olduqca əsrarəngiz görünürdü. O, qrafinyanın sirrini açmaq və bu
surətlə təpədən dırnağa qədər parisli olduğu görünən bu qadının
üzərində tam hökmranlıq qazanmaq ümidində idi.
Qraf yenə arvadını çağırdı:
-
Anastazi!
Qrafinya gənc qrafa xitabla:
-
Ah, mənim yazıq Maksimim, - dedi. - İtaət etməkdən başqa
çarə görmürəm. Axşama qədər.
Maksim onun qulağına pıçıldadı:
-
Nazi, penüarınız açıldığı zaman bu sarsağın gözləri köz kimi
alışıb-yanırdı, mən onu bir daha evinizə buraxmayacağınıza ümid-
varam. O, sizə eşq elan edəcək, sizi biabır edəcək və sizin xatirinizə
mən onu öldürməyə məcbur olacağam.
Qrafinya:
-
Siz dəlimi olmusunuz, Maksim! Əksinə, bu cür tələbələr çox
gözəl ildırım sipəri ola bilərlər. Mən, əlbəttə, çalışaram ki, o, qraf de
Restonun xoşuna gəlməsin.
Maksim qəhqəhə çəkdi və qrafinyanın müşayiəti ilə otaqdan
çıxdı. Qrafinya pəncərənin yanında dayanıb onun ekipaja əyləşmə-
yinə, atı həvəsləndirməyinə və qamçını yelləməyinə tamaşa edirdi.
Qrafinya de Resto ancaq darvaza qapıları bağlandıqdan sonra geri
qayıtmışdı.
O, içəri girər-girməz, qraf ona xitabla:
-
Bilirsinizmi, əzizim, - dedi, - cənab de Rastinyakın ailəsinin
yaşadığı mülk Şarantedə Verteyyanın yaxınlığında imiş. Qraf de
Rastinyakın babası ilə mənim doğma babam tanış imişlər.
Qrafinya pərişan halda:
-
Mən ümumi tanışlanmız olduğuna şadam, - dedi.
Tələbə yavaşca:
-
Sizin zənn etdiyinizdən də daha çox ümumi tanışlığımız var, -
dedi.
Qrafinya maraqlanaraq:
-
Mecə yəni? - deyə soruşdu.
Tələbə sözünə davam edərək:
-
Mən bir az bundan əvvəl, - dedi, - sizin yanınızdan bir cənabın
çıxdığını gördüm. Mən o cənabla bir pansionda, qapı-qapıya
yaşayıram. Mənim dediyim şəxs Qorio atadır.
71
downloaded from KitabYurdu.org
DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
“Ata” təbiri ilə bəzənmiş bu adı eşidər-eşitməz, buxarıda odu
qarışdıran qraf, əllərini odda yandırmış kimi, dərhal maşanı daşın
üstünə fırlatdı:
-
Hörmətli cənab, - dedi, - siz, heç olmasa, “müsyö Qorio” deyə
bilərdiniz.
Qrafinya ərinin əsəbiləşdiyini görüb, əwəlcə saraldı və özünü
itirmiş kimi göründü. Sözlərinə təbii ahəng verməyə səy edərək,
qondarma bir saymazlıqla:
-
Onu sevdiyimiz qədər heç bir kəsi sevmək mümkün deyildir, -
deyə cavab verdi.
O, sözünü qurtarmadı, dayanıb biixtiyar fortepianoya baxdı və
Rastinyakdan soruşdu:
-
Siz musiqini sevirsinizmi?
Ejen:
-
Çox sevirəm, - dedi və axmaq bir hərəkət göstərdiyini dumanlı
şəkildə anladığından, qıpqırmızı qızardı.
Qrafinya fortepianoya doğru yeriyərək, titrək səslə soruşdu:
-
Siz oxuyursunuzmu?
Qrafinya əllərini qüvvətlə klavişlərin üstünə vuraraq, pəs “ut”-
dan başlamış zil “fa”ya qədər əlini gəzdirdi.
-
Xeyr, madam.
Qraf de Resto oyan-buyana gəzinirdi.
Qrafinya:
-
Təəssüf olsun, - dedi, - siz özünüzü müvəffəqiyyətin qüvvətli
bir vasitəsindən məhrum etmişsiniz. - Sonra isə oxudu: -
Ca-a-ro, ca-
a-aro, ca-a-a-a-ro, non dubitare!.}
Ejen Qorio atanın adını çəkməklə də bir sehrbaz kimi hərəkət
etmişdi, lakin bu adın təsiri “vikontessa de Boseanın qohumu”
sözlərinin təsirindən tamamilə fərqlənirdi. O, nəzakət göstərərək,
nadir şeylər həvəskarının otağına yol açmış, lakin ehtiyatsızlıq
göstərərək heykəlcikli şkafa toxunduğu üçün bir neçə yaxşı
yapışdırılmamış başın yerə düşməyinə səbəb olan adamın
vəziyyətində idi. Ejen utandığından məmnuniyyətlə yerə girə bilərdi.
Qrafinya de Restonun üzündə bir soyuqluq duyulur, artıq laqeyd
nəzərlərlə baxan gözləri bu fəlakətli tələbənin gözlərindən qaçırdı.
1
1
Əzizi
m,
şübhə
lərinə
downloaded from KitabYurdu.org
Ejen:
-
Madam, - deyə sözə başladı, - sizin qraf de Resto ilə danışmaq
istədiyinizi görürəm, icazənizlə...
Qrafinya Ejeni işarə ilə saxlayaraq, tələsmiş kimi:
-
Siz arzu etdiyiniz zaman gələ bilərsiniz, - dedi, - əmin ola
bilərsiniz ki, ziyarətiniz mənə də, qraf de Restoya da çox xoşdur.
Ejen hər ikisinə hörmətlə təzim edərək çıxdı. Qraf de Resto onun
arxasınca gəldi və Ejenin etirazına baxmayaraq, onu dəhlizə qədər
ötürdü.
Qraf Morisə dedi ki:
-
Cənab Rastinyak nə zaman gəlir-gəlsin, nə qrafinyanın, nə də
mənim evdə olduğumuzu söyləmə.
Ejen artırmaya çıxdığı zaman gördü ki, yağış yağır. Öz-özünə:
-
Mən bu saat axmaq iş gördüm, - dedi, - lakin nə bunun
səbəbini bilirəm, na də əhəmiyyətini başa düşürəm. Hələ üstəlik,
kostyumumu da, şlyapamı da yağışın altında isladacağam. Öz
guşəmdə oturub hüquq elmini əzbərləsəydim və ancaq çalışqan
məhkəmə məmuru olmağı düşünsəydim, daha yaxşı olardı. Mən hara,
yüksək cəmiyyət hara! Bu cəmiyyətdə dolaşmaq üçün kab- riolet,
par-par parlayan çəkmələr, qızıl zəncirlər, səhərlər isə altı frank
qiymətində ağ zamş əlcəklər, axşamlar da mütləq sarı əlcəklər
lazımdır. Ah, Qorio ata, qoca hiyləgər!
Ejen darvazaya çatdığı zaman, bir az əvvəl yenicə evlənənləri
gətirmiş və sahibindən bir neçə səfərin pulunu xəlvətcə mənim-
səməkdən başqa heç bir şey fikirləşməyən karet sürücüsü Rastin-
yakın frakını, ağ jiletini, sarı əlcəklərini, təmiz çəkmələrini və çətirsiz
olduğunu görüb, ona işarə ilə qulluq etməyə hazır olduğunu bildirdi.
Ejeni boğuq bir hiddət sarsıtdı, bu həqiqət isə insanı düşdüyü
uçurumdan xilas olmaq üçün yol tapmaq ümidi ilə, adətən, daha da
dərinlərə sürüldər. Ejen başı ilə işarə edərək, arabaçının təklifinə razı
olduğunu bildirdi. Karetə mindi. Karetin içinə düşmüş flör- d’oranj
yarpaqları yenicə adaxlanmış adamların səfərini xatırladırdı.
Artıq ağ əlcəklərini çıxarmış arabaçı:
-
Hara buyurursunuz? - deyə soruşdu.
Ejen öz-özünə: “İş işdən keçib, - dedi, - indi ki uçuruma yuvar-
lanıram, qoy heç olmasa, bir mənfəətim olsun”. CJcadan:
-
De Boseanın evinə sür, - dedi.
73
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |