On dördüncü fəsil
Əqiq qurbanının kəsim yaşı
əl-Xalləl özünün “əl-Cami” kitabının “İnsan üçün əqiqdə
müstəhəb olan şey” babında yazır: “Bundan sonra o, Əbu Tali-
bin bununla bağlı məsələlərini qeyd etmişdir. O, Əbu Abdulla-
ha əqiq haqqında belə sual verdi: “Əqiq üçün bir dişi qoyun və
böyük həcmli quzu yetərlidirmi?”. Cavabında o dedi: “Erkək
daha xeyirlidir”. Digər bir rəvayətdə isə “Erkəyi və dişisi də
eynidir” deyə bildirilir. Əgər dişi bir qoyun olarsa, bunda heç
89
bir problem yoxdur. Dedim ki: “Bəs quzu necə?”. O dedi:
“Yaşlı olması daha xeyirlidir”. Peyğəmbər
buyurmuşdur:
“Kimin övladı doğularsa, qurban kəsmək istəsə, kəssin”. Bura-
da dəlil budur ki, qurbanda keçərli olan şərtlər əqiqdə də ey-
nidir. Yəni qurban bayramında kəsilən də, həcdə kəsilən qur-
banlıq da eynidir. Bir sözlə, əqiqin hökmü istər vacib, istərsə
də müstəhəb olsun paylamaqda, yeməkdə, yaşda, Allah`a
yaxınlaşmaqda qurbanın hökmü ilə eynidir. Çünki, o, tam və
mükəmməl bir şəkildə məşru qılınmışdır. Buna görə də oğlan
üçün iki bir birinə bənzər, biri digərindən üstün olmayan
qoyun məşrudur. Onların yaşının əmr olunmuş qurbanlıq
üçün kəsilən heyvanlarla eyni olması lazımdır. Buna görə də
bütün hökmlərdə əqiq, qurbana aid hökmlərə tabedir.
Əbu Amr ibn Abdu`l-Bərr demişdir: “Alimlər icma etmişlər
ki, qurbanlıq üçün kəsilməsi icazəli olan səkkiz sinif heyvan
cütündən başqa əqiqdə digər şeyləri kəsmək caiz deyildir. Bu
icmaya sözü şaz sayılan və xilaf hesab edilməyəndən başqa
kimsə müxalif olmamışdır. İmam Malikin “əl-Muvatta” kita-
bında Rabi ibn Abdu`r-Rahmandan, onun da Muhəmməd ibn
İbrahim ət-Teymidən rəvayət etdiyi “Atamı belə deyərkən
eşitdim: “Bir sərçə olsa belə əqiq kəsmək müstəhəbdir” görü-
şünə gəlincə isə bu, mübaliğə və yaxud minimum həddi gös-
tərmək üçün söylənmiş bir sözdür. Bu rəvayət Allah Rəsulu-
nun
Ömərə
olan “Onu bir dirhəmə belə sənə satsa, gö-
türmə!”
93
sözünə bənzəyir. Həmçinin cariyə haqqındakı “Əgər
zina edərsə, bir ip qarşılığında olsa belə onu satın”
94
sözü də
buna misal ola bilər.
93
Buxari: 1490, Müslim: 1621, Əbu Davud, Tirmizi, Nisai.
94
Buxari: 2152, Müslim: 1703, Əbu Davud.
90
İmam Malik demişdir: “Əqiq qurbanı bayram qurbanı ilə
eyni dərəcədədir. Onun gözünün kor olması, çox arıq olması,
şikəst və xəstə olması caiz deyildir. Əqiqin ətindən və dərisin-
dən bir şey satılmaz, sümüyü sındırılmaz. Kəsənin ailə üzvləri
də ondan yeyər, həm də ondan sədəqə olaraq pay verərlər”.
Dostları ilə paylaş: |