Işmaqdansa

1.İnformativ-məlumatvermə funksiyası
- 
BəĢər övladının
minilliklər boyu əldə etdiyi informasiyaların nəsldən-nəslə ötü-
rülməsi, Ģüurlu fəaliyyətdə onlardan istifadə olunması kimi baĢa 
düĢülmılidir.Nitq prosesində məlumatvermə həm yazılı, həm də 
Ģifahi Ģəkildə mümkündür. Bəzi məqamlarda bəsit məlumatları 
qeyri-verbal 
vasitələlə ötürmək mümkündür. 
 
2.Kommunikativ (ünsiyyət) funksiya-
Dilin və nitqin
ünsiyyətə xidmət etməsidir. Ünsiyyətsiz cəmiyyət yoxdur. Çünki 
onun varlığını təĢkil edən sosial fərdlər ünsiyyətə möhtacdırlar. 
Dilin və nitqin bufunksiyası verbal və qeyri-verbal ünsiyyət 
vasitələrl ilə gerçəkləĢir.
3.Emotiv (təsirgöstərmə) funksiyası - 
Bu ,əsasən, 
emosionallıqla bağlı funksiyadır.
Göstərilənlərdən savayı dilin 
apelyativ
, 
konativ
və 
fatik
funksiyalarını göstərmək zəruridir. Apelyativ funksiya əsas eti-
barı ilə dinləyiciyə müraciət olunması funksiyasıdır. Nitq 
mədəniyyəti və etiket baxımından bu funksiya olduqca önəm-
lidir. Müraciətsiz ünsiyyət ağlasığmazdır. Hər bir cəmiyyətin və 
fəaliyyət sferasının özünəməxsus müraciət formaları və ele-
mentləri vardır. Diplomatik fəaliyyət sferasında da bu funksiya 
danıĢıqlar, görüĢlər və söhbətlər aparılmasında nəzərəçar-
pacaq dərəcədə aktuallaĢır. 
Təbiidir ki, danıĢan və dinləyən arasındakı nitq müba-
diləsində tərəflər bir-birini müəyyən fəaliyyətə təhrik edirlər. Bu 
funksiya 
konativ 
funksiyadır. Psixoloqlar daha çox dilin və 
nitqin tənzimləmə funksiyasına diqqət tuĢlayırlar. Biz bu barədə 
ünsiyyətin funksiyalarından danıĢarkən ətraflı məlumat verə-
cəyik. Bilməliyik ki, göstərdiyimiz funksiyalar bütün dilləri əhatə 
edir və milli dillərə, ayrı-ayrı Ģəxslərə, sosial qruplara xas olan 
səciyyəvi funksiyalar haqqında danıĢmaq elmilikdən uzaqdır. 
Çünki dil və nitq anlayıĢları psixofizioloji mahiyyətlidir və onların 
funksiyaların tipologiyası insanın duymaq, düĢünmək, dərk 
etmək və ifadə etmək keyfiyyətlərinə söykənir. 
Eyni zamanda 
koqnitiv 
funksiyadan da bir neçə söz deyə 
bilərik. Bu əldə olunmuĢ bilgilərin qorunması funksiyasıdır. 

---

15 
Əlavə olaraq nitqin daha bir neçə funksiyasını qeyd etmək olar. 
Bunlar