Iv asrdan XIII asr boshlarigacha 7-sinf o‘quvchilari uchun darslik

O‘rganganimizdan xulosa chiqaramiz

---

Ijodiy faoliyat
6 - 7 - m av z u l a r :
EFTALIYLAR
V–VI asrlarda 
Eftalon sulolasi
ga mansub qabila Turon hududida 
hukmronlik qilgan. Manbalarda 
eftaliylar, eftallar, eftalitlar, xaytallar 
kabi turli nomlar bilan atalgan 
eftaliylar
qabilalari ittifoqiga asos solgan. Bu nom 
aslida «Eftalon» degan shoh ismidan olingan. Uni 
Vaxshunvar
deb ham ataganlar. 
Shu davrda Xorazm, Sug‘diyona, Choch va Baqtriya viloyatlarida hashamatli 
binolari bo‘lgan alohida-alohida qo‘rg‘onlar yuzaga kelgan. 
Eftaliylar davlatiga birlashgan aholining etnik tarkibi xilma-xil bo‘lgan. Iqtiso
-
diy-savdo munosabatlarining izchil yo‘lga qo‘yilishi mamlakatda dehqonchilik, sun’iy 
sug‘orish, chorvachilik, bog‘dorchilik, hunarmandchilik kabilarning ravnaq topishiga 
asos bo‘lgan. 
Eftaliylar hukmronligi 
davrida nimaning 
hisobiga dehqonchilik, 
sun’iy sug‘orish, 
chorvachilik, bog‘dorchilik 
va hunarmandchilik 
ravnaq topdi? 
18
Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar
Mulohaza uchun
1. IV–V asrlarda Turon hududida qaysi xalqlar
ya shagan?
2. Ularning umumiy va farqli jihatlarini sanashga hara-
kat qiling.

---

19
Eftaliylar V asr boshlarida mamlakatimiz hududiga Sharqdan ki
-
rib kelganlar. Eftaliylar davlatining dastlabki poytaxti Buxoro yaqinida
-
gi 
Poykent
va 
Varaxsha
shaharlari bo‘lgan. Bu davlatga O‘rta Osiyodan tashqari, 
Sharqiy Turkiston, Afg‘oniston, Shimoliy Hindiston va hozirgi Pokiston hududlari 
ham kirgan.
Eftaliylar davrida saltanat yakka hukmdor tomonidan boshqarilgan. Taxt av
-
loddan avlodga o‘tmay, shu suloladan kim loyiq deb topilsa, o‘sha taxtga o‘tirgan. 
Nomzodni aniqlab, taqdim etadigan kengash ham mavjud bo‘lgan. Bu kengash su
-
lolaning mo‘tabar kishilari hamda saltanatning obro‘li a’yonlaridan tarkib topgan. Vi
-
loyatlarda boshqaruv mahalliy xonadonlar (sulolalar) tomonidan olib borilgan. Maz
-
kur mulklar hukmdor – Sho (shoh)ga tobe sulolalar tomonidan boshqarilgan. Hatto 
ularning har biri o‘zining kumush yoki mis tangalarini zarb etgan. 
Eftaliylar davlat boshqaruvida ma’lum qonun-qoidalar mavjud bo‘lgan. Davlat 
harbiy kuchga tayan gan. Eftaliylarning tobora kuchayib borayotganidan xavfsira
-
gan Erondagi sosoniylar ularga qarshi yurish qiladi. Sosoniylar shohi Pero‘zning 
484- yilda eftaliylarga qarshi urushi uning halokati bilan tugaydi.