İran İslam İnqilabının rəhbəri cənab Ayətullah Xamenei

Məclisdə qadınların fəaliyyətinin keyfiyyəti

Əvvəla çox sevinirəm ki, Allahın lütfü ilə bacıların İslam Şurası Məclisində nəzərəçarpacaq keyfiyyətli və kəmiyyətli bir toplum vücuda gətirdiyini görürəm. İstədiyim bu deyil ki, misal üçün, iki yüz yetmiş deputatdan yüz neçəsi qadın olmalıdır. Xeyr, ümumiyyətlə söhbət bundan getmir ki, vəzifələrin nə qədərini qadınlar və nə qədərini kişilər tutsunlar.

Təsadüfən mənim fikrimcə, bu sahəyə diqqət mənfi məqamdır. Biz düşünək ki, kişilərin müəyyən sayda təmsil olunduğu hər bir səhnədə qadınlar da həmin kəmiyyətdə olsunlar. Bu ibtidai, bəsit və uşaqcasına bir düşüncədir. Bu baxımdan sevindiyimi demirəm. Ona görə sevinirəm ki, xoşbəxtlikdən, qadın şəxsiyyətinin bərpası üçün ciddi və həqiqi bir hərəkətin vücuda gəldiyi duyulur.

İslam Şurası Məclisinin üzvü olan qadınlarla görüşdə çıxışdan; 21 iyul, 1997

İslam Cümhuriyyəti qəzeti

Məclisdə qadın deputatların rolu

Ümumi deputatlıq baxımından deputat qadının rolu, deputat kişi ilə əsla fərqlənmir. Məclisin qanuni bir məqamı var. Bundan əlavə, başqa bir heysiyyəti də var. İslam Şurası Məclisi bu məclisin səkkiz-doqquzillik tarixinin üzə çıxardığı cəhətlərə görə o heysiyyət əldə olunmuşdur. Məclisin əsas işi qanunvericilikdir və bu işdə qadınla kişi arasında heç bir fərq yoxdur. Hər ikisi təklif olunan qanunlar, onların ekspert araşdırması, faydalı olub-olmamasının dəyərləndirilməsi və nəhayət qəbul olunmasında şərik ola bilərlər.

İslam Şurası Məclisinin tarixinin bu səkkiz ildə əldə etdiyi ikinci məqam siyasi məqamdır. Yəni məclisin bizim cəmiyyətimizdə siyasi yeri vardır. Bu siyasi yer az əhəmiyyətli məsələ deyil.

"Günün qadını" jurnalına müsahibədən; 4 mart, 1988

Xanımların məclisdə missiyası

Mənim fikrimcə məclisdəki xanımların öhdəsinə böyük bir missiya və böyük bir vəzifə düşür. O da budur ki, bizim cəmiyyətimizdə qadınla bağlı olan yanlış ənənələrin təsirindən vücuda gələn boşluqlar vardır. Onlar qadın olduqlarına görə belə məsələləri kişilərdən daha yaxşı dərk edirlər. Qanun qəbul etməklə o boşluqları dodurmalıdırlar. Bu, kişilərin işi deyil. Kişilər qadınlara qarşı nə qədər duyğulu olsalar da və İranda qadınların həyatının anormal cəhətlərini aradan qaldırmaq istəsələr də, onları düzgün dərk edə və qanunlarda qadınların vəziyyətini nəzərə ala bilməzlər.

Qadınlar İslam Şurası Məclisində bu çatışmazlığı düzəltməlidirlər. Yəni əgər bizim qanunvericilik dövrümüzdən on-on beş il ötsə və qadınlar məclisdə olsalar, gərək biz qanuni baxımdan və qanuni yolla cəmiyyətin qadınlara aid problemlərini həll etmiş olaq. Mənim fikrimcə, İslam Şurası Məclisində qadınların missiyası budur. Əlbəttə, nəinki digər siyasi, iqtisadi və başqa məsələlərdə vəzifələri yoxdur. Amma bu vəzifə onlara məxsusdur və heç kim onların yerini tuta bilməz.

"Günün qadını" jurnalına müsahibədən; 15 fevral, 1992

Qadınların məclisdə və BMT-də fəaliyyəti

Sual: Bəziləri düşünürlər ki, xanımların məclisdə təmsil olunması, hətta onların seçilmək üçün tanıtdırılması daha çox formal xarakter daşıyır. Siz bu barədə nə buyurursunuz?

