Ingenerlik geodeziyasi

N
a
, N
b
, N
s
, N
d
,
(9-

---

1
8
rasm, a) absolyut (mutlaq) balandliklar, istalgan 
R'
sirtga keltirilgan balandliklar shartli 
balandliklar deyiladi. MDH da mutlaq balandliklar sanoq boshi qilib Boltiq dengizi suvi 
o`rtacha sathini belgilovchi 
Kronshtadt futshtoki (mis taxtasi
) noli qabul qilingan, 
bo`nga Boltiq balandliklar sistemasi deyiladi (10-rasm).
10-rasm. Kronshtadt futshtok mis taxtasi
N=h-H=0m
(4)
 
H=0, h=0, N=0
(5)
 
11,12-rasmlar.
 
Transformatsiyadagi balandlik tavsiyalari
Agar joyning 
A
va 
V
nuqtalaridan sathiy sirtlar o`tkazilgan deb faraz qilinsa, 
unda balandliklar farqi 
Aa-Vb=h
nicbiy balandlik (orttirma) deyiladi. Bir nuqta-ning 
ikkinchi nuqtadan nisbiy balandligini va nuqtalardan birining balandligini bilgan holda 
boshqa nuqtaning balandligini topish mumkin.
1.4.1. Astronomik va geodezik koordinatalar sistemalari. Boshlangich
geodezik sanalar
Shovun chiziqlarining og`ishlari tufayli ular yotadigan astronomik meridianlar 
tekisliklari, ellipsoid sirtiga normallar yotadigan geodezik meridianlar tekisliklari ayni 
bir nuqtalar uchun mos tushmaydi. Shu sababli nuqtalarning geoidga talluqli 

---

1
9
astronomik koordinatalari va referenstellipsoidga talluqli geodezik koordinatalari 
tekisliklari bo`lib boshlangich deb qabul qilingan ekvator va meridian tekisliklari 
xizmat kiladi.
Yer sirtidagi S nuqtaning geodezik N