İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
Qrafinyanın “sabahınız xeyir, Dervil” sözlərini tənəzzül edirmiş kimi söyləməsi Dervilə toxunduğundan o, kəskin bir şəkildə: -
malıyam. -
Bu, məni çox məyus edir - qraf evdə deyildir. -
Məni isə əksinə olaraq, bu, məmnun edir, madam. O, bizim söhbətimizi eşitsəydi, çox məyus olardı. Bundan başqa, Delbekdən eşitdiyimə görə, siz öz işlərinizi ərinizi narahat etmədən həll etməyi sevirsiniz. -
cavab verdi. -
Delbek nə qədər məharətli olsa da, bu işdə bizim üçün fayda- sızdır. Madam, sizin ciddi olmağınız üçün yalnız bir kəlmə kafidir. Qraf Şaber - sağdır. -
Siz bu gülünc uydurma iləmi məni ciddi etmək istəyirsiniz? - deyə qrafinya qəhqəhələrlə gülərək cavab verdi. Lakin Dervilin son dərəcə kəskin və israrlı baxışı dərhal qra- finyanı susdurdu. Dervil, sanki, onun qəlbinin içindəkini bir kitab kimi oxuyur və onu sorğu-sual edirdi. O, soyuq və təsirli bir ciddiyyətlə: -
belə edə bilmirsiniz. Mən qraf Şaberin varlığını sübut edən sənədlərin tamamilə düzgün olmasından, sübutlann qətiliyindən danış- mayacağam. Siz özünüz bilirsiniz ki, mən şübhəli işlə məşğul olan adam deyiləm. Əgər siz ölüm aktının düzgün olmadığı haqqında iddiamıza etiraz etməyə başlasanız, siz birinci məhkəmə işini udu- zacaqsınız, bu məsələ bizim xeyrimizə həll edildikdə isə, qalan işləri də udmağımız təmin edilmiş olacaqdır. -
Elə isə, siz mənimlə nə barədə danışmaq niyyətindəsiniz? -
Mən nə polkovnik barəsində danışacağam, nə də sizin barənizdə. Mən bəzi maraqlı həqiqətlərdən xəbəri olan məharətli vəkillərin yaza biləcəyi ərizələrdən, ikinci ərinizlə evlənməmişdən qabaq, birinci ərinizdən aldığınız məktublardan çıxarıla biləcək mənfəətdən də danışmayacağam. Qrafinya özünə əmin olan bir qadın həyəcanıyla: -
dən məktub almamışam və özünün polkovnik Şaber olduğunu iddia 627
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
edən bir adam varsa, o, mütləq bir fitnəkar, katorqadan qaçmış bir adam, bəlkə də, lap Koniar 1 kimi bir quldurdur. Bunu düşündükdə, hiddətimdən titrəyirəm! Siz necə zənn edirsiniz, polkovnik qəbirdən xortlamışdır? Bonapart öz yavərini göndərərək onun ölümü münasibətilə mənə başsağlığı vermişdi, mən hələ indiyə qədər palatalar tərəfindən onun dul qalan arvadına təyin edilmiş üç min frank təqaüdü alıram. Yanıma gələn Şaberlərin hamısını qovmağa əsasım var. Gələcəkdə də bu iddia ilə gələnləri qovmaqdan çəkin- məyəcəyəm. -
Madam, xoşbəxtlikdən, biz təkik. Kefimiz istədiyi qədər yalan danışa bilərik. Dervil bu sözləri sakitcə söyləmişdi. O, qrafinyanı qızışdırmaqla əylənir və müxalifləri özlərindən çıxardıqları zaman vəkillərdə bir adət olan sakit danışmaq üsulu ilə ondan bir neçə ehtiyatsız etiraf qoparmaq ümidində idi. Qrafinyanın zəif olduğunu göstərmək üçün dərhal bir tələ düzəl- dərək, öz-özünə: “Çox gözəl, güclərimizi sınayanq”, - deyə düşündü. Səsini ucaldaraq sözünə davam etdi: -
Birinci məktubu almağınıza sübut var. O məktubun içində qiymətli şeylər var idi... -
bir qiymətli şey yox idi. Dervil gülümsəyərək: -
artıq vəkil tərəfindən qurulmuş birinci tələyə düşdünüz. Hələ məhkəmə ilə vuruşmaq istəyirsiniz... Qrafinya qızardı, sonra rəngi qaçdı və əlləri ilə üzünü örtdü. Bir az sonra özünü yığışdıraraq, bu cür qadınlara məxsus bir soyuq- qanlılıqla cavab verdi: -
Madam ki siz bu uydurma Şaberin vəkilisiniz, lütfən... Dervil onun sözünü kəsərək: -
qədər sizin də vəkilinizəm. Əcəba, mən sizin kimi qiymətli bir müştəridən məhrum olmaqmı istəyirəm? Lakin siz məni dinləmirsiniz. Qrafinya nəzakətlə cavab verdi: -
1 Koniar - ozamankı məşhur bir quldurdur. 628
downloaded from KitabYurdu.org -
Siz bütün sərvətinizlə qraf Şaberə borclu olmağınıza baxma- yaraq, onu qovmuşsunuz. Sizin böyük bir sərvətiniz olduğu halda, onu dilənçi həyatı sürməyə məcbur edirsiniz. Madam, həqiqətlər dil açanda, vəkillər də dilavər olurlar. Burada ümumi əfkarı sizin əleyhinizə çevirə biləcək bəzi nöqtələr var. Qrafinya, Dervilin, sanki, onu oda tutub yavaş-yavaş yandırmaq ədasından təngə gələrək cavab verdi: -
uşaqların xatiri üçün ikinci izdivacı təsdiq edəcək. Mən, hər halda, Şaberi iki yüz iyirmi beş min frankı qaytarmaqla, başımdan rədd edə bilərəm. -
Qrafinya, məhkəmənin, hissiyyat məsələsini hansı nöqteyi- nəzərdən həll edəcəyi bizə məlum deyildir. Bir tərəfdə - ana ilə uşaqlar durmuşsa, o biri tərəfdə sizin rədd etdiyiniz üçün qocalmış olan bədbəxt bir adam dayanmışdır. O, haradan özünə arvad tapacaqdır? Bundan başqa, məgər hakimlər qanunu poza bilərmi? Sizin polkovniklə olan birinci izdivacınız birinci olduğu üçün daha üstündür. Lakin siz qeyri-alicənab bir hərəkət edərsinizsə, meydana sizin gözləmədiyiniz bir düşmən çıxa bilər. Əsl təhlükə də buradadır. Mən sizi bu təhlükədən qorumaq istərdim. Qrafinya: -
-
Qraf Ferro, madam. -
Ferronun mənə olan məhəbbəti böyükdür və öz uşaqlannın anasına qarşı hörməti də çoxdur... -
Qələbələrin sirrini oxumağı öyrənmiş olan vəkillərə boş şeylər danışmayınız, - deyə Dervil onun sözünü kəsdi. - Ferro bu saat qətiyyən sizdən ayrılmaq niyyətində deyil və onun sizi dərindən sevdiyinə əminəm. Lakin birisi bu izdivacın pozula biləcəyini, arvadının isə məhkəməyə çəkiləcəyini ona söylərsə... -
O, məni müdafiə edər... -
Yox, etməz! -
O, məni nə üçün atacaq? -
Bir Fransa perinin yeganə qızını almaq üçün. Bu vasitə ilə kralın fərmanı ilə ona perlik verilə bilər. Qrafinya sapsarı saraldı. 629
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|