I uşaq xəSTƏLİKLƏRİ kafedrasi tibb üzrə elmlər doktoru, professor S. M. Qasımova
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şəkil 5a Plessimetr barmaqların düzgün (a) və qeyri-düzgün (b) vəziyyəti
- LABORATOR VƏ İNSTRUMENTAL MÜAYİNƏLƏR Rentgenoqrafiya
- Anamnestik xüsusiyyətlər
| 36
Rentgenoqrafiya
Pnevmoniyanın diaqnostikasında döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası “qızıl standart” hesab olunur.
Xəstəliyin ağırlığını təsdiqləyən və antibakterial terapiyanın seçilməsinə kömək edən aşağıdakı meyarlar qiymətləndirilir:
infiltrasiyanın ölçüləri və yayılması
plevral ekssudatın mövcudluğu
ağciyər parenximasının destruksiyası Kontrol rentgenoqrafiya
Müalicənin harada (xəstəxanada və ya ev şəraitində) aparılmasından asılı olmayaraq, klinik təzahürlərin nəzərə çarpan müsbət dinamikası zamanı kontrol rentgenoqrafiya aparılmasına ehtiyac yoxdur.
Kontrol rentgenoqrafiyanın aparılması fəsadlaşmış və ağır pnevmoniyalar zamanı, həmçinin müalicə başladıqdan 4-5 həftə ərzində müsbət nəticə olmadıqda məqsədəuyğundur (bax: effektli müalicə meyarları).
USM və endoskopik müayinə
Şüa ilə yüklənmənin səviyyəsini azaltmaq məqsədi ilə USM plevritlər və fəsadlaşmış pnevmoniyalar zamanı tövsiyə edilir. Endoskopik müayinə yad cisim və ya bronxların vərəminə şübhə olduqda özünü doğruldur. KT yalnız şübhəli hallarda (aparılan müalicəyə cavab olmadıqda və ya xəstəliyin süst, gizli və uzun müddət aşkarlanmayan simptomlarla müşahidə olunan gedişi) differensial diaqnoz məqsədi ilə aparılır.
Pnevmoniya ehtimal olunan bütün xəstələrdə periferik qanın müayinəsi aparılmalıdır. Neytrofil leykositoz ≤12·10 9 /l və sola meyllilik koklarla törədilmiş 37
infeksiyanın yüksək ehtimalına işarə edir, ≤ 30-40·10 9 /l - həyatının ilk ayında xlamidiyalı pnevmoniya ilə xəstələnmiş uşaqlar üçün xarakterikdir. Leykopeniya >3·10 9 /l və ya leykositoz ≤25·10 9 /l pnevmoniyanın gedişində proqnostik baxımdan arzuolunmaz əlamətdir. EÇS, CRZ və kəskin fazanın başqa zülallarının konsentrasiyası pnevmoniya (xüsusilə pnevmokok ilə törədilmiş) zamanı artmasına baxmayaraq, bu müayinələrin rutin (bütün pnevmoniyalı xəstələr üçün) qaydada aparılması tövsiyə olunmur.
Hematoloji dəyişikliklərin olmaması xəstələrin yarısında müşahidə olunur və pnevmoniyanı istisna etmir.
USM və endoskopik müayinə
Qanın biokimyəvi analizi hospitalizasiyaya ehtiyacı olan ağır pnevmoniyalı uşaqların standart müayinə metodudur. Təyin olunur:
qara ciyər fermentlərinin aktivliyi
sidik cövhərinin və kreatininin səviyyəsi
elektrolitlərin səviyyəsi
qanın turşu-qələvi müvazinəti
Klinik hipoksemiya, taxipnoe əlamətləri olan uşaqlara və kiçik yaşlı bütün uşaqlara pulsoksimetriya aparılması tövsiyə olunur (hemoqlobinin oksigen ilə doyma dərəcəsinin faizlə miqdarının monitorinqinin aparılması üçün sadə, qeyri- invaziv metod).
Müalicəyə tabe olunmayan hallarda və xəstəxanadaxili pnevmoniyalar zamanı etioloji diaqnostikanın aparılması tövsiyə olunur. 10-40% hallarda qanın əkilməsi müsbət nəticə verir.
38
Tənəffüs sisteminin qazanılmış xəstəliklərinin böyük əksəriyyəti infeksion və allergik mənşəli olur. Lakin anadan olduqdan sonra respirator şikayətlər baş verdikdə ilk növbədə tənəffüs sisteminin anadangəlmə patologiyalarını, birincili immundefisiti vəziyyətləri istisna etmək lazımdır. Yaxın qohumlarda allergiyanın olması, vərəmli xəstə ilə əlaqədə olma və başqa buna bənzər məlumatlar həkimin fikrini müəyyən axarda getməsinə imkan verir. Genetik patologiyaya şübhə olduqda ətraflı şəkildəailə anamnezi toplanmalı və onlar genetik kartda təsvir edilməlidir. Əvvəlki xəstəliklərin qiymətləndirilməsi bəzən müəyyən çətinliklərə səbəb olur. Keçmişdə aparılan müalicənin qeyri- effektivliyinə tənqidi yanaşmaq lazımdır. Bakterial prosesdəantibiotiklərin vəyaastmatik tutmalarda eufillinin qeyri-effektiv olması preparatın dozasının lazımı qədər olmaması ilə əlaqəli ola bilər, bəzən doza aydınlaşdırıldıqda vacib məlumatlar əldə edilir. Yadda saxlamaq lazımdır ki, bəzən respirator şikayətlər öz uşaqlarının sağlamlıqları üçün həddindən artıq narahatçılıq göstərən valideynlər tərəfindən bildirilir. Bu halda bəzən fizioloji, vaxtaşırı nadir öskürəklər, fiziki yüklənmədən sonra təngnəfəslik, yüngül formalı KRVİ epizodları valideynlər tərəfindən xroniki proseslərin olması kimi şərh edilir. Belə valideynlər zəif qabarıq Mantu reaksiyasını, bronx-damar şəklinin güclənməsini və ya cüzi sərtləşmiş tənəffüsü böyük həyəcanla qəbul edirlər. Bəzən isəuşaqlarında bronx astması olan valideynlər bu barədə həkimə ətraflı məlumat verməkdən çəkinirilər. Onlar əvvəlki diaqnozun təsdiq edilməsindən qorxurlar. Ona görə də anamnezi çox ətraflı şəkildə toplamaq və çoxlu dolayısı suallar vermək lazımdır ki, respirator epizodların bronxospazmlar ilə müşayiət olunduğunu aydınlaşdırmaq mümkün olsun. Başqa hallarda ağır xəstəlikləri olan (xüsusilə MSS) uşaqların valideynləri xəstəlikləri tənəffüs sistemi ilə yanlış əlaqələndirməyə meyilli olurlar. "Təkrar pnevnomiyaların" ağırlığını qeyd edərək, bu valideynlər uşaqda əsasxəstəliyin olduğunu etiraf etməkdən çəkinirlər.
Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|