İran İslam İnqilabının rəhbəri cənab Ayətullah Xamenei

Qadınların elmi və mənəvi özünəinamı və özünüislahı

Özünü tanımaq və və qadınların özünəinamı

Qadın hüquqlarını müdafiə etmək istəyən şəxslər kimi sizin sözünüz bu olmamalıdır ki, qadınlar mütləq nazir olsunlar. Bu, məqsəd olmamalıdır.

Bizim problemimiz budur ki, qadın cəmiyyətdə özünün insani məqamını tapmalıdır. Bizim problemimiz budur, bunu həll etmək lazımdır. Qadına şəxsiyyət və özünəinam vermək lazımdır. Bizim bir qadını nazir etməyimizin nə faydası var? O haqqına olsa da, bir şəxsiyyət qazanacaq. Halbuki qadınların ümumi mədəniyyətində bu şəxsiyyət tanınmayacaq. Yəni qadınlar özlərini tanımayıblar. Hələ də ikinci dərəcəli bir varlıq kimi, kişinin istəklərinin və iradələrinin aləti və oyuncağı kimi təsəvvür olunurlar. Mən demək istəyirəm ki, xanımlar hətta mənəviyyat sahəsində də kişi ilə yanaşı hərəkət etməyə səy göstərmirlər. Misal üçün, bizdə abid, zahid, zikr edən və din təlimləri ilə tanış olan kişilər bu xüsusiyyətlərə malik olan qadınlardan artıqdır. Misal üçün, gecə namazı qılan kişi, gecə namazı qılan qadından çoxdur. Dua və zikrlə məşğul olan kişi belə qadından çoxdur. Belə işlərlə məşğul olan dindar ailələrdə kişilər bu məsələlərə qadınlarından çox əməl edirlər. Bu böyük bir nöqsan və eyibdir. Bunu aradan qaldırmaq lazımdır. Sanki qadın özü üçün ümumiyyətlə bu həddi tanımır ki, kişi ilə yanaşı yüksəlsin.

"Günün qadını" jurnalına müsahibədən; 4 mart, 1988

Müsəlman qadının özünüdərki

Yaxşı olar ki, müsəlman qadın İslam təlimlərinə diqqətlə, İslam dəyərlərinə diqqətlə, İslam quruluşunda qadınların və kişilərin inkişafı üçün nəzərdə tutulmuş istiqamətlərə diqqət yetirməklə öz kimliyini dərk etsin. Güclü dəlil qamətini sionizm, kapitalizm və sərvət adamlarının səfsətə və şübhələri qarşısında nümayiş etdirsin.

Məclis üzvü olan qadınlarla görüşdə çıxışdan; 6 oktyabr, 2001

Keyhan qəzeti

İranlı qadınlar və dünyada qadının müsəlman kimliyinin dirçəldilməsi

Müsəlman İranında iranlı müsəlman qadının səyi bu olmalıdır ki, İslam qadınının uca kimliyini dünyanın diqqətini cəlb edəcək həddə dirçəltsin. Bu iş müsəlman qadınların, xüsusən gənc qadınların, şagird və tələbə qızların öhdəsinə düşən bir vəzifədir. İslam kimliyi budur ki, qadın özünün qadınlıq kimliyini və xüsusiyyətlərini - təbiət və fitrət bunu deyir və hər bir cins üçün o cinsin xüsusiyyətləri dəyərdir - yəni o incə hissləri, güclü emosiyaları, zərifliyi, qadınlıq paklığını və təmizliyini özü üçün qorusun, eyni zamanda həm mənəvi dəyərlər – o cümlədən elm, ibadət, Allaha yaxınlıq, ilahi maarif və irfan meydanında irəliləsin, həm ictimai və siyasi məsələlər sahəsində, siyasi istəkdə, siyasi dərkdə, öz ölkəsini tanımaqda, öz gələcəyini tanımaqda, milli və böyük məqsədlərini, İslam ölkələrinə və İslam xalqlarına aid İslam məqsədlərini tanımaqda, düşmənin təxribatlarını tanımaqda, düşməni tanımaqda, düşmənin üsullarını tanımaqda günbəgün inkişaf etsin, həm də ailə daxilində ədalət, insaf, aramlıq, dinclik yaratmaqda irəliləsin. Əgər qanun lazımdırsa, əgər bununla sonuclanan məsələlərdə düzəliş lazımdırsa, qadınlar, savadlı qadınlar, məlumatlı qadınlar, bilgili qadınlar bütün bu meydanlarda öncül olmalı, qadın nümunəsini göstərməlidirlər. Deməlidirlər ki, müsəlman qadın həm dinini, hicabını, qadınlığını, incəliklərini və lətafətlərini qoruyan, həm öz haqqını müdafiə edən, həm də mənəviyyatda, elmdə, tədqiqatda, Allaha yaxınlıqda irəliləyən, görkəmli şəxsiyyətləri göstərən, amma siyasi meydanda iştirak edən qadındır. Bu olur qadınlar üçün örnək. Siz bilin ki, bu gün dünyanın bir çox yerlərində müsəlman qadınlar sizə baxır və sizdən öyrənirlər.

Qadınlarla görüşdə çıxışdan; 21 sentyabr, 2000

İslam Cümhuriyyəti qəzeti

Qadının kişinin ləzzəti üçün vasitə olması - səhv inam

Qadın, onun beynində özünə qarşı yaradılan səhv düşüncədən çıxmalıdır. Bu səhv düşüncə odur ki, qadın kişinin ləzzət alması üçün bir vasitədir. Bu, Qərbin istehlakçı mədəniyyətinin və istismarçılığının bizə məcburən sırıdığı bir inamdır. Düzdür, bu inama tarixin sultanlarının və zadəganlarının sarayları şərait yaratmışdır. Bu mənfur toxumu cəmiyyətlərin beyninə səpən ilk şəxslər onlar olmuşlar. Lakin Qərb onu öz zirvəsinə çatdırdı. Bu inamı beyinlərdən çıxarmaq lazımdır. Bu, bəlkə də qadının özünün beynindən kişinin beynindən çıxan çətinliklə çıxacaq. Çünki hər ikisi sürətli təlqinlər nəticəsində bu inamı qəbul etmişlər.

“Qadın günü” jurnalının xüsusi buraxılışı ilə müsahibədən; 25 aprel, 1981

İslam Cümhuriyyəti qəzeti

Qadınların mədəni və ictimai məsələlərinin həllində qadınların iştirakının lazımlığı

İndi siz qadınlara demək istədiyim budur ki, Allahın qadında yaratdığı çox istedadların - istər kişi ilə müştərək olan istedadların (bunlar daha çoxdur), istər qadının özəl istedadlarının aşkara çıxmasına və qadının inkişaf etməsinə çox geniş şərait yaranmışdır.

Qadının bu şəraitdə inkişafı birinci növbədə nəzərdə tutulmuş məqamdır; istər bunun üçün, istər ailə daxilində ər-arvad münasibətlərini tənzim etmək üçün. Mənim fikrimcə, bu, bizim ölkəmizdə qadın məsələsinin ən nöqsanlı sahəsidir. Yəni əgər kimsə qadın məsələləri barədə tənqidi fikir yürütmək istəsə, ən çox bu sahəni önə çəkəcək.

Mənim fikrimcə, ailə daxilində olan ər və arvad münasibətləri İslamın və Quranın nəzərdə tutduğu münasibətlər deyil. Sözsüz ki, bu çox amillərin nəticəsidir. Təkcə İrana da məxsus deyil, bu məsələlər bəzi fərqlərlə təxminən dünyanın hər bir yerində mövcuddur.

İstər bu sahədə inkişaf etmək, yəni işləmək və onu düzəltmək üçün, istər İslamın qadın barəsində və qadını dəyərləndirməsindəki baxışını aydınlaşdırmaq baxımından - yəni hansı amillər qadını ideal təkamülə çatdırır və ona dəyər bəxş edir... Bu oldu üç cəhət: mədəni inkişaf və istedadların üzə çıxması cəhəti, ailə münasibətlərinin düzəldilməsi cəhəti, İslamın hüquqi, ictimai və digər baxımlardan qadın məsələləri sahəsindəki fikrini izah etmək cəhəti - əgər bu yönümdə bir iş görmək lazımdırsa, sizin vasitənizlə görülməlidir; mənim sözüm budur. Bu üç sahədə işləməli olan siz xanımlarsınız. Bizim ölkəmizdə bir fəsil olacaq. Bu fəsil başlanmışdır. Əlbəttə, hamı buna çalışmalıdır. Lakin siz xanımlar bu sahədə digərlərindən daha artıq çalışmalısınız; düşüncə çalışması, iş çalışması, indi bu xanımların dediyi işlər sahəsində, yaxud Allahın lütfü ilə mövcud olan və bu iclasda da duyulan digər işlərdə. Xanımlar bu sahədə öncül olmalı və işləməlidirlər. Deməyi, tədqiqat aparmağı, təmasda olmağı, iştirak etməyi, müxtəlif ictimai məsələlərdə və problemlərdə görülməsi lazım olan digər işləri (səy göstərilməlidir ki, bu səylər də məlum nəticələr yaratsın) əsla əsirgəməməlisiniz.

Əgər bir ölkənin qadınları belə paklığa, mənəviyyata, incəliyə və düşüncə yüksəkliyinə çata bilsələr, o məmələkətdə heç bir problem qalmayacaq. Yəni qadın nəzərəçarpacaq dərəcədə kişiyə təsir qoyur. O, həm ərinə, həm övladlarına həlledici təsirlər qoya bilir. Buna görə cəmiyyəti düzəltmək, əslində qadınları düzəltməklə, bu da deyilən məsələlərlə mümkün olacaq.

Qadınların rəhbərlə görüşündən: 10 oktyabr, 1998