haklarının hayata geçirilmesine olumlu etkisi bulunan ulusal ve uluslararası yasal mevzuat hükümleri hakkında bilgi veriniz. Raporlarda çocukların satılması, çocuk fuhuşu, pornografisi ve çocuklara yönelik seks turizmi ile ilgili temel uluslararası belgelerin onaylanmasına ilişkin ilgili Devletin durumuna, bu konuda girdiği diğer taahhütlere, bunların uygulamalarına ve karşılaşılan sorunlara da yer verilmelidir.
1 Çocukların Satılmaları, Çocuk Fuhuşu ve Çocuk Pornografisi hakkında İhtiyari Protokol ile ilgili belgelere, başlangıçta verilen İngilizce referans kısaltması OPSA idi. Bu daha sonra OPSC olarak değiştirilmiş olmakla birlikte İnsan Hakları Yüksek Komiserliği önceki belgelerde ilk referansı kullanmaya devam etmektedir. Örneğin Taraf Devlet Kazakistan’ın bu değişiklikten önceki referansı CRC/C/OPSA/KAZ/1’dir. Referans değişimden sonra çıkarılan sonuç gözlemlerinde CRC/C/OPSC/KAZ/CO/1 olmuştur. 2 Bakınız: Çocukların Cinsel İstismarına karşı Mücadele için Uluslararası Mekanizmalar – Ulusal HDKlar için bir Rehber (International Mechanisms To Combat Child Sexual Exploitation And Abuse – A Guide for National NGOs), ÇHS için HDK Grubu, Çocukların Cinsel İstismarı hakkında Alt-grup, gözden geçirilmiş ve güncellenmiş basım, Cenevre 2003. 3 Bu metinde HDK ve Sivil Toplum Kuruluşu (HDK) kavramları aynı anlamda ve birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. 4 Eski vekiller arasında Bayan Ofelia Calcetas-Santos (1994-2001) ile Bay Vitit Muntarbhorn (1991-1994) sayılmalıdır. Muntarbhorn Çocukların Ticari Cinsel Sömürüsüne karşı İkinci Dünya Kongresinin organize edilmesine çok katkıda bulunmuştur. Görevi bugün, Temmuz 2001’de atanan Bay Juan Miguel Petit (Uruguay) yürütmektedir. O tarihten bu yana Petit, internette çocuk pornografisi ve çocuğun cinsel istismarının önlenmesine ilişkin raporlar hazırlamıştır. Yine, dünyada çocukların cinsel istismarı ve şiddete maruz kalmaları konusunda çalışan diğer özel raportörler arasında Kadına karşı Şiddet Özel Raportörü Dr. Yakın Ertürk (Türkiye) ile başta kadınlar ve çocuklar olmak üzere İnsan Kaçakçılığı Özel Raportörü Bayan Sigma Huda (Bangladeş) sayılabilir. 5 Bütün belgelere kongrelerin resmi web sayfalarından ulaşılabilir: http://www.csecworldcongress.org 6 ECPAT International (End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for Sexual Purposes-Çocuk Fahişeliğine, Çocuk Pornografisine ve Çocukların Cinsel Amaçlarla Ticaretine Son) Eylem Takviminin uygulanması konusunda yıllık raporlar yayınlamaktadır. ECPAT International ayrıca ulusal eylem planları hakkında bilgiler de içeren bir online ülke profili veri tabanı geliştirmiştir. Bkz: http://www.ecpat.net/eng/Ecpat_inter/projects/monitoring/monitoring.asp 7 Protokol’ün tam metnine Ek’te ulaşılabilir. 8 DCI/ICCB, İhtiyari Protokol taslağını değerlendiren açık uçlu çalışma grubuna sunulan yazılı görüş, 15 Ağustos 1994. 9 ICCB, İnsan Hakları Komisyonu, Sözlü Katkı, 24. fıkra, Mart 1995. 10 Çocukların Cinsel İstismarında Odak Noktası, ÇHS HDK Grubu, İnsan Hakları Komisyonu, Sözlü Katkı, 20. fıkra, Mart 1998. 11 Birleşik HDK grubu, ÇHK çalışma grubu tarafından 4 Şubat 2000’de ileri bir tarihte ayrıntıları yeniden ele alınmak üzere (ad referandum) kabul edilen, İhtiyari Protokol hakkında tartışma raporu. 12 age 13 age 14 Jaap E. Doek, ÇHS HDK Grubunun kaygılarını yanıtlayan mektup, 13 Mart 2000. 15 Andorra, İzlanda, İtalya, Kazakistan, Norveç ve Fas 16 ÇHS, Madde 1: “Çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, onsekiz yaşına kadar her insan çocuk sayılır.” 17 Çocukların satılması, çocuk fahişeliği ve çocuk pornografisi hakkında İhtiyari Protokol, bent 7-8 18 Komite genel kurallarda, rapor hazırlığının “hükümet politikalarına halk katılımının ve kamuoyunun dikkatinin çekilmesinin teşviki ve kolaylaştırılması” açısından bir olanak olduğunu ifade etmektedir (ÇHS/C/57). Komite taraf Devletle HDK işbirliğine dair oturumda ve iş listesinde sistemli olarak konuyu sorgulamış ve bu yaklaşımın takipçisi olmuştur. Yüklə 495 Kb. Dostları ilə paylaş:
|