12
jamg'arilgan daromadlari hisobiga, yoki o'zgalardan qarz olish hisobiga qoplashi
mumkin.
Iqtisodiy adabiyotlarda iste'mol sarflarining bu darajasi
avtonom
(ya'ni, joriy sof
daromaddan mustaqil)
holdagi iste'mol darajasi
deyiladi. Bizning grafigimizda bu
daraja Co nuqtadan boshlanadi.
Chizmadagi B nuqtaning o'ng tomoni esa
ijobiy (musbat ishorali) jamg'arma
deb ataladi. Aynan B nuqtada aholi daromadlari va sarflarining muvozanatiga erishiladi.
Daromad miqdori oshib borgan sari bu muvozanat buzilib, jamg'arma miqdori ortib
boradi. Bu holatni chizmadagi daromadning Yidarajasida iste'molmiqdori E1E0
kesmadan, jamg'arma miqdori esa EoE2kesmadan iborat bo'ladi.
Iste'mol yoki jamg'armaga keyingi qo'shilgan moyillik ko'rsatkichi ham
ahamiyatlidir. Bu ko'rsatkich iste'molchi daromadining navbatdagi o'zgarishi uning
iste'mol va jamg'armaga nisbatan munosabati qanday o'zgarishini aks ettiradi.
Shu o'rinda takidlash joizki iste'mol va jamg'arma funksiyalarini yaxshilab ko'rib
chiqadigan bo'lsak quyidagich holatni kuzatish mumkin:
Jamg'arma funksiyasining grafikdagi tasviri bir oz o'zgacha ko'rinishda bo'ladi.
13
Chizmadan ko'rinadiki, jamg'arma funksiyasining grafikdagi tasviri iste'mol
funksiyasi tasvirining aksi sifatida namoyon bo'ladi. Bu grafikda ham B nuqta O
darajadagi jamg'arishni OY yotiq chizig'ining O darajadan pastki qismi manfiy
jamg'arishni, yuqori qismi esa ijobiy (musbat) jamg'arishni anglatadi. EgE^kesma sof
daromadning Yi darajasidagi jamg'arma miqdorini ko'rsatadi.
Yillar davomida sof daromad hajmi oshib borishi bilan uning iste'mol va
jamg'armaga sarflanishi o'rtasidagi nisbat o'zgarib borada. Iste'molchilarning
daromadlari qanchalik o'sib borgan sari ularning jamg'armaga bo'lgan moyilliklari
shunchalik oshib boradi. Buni iste'mol va jamg'armaga bo'lgan o'rtacha va keyingi
qo'shilgan moyillik ko'rsatkichlari orqali ham kuzatish mumkin.
O'rtacha va keyingi qo'shilgan moyillik ko'rsatkichlari tug'risida quyida beriladigan
keying boblar orqali alohida to'htalamiz.
Dostları ilə paylaş: 
