I c I l d VII-XII əsrlər azərbaycan şERİ

F ə lə y in   zatın d a  q alm am ış  n işan  -  
İgidlik,  sə d a q ə t  v ə   adam lıqdan.
F ələy in   dövranı  d əy işib   artıq,
G ünəş  d ə   an lay ır  ö g ey -d o ğ m alıq .
Yox,  b u   d ed ik lə rim   tam am   əb əsd ir, 
B unlar  g əlib   k e ç ə n   ani  h əv əsd ir...
M ən  k im əm ,  qoy  deyim   b ir  az  özüm dən, 
V erim   öz  n ə slim d ə n   sizə  x ə b ə r  m ən.
10
BABAM  HAQQINDA
S ən ə tc ə   toxucu  o lm u şd u r  babam ,
M ən  də  y a v a ş-y a v a ş  söz  toxuyuram .
G c c ə lə r  səm ay o   baxsanız  əg o r,
Pam bıq  tarlası  tok  göriinər  göylor.
O  p am bıqdan  o lar  ipliyim   m onim ,
B ir  sə n o t  cvidir  ruhum ,  b ədonim .
M ənim   can  cvim d o   ilham   porim   var,
O  iplik  əy irə r,  arğ aclar  qurar.
Vota,  A d ə m ,  X ızr  vo  M usa  üçün 
M əna  naxışları  v ururam   lıər  gün.
Ə g ər  is tə s ə lə r  lo b b ad ə,  dəstar,
R uhdan  to x u y araq   v errəm   yadigar.
İstosəm   dindon  d ə   b ir  p altar tikm ək, 
T ik ə rə m ,  şü b h əsiz,  onu  “Y a sin ” tək.
( J r ^   136 
^ İX >
F ə lə k d ə   p a rlay ıb   ötən  y o lçu lar 
T ik irlə rsə   ə g ə r   b əzək li  paltar,
T ə fə k k ü r  o d u n d an ,  ilham   suyundan, 
M ə n   d ə  to x u y u ra m   naxışlı  dastan.
B ir  m ö cü z  g ö stə rib   m ən alı  sözdən, 
S udan,  o d d an   p altar to x u y u ram   m ən.
L ay iq d ir,  g ö y d ək i  üç  bacı  alsm , 
Ş erim i  lə ç ə k   tə k   başına  salsın.
İn c ə lik   y a ratm aq   istəy ən   zam an, 
S ə n ə tin   e c a z k a r karxanasından  -
M ə lə k lə r  b a şın a   m ən  q o yaram   tac, 
E y lə rə m   İsan ın   d ərd in ə  əlac.
Ö zü ın   tor  qu raram   ipək q u rd u   tək, 
H ö rü m çək   k im iy əm   d aim a  işlək.
A n caq   onun  kim i  al  qan  içm ərəm , 
B aram a  q u rd u   tək   halal  işlərəm .
B aram a  q u rd u sa  söz  to x u sa  ogor 
Ö zünıi  o  an caq   bizo  b ənzodor.
H örü m ço k   to x u y ar  naxışlı  paltar, 
Lakin  b ir  u cundan  onu  tcz  yırtar.
B aram   q u rd u sa  edib  qonaot,
Z ah id   tok  cv in d o   y aşayar  rahot.
B araın a  q u rd u y am ,  h ö rü m çək   deyil, 
Ö m rü m ü   sü rü rəm   halallıqla  bil!
G ö zəl  g əlin   kim i  baram a  qurdu 
P ə rd ə n in   d a lın d a   gizli  oturdu.
( J r ^   137

---

H ə r  k ə sin   ki,  b e lə   gözü,  qaşı  var, 
P ə rd ə d ə   y aşam aq   ona yaraşar.
M ə n ə m ,  bax,  b u   günün  əz iz   insanı, 
M ə n ə m   söz  to x u y an   şair X aqani.
İndi  b ir  g u şə d ə   yaradıb  h ikm ət, 
E d irəm   b ir n e ç ə   su fıy lə  söhbət.
X asların   m əclisi  b ə zən sin   dey ə, 
S ö zd ən   fərş  toxuyub,  edim   həd iy y ə...
11
ATAM  NƏCCAR ƏLİ  HAQQINDA
A tam   n ə c c a r  idi,  d ərs  alıb  ondan 
O ldum   z ə m a n ə d ə   ustad  sözyonan,
Sözün  m a tq a b ilə   çalışaraq,  m ən 
K am an  d ü z ə ld iro m   q ö v si-q ü zeh d ən .
A ğlım ı  q ald ırsam   g ö y lərə  ə g ə r,
Yiiz  tayfa  q arşım d a  x idm ət  eyləyor.
O  rind  ki,  ro n d o m d o n   çıxaraq  yaşar, 
D övıiin  sim asında  bir  telə  oxşar.
M usa  ağ acıd ır  ağ acım   tam am ,
T uba  b u dağından  diizəlib  taxtam .
A ğlıının  davatı  o  ağacdandır,
O  taxta  m onim çin  bir  to x ti-can d ır.
T obim   b ə z ə y ə rs o   bu  taxtı  ə g ə r, 
O lınaz  b ir g ö v h o r  d ə  ona  b ərab ər.
Nuh  ham   ki,  o na  verim   yadigar,
Bu  m em ar tə b im d o n   səttarə,  pərgar.
< J r - v   138
N ə   q ə d ə r  m ə sk ə n im   bu  xoş  m ək an d ır, 
O   Ş ə rv a n   d ey ild ir,  bir xeyrvandır.
T ə sd iq   e tm ə s ə   d ə   n eçə  xam   kişi,
B itdi  X a q a n iy lə   söz  yonm aq  işi.
12
ATAM  NƏCCAR ƏLİNİN  TƏRİFİ
A tam ,  a ləm   b ilir,  N ə c c a r Ə lidir,
O nun  so x av əti  e lə   bəllidir.
O  m ən i  b ö yüdüb,  v erm işd ir çö rək , 
M əd h   ed əm ,  v ə s f  edəm   onu  m ə n   g ə rə k
S ə n ə td o   A zərd i,  sö h b ə td ə   İsa,
T ab u t  qayırardı  o,  X əlilasa.
O nun  q ay ırd ığ ı  tabutlar,  y əq in ,
Q o y u lu r  q ə b rin ə   m u səv ilərin .
O  da  b ir  Ə liydi  adda,  ehsanda,
M on  iso  Q ə n b ə rd im   hazır  fərm anda.
A zad   ailonin  başçısı  atam.
Scvon  ailən i  m on  qoruyuram .
G irorok  q o lb im o   o  şofqot  ilo,
K önlüm ü  o x şa y a r  m ohobbət  ilo.
Sohv  cd ib ,  d ad say d ım   d ü n y ad a  əg o r 
C anları  m əh v   cdon  acı  bir zo h ər,
Satardı  ə n   ə z iz   h o r  noyi  vardı,
O  zohri  m əh v   e d ə n   dərm an  alardı.
O,  can  s ə r f  c d ərd i  h ə r  istəy im ə,
Ə g ə r q u ş  südü  d ə   istəsəm ,  yeno,
< J ? ^   139  ^ n >

---

H ansı  y o lla   olsa  tapardı,  inan;
O  m ə n ə   canını  ed ərd i  qurban.
B ə sləd i,  can  q u şu m   pərv'aza  gəldi, 
O nun  d a n ə sin d ə n   yeyib  yüksəldi.
O  b ir  soltan  kim i  ə m r v erərk ən ,
Q uş  kim i  h azırd ım   qulluğunda  m ən.
13
ANAMIN  TƏRİFİ
G ə r  o lm asaydı  an a  zəh m əti,
Q azana  b ilm ə z d im   heç  bu  şöhrəti.
M ə n a la r  anası,  o  qo ca  qarı,
R a b iə d ir  ki,  yox  tayı,  oxşarı.
R abiə  s ö y lə m ə k   səh v   olar  ona,
O,  b ir  R ab iəy d i  göy  qızlarına.
O,  h ik m ə t  ev in d ə   bir  baş  h ərəm d i, 
İsm ət  a lə m in d ə   çox  m öhtərəm di.
A dına  M ə ry ə m   tə k   yapışm az  böhtan, 
Z ə h ra y a   oxşardı  v erərk ən   ehsan.
B eşgüniiik  d ü n y ad a  eyşi  unutdu, 
M ə ry ə m   tə k   b eşay lıq   bir  oruc  tutdu.
N əsturi  q ızıydı,  m ö b əd ilərd ən ,
O,  islam   d in in ə  g ə isə   də,  h ə m ə n   -
A tə şp ə rə stliy ə   etm işd i  vərdiş.
Q ılardı  d aim a  o d a   p ərəstiş.
Bu  torpaq  onunla  g əiərd i  cana,
O  bir  F ilakusdu,  g əid i  cahana.
140  ^ 5 X >
M yastu  y o iu n d a   ə y lə şə rd i  şad,
S iruni  dilini  b iiird i  azad.
B e lə   q ə t  etm işd i  ağlı,  ilham ı  -  
Ki,  q əb u l  e y lə sin   d in i-islam ı.
B ir  gün  İn c ild ən   üz  d ö n d ə rə n   zam an 
O nu  c ə lb   etm işd i  ö zü n ə  Q uran.
O,  Z ü ley x a  k im i  b ir xam m   ikən, 
S onra  Y u s if kim i  qul  old u   birdən.
H ü sn d ə   o lm u şd u r  bir  R um   gözəli, 
O nu  b o slə m işd i  N əcaşin   əli.
Ə zəl  b a ğ çasın a  vcrm işdi  ürək,
H üda  p o ıd ə sin d o   o  b ə slə n ə rə k .
Q uranı  g ö ro n d o   deyib:  “ la  ila h ” , 
X açdan  vo  İn cild ən   etm işdi  ikrah.
X aça  k o sild ik c ə   o  bclə  d ü şm ən ,
X aç  kim i,  o,  çarp a z   o lm u şd u r  h əm ən.
İsayə  d aim a  m in  dua  etdi,
X olilin  y o lu y la  inam la  getdi.
O y aq d ır,  y a tm a y ır  əsla  bir geco, 
İbadət  c y lə y ir  dan  sökülüncə.
Bu  d in o   q ə lb in d ə   etiqad,  inaın, 
Porvini  bir  tə sb e h   çev irər  anam .
Sufi  tok  p a k lıq d a   qazan m ışd ır  ad, 
S o n su zd u r  o n d ak ı  inam,  ctiqad.
E şqilo  y aşay ıb   əb o d iy y o tin ,
Ə zəl  ırıöhrü  ilə  k əsm işd ir  kəbin.
141

---