Cavab: Əgər belə bir şey olsa, çox pisdir. Formal xarakterin mənası budur ki, məclisin işində bunların heç bir təsiri olmasın. Yalnız gedib orada otursunlar və gəlsinlər. Düşünmürəm ki, belə olsun. Amma əgər kimsə araşdırsa və xanımların komissiyalarda heç bir fəaliyyətinin olmadığını desə, deyə bilmərəm. Lakin belə olduğunu güman etmirəm. Əlbəttə, mən sizə bunu da deyim ki, ictimai məsələlərdə qadının məqamını və rolunu nümayiş etdirmək baxımından qadınların iştirakı pis bir şey deyil. Əgər yalnız nümayişkaranə olsa, pisdir. Amma nümayiş etdirmənin eybi yoxdur. Çünki İslam Respublikasını siyasi işlərdə qadınlara etinasız yanaşmaqda ittiham edirlər. Bu ittiham da aradan qalxmalıdır.

Mənimlə birgə BMT-yə gedən bu heyət nisbətən geniş, 70-80 nəfərlik bir heyət idi. Amma bunların arasında bir xanım da yox idi. Biz Nyu-Yorka daxil olduqda bəzi qəzetlər manşetə çıxardılar ki, İran Respublikasının prezidentinin bütünlüklə kişi olan heyəti daxil oldu. Bunlar tənə vurmaq istəyirlər. Nə eybi vardı ki, dörd-beş nəfər savadlı, məlumatlı və işgüzar xanımı özümüzlə aparaydıq. Əlbəttə, biz bir qədər tələsik qərar verdik, çünki vaxtımız az idi, o qədər fürsət yox idi.

İslam Cümhuriyyəti qəzeti, 17 mart, 1992

Səkkizinci fəsil: Qadının ictimai fəaliyyətinin xüsusiyyətləri

İffət və həya

Paklıq, iffət, həya və məsuliyyət hissi

Qadınların inqilabdakı rolu sübut etdi ki, qadının fəxri və əzəməti sionizmin çirkli əllərinin indiki fəsadlı dünyada onun üçün hazırladığı məsələlərdə deyil. Qadın paklıq, iffət və məsuliyyət hissinin sayəsində kişilərlə çiyin-çiyinə və bəzən onlardan irəlidə addımlaya bilər.

İmam Xomeyninin (ə) vəfatının qırxıncı günü münasibətilə müraciətdən; 14 iyul, 1989

Hicab qadın iffətini qoruyan amil kimi

Bu hicab məsələsi, məhrəm və naməhrəmlik, baxmaq və baxmamaq ondan ötrüdür ki, iffət toxunulmaz qalsın.

İslam dini qadının iffətinə əhəmiyyətlə yanaşır. Əlbəttə, kişinin iffəti də əhəmiyyətlidir. İffət təkcə qadınlara xas deyil. Kişilər də iffətli olmalıdırlar. Lakin cəmiyyətdə kişi öz fiziki gücünə arxalanaraq qadını əzmək potensialına malik olduğundan və onun istəyinin əksinə hərəkət etməsinin mümkünlüyündən, qadın iffəti üzərində daha artıq təkid göstərilmişdir.

Siz bu gün də dünyaya baxsanız, görərsiniz ki, Qərb dünyasında, xüsusən də Amerika Birləşmiş Ştatlarında qadınların problemlərindən biri budur ki, kişilər öz güclərinə arxalanaraq qadın iffətinə təcavüz edirlər. Mən Amerikanın rəsmi orqanları tərəfindən nəşr olunan statistikaları gördüm. Onlardan biri Amerikanın Ədliyyə nazirliyinə, digəri isə başqa bir rəsmi quruma aid idi. Rəqəmlər doğrudan da dəhşətli idi. Amerikada hər altı saniyədə bir təcavüz baş verir. Görün iffət məsələsi nə qədər əhəmiyyətlidir!

"Kövsər təvəllüdü" bayramı münasibəti ilə Azadlıq idman kompleksində xanımlarla görüşdə çıxışdan; 22 oktyabr, 1997