______________Milli Kitabxana_______________
becərirdi, mal-qoyun qəhri çokirdi. Gecələr çarpayısında uzananda işıqlanana
qədər qaranquşların civiltilərinə qulaq asırdı, "Bircə balanın qaranquşları"
deyirdi.
Əslində, özününüydü quşlar. "İki vətənli quşlar!"
İki vətənlimi! Olamdan, ƏrAğdan başla, gol UcRuma get, ordan yenə də
Qrekin əlindən dad çəkə-çəkə Avropaya, Amerikaya qaç, gör neçə vətəni var
"Dumayın!"
Qrek adlanan möcüzəli qaniçən bütün planeti fəth eləmişdi axı o ikiyüzillik
müharibədə, altı yüz dörd, səkkiz yüz ikinci illər arasında "Duma" Afrikada
məskunlaşıb, saraylar tikdirib, arxayın yaşamağa başlayanda yenə Qrek axını
başlanıb: əvvəlki kimi, sağ tərəfində Suriya orduları, solunda, arxasında Ərəb,
Fars orduları! O vaxtlar da Amerikaya qaçış başlanıb. Şum Ərləri çoxdan
bilirmişlər okeanın təlatümsüz yerlərini. Əvvəlcə cəngəlliklərdə gizləniblər,
saysız-hesabsız
gəmilər
düzəldiblər.
Mıxsız-filansız,
ağacı-ağaca
geyindirərmişlər... Hətta Yaponiya da "Durna" vətənidi, oğul! Dil barədə
danışacam, onda biləcəksən ki, bu "Yer"in vahid milləti olub, indi də həmincə
"Durna"dı: Ulu Bağ ƏsƏlMənin "Duma" qatarları hələ də "qərib-qərib, qəmgin-
qəmgin ötürlər" mühacirliklərdə!..
Mədəd mən kimi deyildi, qəlbən çox köyrəyidi, əmma sınmırdı. Tərəzinin bir
gözünə "Vərəsə"miz, o biri gözünə həyatımız qoyulanda da sınmadı, ömrünün
son gününü də ümidnən yaşadı ki, "Vərəsə"nin Varisi var, böyüyüb "Elm və
Eşq" sahibi olacaq, geniş fəaliyyət meydanına çıxacaq...
Lap tezliknən hamısınnan görüşəcəksən! Ölüm yoxdu, oğul! "Ömrün son
günü" deyirəm. Əmma şərti sözlərdi bu "ömür", "son gün".
Müslüm "padnos"da pendir, çörək, tərxun, dörd şüşə pivə, nazik uzun
"bokal"Mar gətirib, "tyubik"in üstünə qoydu, şüşələrin ağzını açıb getdi.
Səmədi tər basmışdı.
- Əmi!.. Bağışla, sözünü kəsirəm... Necə yəni "görüşəcəksən?!" "İkinci
doğuluş"a inandım... Çox şeyə inandım. O dünya var, şübhəsiz...
Sultan əlindəki "bokal"ı "podnos"a necə vurdusa, pivə sıçrayıb əlinin üstünü
islatdı, barmaqlarının ortalarındakı tüklərin aralarında tutqun qabarcıqlara
çevrildi. Səməd küt-küt o qabarcıqlara baxa-baxa Sultanın xırıltısını eşitdi.
Qurban əminin, Ələsgər müəllimin də belə birdən-birə dəyişən səslərini
xatırlayıb başını sinəsinə əydi. Çünki əmisinin səsi həm də qəzəbli idi:
______________Milli Kitabxana_______________
-
"O dünya" nədi?! Gör nələr danışmışam sənə duşun altından çıxandan
bəri! Hələ dərk eləməmisənmi ki, "o dünya" məfhumu ən dəhşətli təhrifdi! Vahid
Kainat var, deyirəm! On səkkiz min "Aləm" var.
"Aləm" yox, EyOdƏr Babamızın diliynən deyilmiş Əlim var. On səkkiz min
Əlimin saysız-hesabsız planetlərindən biridi bizim bu xaraba "Yer"- EyƏrimiz!
Ün eşidirik deyirəm, danışırıq deyirəm! Bax belə, sənnən danışdığım kimi!
SafAğ atam canlı insan qədər canlı şəklini göndərir, şəkil qənşərimdə o yan-bu
yana gəzinir! Mədəd bax beləcə, sən kimicə oturur qənşərimdə. Əlimi əlinə
toxundururam. İşıq canlıdı! Canlı kimi!
Necə deyim ki, aydın olsun?! Canlı ol kimidi da, ay oğul! Hərarəti var hətta.
Hərdən lap yaxınlaşıram, bilə-bilə ki Mədədin özü deyil, dözəmmirəm,
qucaqlayıram. O da məni qucaqlayır! Boynumda-boğazımda əməlli-başlı nəfəs
kimi nəfəs təması hiss eləyirəm! Ölüb demək olarmı bu adama?! Başa düşdün?!
Mədəd deyir: "Səməd hələ anasının qoynunda olmuyanda, bir il qabaqdan altı
aylıq çağa göstərdilər planetdən".
Rəhmətlik Sura soruşub ki, "nə oldu sənə, a kişi, halın niyə dəyişdi?"
