95
Əqiq və qurbanlığın bir yerdə kəsilməsinin hökmü
əl-Xalləl “Qurbanlığın əqiqi əvəz etməsi haqqında olunan
rəvayətlər babı”-da qeyd edir: “Bizə Abdu`l-Malik əl-Meymu-
ni xəbər verdi ki, o, Əbu Abdullahdan: “Uşaq üçün əqiqin əvə-
zində qurban kəsmək olarmı?” – deyə soruşub. Cavabında isə
Əbu Abdullah bilmədiyini deyib və belə davam edib: “Bunun
caizliyi haqqında bir neçə nəfər görüş bildirib”. Mən: “Onlar
tabiindən olanlardır?” – deyə soruşdum. O: “bəli”, dedi. Ab-
du`l-Malik başqa bir yerdə bizə dedi ki, Əbu Abdullah tabiinin
bir çoxundan belə rəvayət etmişdir: “Əgər qurban bayramı
günündə qurban kəsilərsə, əqiqin yerinə keçər”. Bundan başqa
İsmə ibn İsam bizə Hənbəldən xəbər verdi ki, Əbu Abdullah
demişdir: “Ümid edirəm ki, əqiq kəsməyən şəxs üçün qurban
bayramında qurban kəsməsi inşəAllah əqiqi əvəz edər”.
İsmə ibn İsam başqa bir yerdə Hənbəl vasitəsi ilə bizə xəbər
verdi ki, Əbu Abdullah demişdir: “Əgər uşaq üçün qurban kə-
silərsə, bu əqiqin yerinə keçər. Bir gün Əbu Abdullahın bir
qurbanlıq aldığını, onu övladı və ailəsi adına kəsdiyini gör-
düm. Bu zaman onun oğlu Abdullah kiçik idi. Düşünürəm ki,
o bununla əqiqi və qurbanı bir yerdə cəm etdi. Əti payladı və
ondan özü də yedi”.
Bizə Abdullah ibn Əhməd xəbər verərək dedi: “Atamdan
qurban bayramı günü əqiq kəsilməsinin hökmü barədə soruş-
dum ki, bu həm qurbanlıq və həm də əqiq olacaqmı? O dedi:
“Bu, sənin onu adlandırmağına bağlı olaraq ya əqiq, ya da
qurbanlıq olacaq”.
Beləliklə də Əbu Abdullahın bu məsələdə üç görüşünün ol-
duğu məlum olur. Birinci görüşə görə, bir qurban hər ikisinin
yerinə keçər. Onun ikinci görüşü kəsilən qurbanın yalnız
96
birinin yerinə keçməsidir. Əbu Abdullahın üçüncü görüşü isə
bu haqda susub bir şey deməməsidir.
Birinin digərinin yerinə keçməməsinin səbəbi budur ki, hər
ikisinin kəsilmə səbəbi müxtəlifdir. Bir səbəblə kəsilən heyvan
isə digərini əvəz etməz.
Birinin digərini əvəz edə biləcəyi görüşünə gəldikdə isə
onun səbəbi budur ki, bir qurban kəsməklə məqsəd hasil olur.
Övlad üçün qurban kəsmək əqiq kəsmək kimi məşrudur. Əgər
müsəlman qurban kəsdiyi zaman həm əqiq, həm də qurban
olsun deyə niyyət edərsə, bu, hər ikisinin yerinə keçər. Bu ey-
nilə məsciddə salam namazı ilə iki rükətli sünnət namazını
eyni niyyətlə qıldığında biri digərini əvəz etdiyi kimidir.
Yaxud da təvafdan sonra fərz və ya sünnət namazı qılmasının
iki rükət təvaf namazının yerinə keçməsi kimidir. Eyni zaman-
da həm təməttu
97
, həm də qıran
98
həcci edən şəxs də qurbanlıq
üçün bir qoyun kəsərsə, bu, hər ikisini əvəz edər. Ən doğrusu-
nu Allah
bilir.
Dostları ilə paylaş: