Ii qism VIII bob. Didakòikaning predmeòi va uning vazifalari

ÒENGLASHTIRISH SINFLARI TO‘G‘RISIDA

Bolalarga tabaqali yondashishni amalga oshirish, ularni metodik

maqsadga muvofiq yo‘sinda o‘qitish psixik sog‘lom hamma bolalarga

bitta sinfda ta’lim berish imkonini yaratadi.

Xususan, ana shu muammo hal qilinmagani sababli keyingi

paytlarda „Seleksiya ishining tuzatish sinflari“ deb ataladigan alo-

hida shakli ancha keng tarqaldi. Bunday sinflarda o‘qishda turli qiyin-

chiliklar bois yaxshi o‘zlashtirmaydigan, ba’zan kasaliga noto‘g‘ri

tashxis qo‘yilgan bolalar ham maxsus jamlanadi.

Maxsus maktab jamoalarini tashkil etish masalalari psixologlar,

tibbiyot xodimlari va pedagoglar tomonidan qunt bilan chuqur

tadqiq qilinishi kerak. Bu tadbir o‘qitish, tarbiyalash va kamol top-

tirish natijalarini baholab, o‘quvchilarni navbatdagi sinfga o‘tkazish

muammosini hal qilishda muhim ahamiyatga ega.

Maktablarda o‘quv jarayonini tashkil etishga tabaqali yonda-

shish uchun tenglashtirish sinflarini yaratishning psixologik jihat-

dan ham, pedagogik jihatdan ham o‘ziga xos qiyinchiliklari bor.

Psixologik yo‘sindagi qiyinchilik shundan iboratki, o‘qituvchi uchun

qo‘li ostidagi bolalarning kimligini, ichki dunyosini va ular bilan

qanday ishlash kerakligi, nima uchun shundayligini darrov bilib

olish ancha mushkuldir. O‘zlashtirmaydigan bolalarda xotiraning

hamma turi past bo‘ladi va ularga tahlil qilishni, taqqoslashni ham

umumlashtirishni alohida e’tibor bilan o‘rgatish zarur.

Individual yondashish, xususan, tenglashtirish sinflaridagi ta’lim

va tarbiyaning yetakchi prinsiðidir. Òa’limda olg‘a siljish uchun

o‘qituvchi juda ko‘p mehnat qilishi, xilma-xil mashg‘ulotlarni indivi-

dual yo‘sinda amalga oshirishi lozim bo‘ladi.

Bolalarni umumiy ta’lim maktabidagi o‘quv jarayoniga qo‘-

shish uchun ularning bilimlari, ko‘nikma va malakalarini teng-

---

108

lashtirish vazifasini o‘qituvchi, tarbiyachi va ota-onalar hamkor-

likda uddalashlari mumkin. Mazkur sinflardagi o‘quvchilar bilan

ishlaydigan tarbiyachi o‘qituvchining ishini davom ettirishi, har

bir o‘quvchiga alohida-alohida yordam berish uchun maxsus tayyor-

garlikdan o‘tishi kerak.

O‘qituvchi bolalarning charchab qolmasligini e’tibor bilan

kuzatib borishi zarur. Shuningdek, ta’limning usul va metodlarini

puxta o‘ylab, har bir bolaga individual yondashishni hisobga oli-

shi darkor. O‘qitishning amaliy va nazariy bo‘limlarini uyg‘unlash-

tirishi, aqliy zo‘riqish va hordiq chiqarish paytlarini navbatlash-

tirib borishi lozim.