Deyib: "Bir qəşəng oğlumuz olacaq. Röyada gördüm". Başa düşürsən?
Açammayıb ki, röyada yox, aşkar görüb... İnan, oğul, heç bir möcüzə yoxdu,
adi həqiqətdi danışdıqlarım!
Çörək ye. Ac qarına içəndə pivə də dumanlandırır adamın başını. Ye, yeyək.
Başa düşəcəksən hər şeyi... Hər şeyi...
* * *
İndi keçirəm çox vacib, çox maraqlı bir məsələyə... De görüm Stalinin
"Voprosı yazıkoznaniya"sını oxumusanmı? Səməd diksindi.
-
Stalinin əsərinin nə dəxli var bura, ay əmi?!
-
Oxumusan, ya yox?!
-
Əlbəttə!.. Stalinin hətta məktublarını da oxutdurublar bizə. "Voprosı
yazıkoznaniya"nı rəsmi dərslik kimi, hamıya oxutdurdular. İki nəfər dilçinin
iştirakıynan müzakirə oldu. Mirqəzəb özü çıxış elədi.
-
Mənim mətləbim elə o çıxışın üstədi. Dilçilərimizin dilləri ağızlarına
sığışmırdı ki, "görün dilçiliyin nəzəri məsələlərini necə bilir Kişi!" Əslində, Midi
Qiena yazmışdı o çıxışı. Özü də Akademik Marrın əleyhinəydi hamısı. Vaxtilə
Akademik Marr bir silsilə mühazirə oxumuşdu burda - Bakıda... Şagirdlərin
olacaq sənin. Onlara xüsusi deyərsən ki,
______________Milli Kitabxana_______________
Akademik Marn şəxsən Stalin özü göndərmişdi "Şeyx Xorasan" məqbərəsinə
ki, oxusun, öyrənsin, "konkretnuyu spravoy" yazsın. Marn mən, sonra da
Nəcəfoğlu başa salmışdıq ki, bu, dünyamızın tarixidi, Bağın, OdƏrin dilini əyri
güzgüdə göstərsən əzabdan qurtarammazsan. Dərk elədi. Sonralar Moskvada
"Bakı kursu" deyirdilər burda oxuduğu mühazirələrə. "Yeni nəzəriyyə"
deyirdilor.
Moskvada
da,
xaricdə
də
yüksək
qiymət
verirdilər.
"Yazıkoznaniye"də Stalin çox qısa yazıb. İki kəlmə - "idealist nəzəriyyə" deyib.
Əmma Nəcəfoğlu "peyğombərlik" adlandırırdı.
-
Marnın nəzəriyyəsini?!
-
Nəzəriyyənin "təfəkkür dili" adlandırdığı qisminə "peyğəmbərlik"
deyirdi. "Proroçestvo".
-
Stalinin fikrinin əksinə?!
-
Rəsmi yox... "Yazıkoznaniye", bilirsən ki, əllinci ilin iyununda çıxıb.
Ondan bir il əvvəl - qırx doqquzuncu ildə o dəhşətli falsifikator - Midi,
Mirqəzəbi qızışdırıb Marrın əleyhinə qaldırmışdı. "Yeni nəzəriyyə"yə görə,
əlifbanın hərfləriynən, söznən ifadə olunan dil - "səs dili" Yer bəşəriyyətinin
inkişafının indiki mərhələsinə aiddir. Gələcəkdə, inkişafın yüksək mərhələsində
"səs dili" əvəzinə "təfəkkür dili" olacaq, beyindən beyinə, təfəkkürdən təfəkkürə
yol açılacaq, insan insanın fikrini eşidəcək. Yəni beyindən, daha doğrusu,
Bağındən çıxan fıkir dalğaları ikinci insanın beynində Ünə, sözə çevriləcək...
Çaşma, Bağday tarixinə toxunmamışdı Marr. Ehtiyat eləyirdi, deyirdi: "İndidən
məni qınayırlar ki, "isklyuçitelnost EvƏrEya atomom udarit na nas na vsey
planete".
1
Əmma qorxmamışdı o nər oğlu nər Marr. Bağ nəslimizin Ün eşitməyi barədə
heç nə yazmasa da, "təfəkkür dili"ni öz şəxsi nəzəriyyəsi kimi qələmə versə də,
alimlərin fikrini insanın perspektivinə yönəltməyə nail olmuşdu. KeQeBenin
nəzarət seti şəraitində Marr nə Bağ adı çəkə bilərdi, nə də BağÜn deyə bilərdi.
"Yazık mışleniya" - "Tə-fəkkür dili" vəssəlam.
Əmma marksizmə zidd deyildi nəzəriyyəsi. Mohz marksizm əsasında
"təfəkkürdə
yüksək faza
-
keyfiyyət dəyişikliyi" deyirdi. Nakamımız
"Proroçestvo akademika Marra" adında məqalədə yazmışdı ki, "Pravda" qəzetinə
göndərsin. Əmma Mirqəzəbin qadağası vardı: mərkəzi mətbuata göndərilən
materiallara şəxsən özü icazə verməliydi.
"...EvƏrEy kafirliyi atom kimi vurar bizi bütün planetdə".
Dostları ilə paylaş: |