Işmaqdansa

Şifahi kommunikasiya: 
1. 
Zəngin intonasiya çalarlıqlarına malikdir. 
2. 
Çoxsaylı paralinqvistik (jest, mimika, bədən hərəkətləri 
və s.) vasitələrin iĢtirakı istisna olunmur. 
3. 
Özünəməxsus tempi mövcuddur (bu zaman kəsiyində
nitqin məqamla bağlılığını əks etdirir). 
4. 
Yüksək dərəcədə avtomatlaĢmıĢ nitqdir. 
5. 
Adresant və adresat arasında canlı əlaqə labüddür. 
6. 
Dil vahidlərindən istifadə olunmasında sərbəstlik var. 
7. 
Yüksək nitqdir (deyilən sözü geri qaytarmaq mümkün
süzdür). 
Yazılı kommunikasiya: 
1. Dil va
hidlərindən qrammatik qanunauyğunluqlarla istifadə 
olunmasını tələb edir. 
2. 
Struktur mürəkkəbliyi mövcuddur. 
3. 
Yazılanları bir neçə dəfə götür-qoy etmək, düzəliĢ
aparmaq, lazım olmayanı silmək, yenisi ilə əvəzləmək 
mümkündür. 

---

24 
4. 
Adresatla birbaĢa əlaqəsi yoxdur. 
5. 
Aktual üzvlənməyə və söz sırasına görə Ģifahi nitqdən 
fərqlidir. 
Yazılı kommunikasiya özünəməxsus keyfiyyətlərə malikdir. 
Ancaq unudulmamalıdır ki, 
«Yazı səsin rəsmlə verilməsidir; 
Nə qədər çox oxşasa bir o qədər yaxşıdır» (M. F. Volter)
. Bu 
məqamda belə bir fikir təsdiqlənir ki, ki, yazılı nitq xüsusi vasi-
tələrlə qeydə alınmıĢ Ģifahi nitqdir. Bunların hər ikisi fəaliyyət 
forması olaraq səciyyəvi psixolinqvistik keyfiyyətlərə və kom-
mu
nikativ göstəricilərə malikdir. Dahi yunan filosofu 
Aristotel 
(e.
ə. 384-322-ci illər) öz «Məntiq» əsərinin giriĢ hissəsində yaz-
mıĢdır: 
«Tələffüz olunan söz əqli təcrübənin simvolu, 
yazılan söz isə tələffüz edilən sözün simvoludur»
. 
Bir çox 
ortaq funksiyaları olmaqla, yazılı və Ģifahi nitqin çeĢidli 
funksiyaları da vardır. Bunlar ətrafında ayrıca Ģərh veriləcəkdir.