İYİLİĞİ emredip köTÜLÜkten sakindirmak (Emr bi'l Maruf ve Nehy-i An'il Münker) muhsin kiraatî

Halka minnet bırakmadan güzel davranış sergilemek2

- Zalimlerden uzaklaşmak3

- Takva etkenlerini tanitmak4

-  Super güçlerin çıkarlarına darbe indirmek (Hz. Musa (a.s) "Rabbim! Onların mallarını yok et" diye beddua

etti.)5

Kendi güçlerini korumak (müstekbirler peygamberlerden fakirleri etraflanndan dağıtmalarını istiyor, fakat onlar kabul etmiyorlardi."6

-   Tanimasak bile hizh ve iyi bir şekilde misafıri ağırlamak7

-   Geçmiştekilerin diğerlerine ibret kaynağı olacak eserlerini korumak8

-   Şehir yapımı ve mimarhkta emniyet kurallan ve

en güzel biçimde mücâdele et." Nahl, 125.

1   - "Andlaşma yaptığınız zaman Allâh'ın ahdini tam yerine getirin (verdiğiniz sözü tutun)." Nahl, 91.

2 - "Şimdi sen güzel bir hoşgörü ile hareket et." Hicr, 85.

3  - "Taguttan sakının." Nahl, 36.

4  - "Eğer -düşündüğünüzü- yapacaksanız, işte kızlanm (onlarla evlenin). dedi" (Hz. Lut (a.s) oğlancılık günahını önlemek için onlara kendisinin kızlanyla evlenmesini önerdi.) Hicr, 71.

5  - "Rabbimiz, onların mallarını yok et." Yunus, 88.

6 - "Ve ben, inananlan (yanımdan) kovacak değilim." Hud, 29.

7 - "-İbrahim- çok geçmeden hemen (elçilere) kızarmış bir buzağı getirdi." Hud, 69. "Selâm, dedi, (siz) tanınmamışbirtopluluk(sunuz)." Zariyat, 25.

8   - "Bugün senin (canından ayırdığımız) bedenini, (denizin dibinden) kurtanp (sahilde) bir tepeye atacağız ki senden sonra gelenlere ibret olasın." Yunus, 92.

341

mektebî emirlerden yararlanmak. Allah Teala İsrail oğullarına evlerinizi kıbleye doğru veya birbirinin karşısında yapın buyurmaktadır.1

-   Eliniz altındakilerin hakaretleri karşısında geniş yürek ve tebessüm2

-  Allah'ın nimetlerini kendi bilgimiz ve uyanıklığımız değil, O'nun lütuf ve rahmeti bilelim3

- Muhtaçlara bedeni yardım4

- Başkalarının üstünlüklerini itiraf etme5

Kur'an-ı Kerim'de Kişisel Maruflardan Örnekler

- Amelde ihlas6 ve yaratılış ve kıyamete (gabya) iman1

1  - "(Ey İsrâil oğullan) evlerinizi karşı karşıya kuran, namaz kılın." Yunus, 87.

2 - "Kannca vâdisine geldikleri zaman bir kannca: "Ey kanncalar dedi, yuvalannıza girin ki Süleymân ve orduları farkında olmayarak sizi ezmesinler. (Süleymân) Onun sözüne gülümsedi." Neml, 18 -19.

3  - Süleyman, ""Bu, Rabbimin lütfündendir" diyordu. Neml, 40. Fakat Karan, "Bu (servet) bende bulunan bir bilgi sayesinde bana verildi dedi." Kasas, 78.

4  - "(Mûsâ) onlannkini de suladı." Kasas, 24. Hz. Musa (a.s) Firavun tarafından takip edilirken bir köşede duran iki kadını görüp, "Neden burada durmuşsunuz?!" diye sordu. Onlar, "Yaşlı babamız çalışacak güçte olmadığı için onun yerine biz çobanlık yapıyoruz. Suyun kenannda çok sayıda erkek çoban olduğu için onlar gidinceye kadar bir köşede bekliyoraz. Onlar gittikten sonra koyunlanmızı suluyoruz" dediler. Bunun üzerine Hz. Musa (a.s) o kadınlar için çalıştı.

5  - Hz. Musa (a.s), "Kardeşim Hârûn, o, dil bakımından benden daha güzel konuşur" dedi. Kasas, 34.

6  - "Rabbine (yaptığı) ibâdete hiç kimseyi ortak etmesin." Kehf,

342

- Allah'ın lütuf ve rahmetini limit etmek2

- Hayır işte acele etmek3

- İbadette sabır ve direniş4

- Günah karşısında sabır ve direniş5

- Musibet karşısında sabır ve direniş6

- Şecaat ve sertlik7

- Namazda kalbin huzu ve huşu içerisinde oluşu8

- Seherlerde kalkıp Allah'tan bağış dilemek9

- Edepli olmak; özellikle din büyüklerine karşı10

- Gidiş gelişlerde metanet ve vakar11

- Bağışta dengeli ve orta halli olmak12

110.

1  - "Kim inanarak iyi olan işlerden yaparsa." Tâhâ, 112.

2  - "Rabbim, sana du'â ile hiçbir zaman bahtsız olmadım (her du'â ettikçe kabul buyurdun, beni istediğimden mahram etmedin)." Meryem, 4.

3  - "Ya Rabbi râzı olman için sana çabuk geldim." Tâhâ, 84.

4 - "O'na kulluk et ve O'na kullukta sabret." Meryem, 65.

5    - Yusuf dedi ki: "Çünkü kim (Allah'tan) korkar ve sabrederse..." makama ulaşır. Yusuf, 90.

6   - "Artık (bana) güzelce sabretmek gerek." (Hz. Yakub, Yusuf un başına gelen acı haberi duyunca, " Artık baba düşen güzel bir sabırdır", dedi. Yusuf, 83.

7  - "Allah'a and olsun ki siz dönüp gittikten sonra putlannıza bir tuzak kuracağım!" Enbiyâ, 57.

8 - "Onlar namazlannda huşû içindedirler." Mu'minun, 2.

9 - "Ve seherlerde istiğfar edenleri." Âl-i İmran, 17.

10 - "Allâh'ın Elçisinin huzûrunda seslerini kısanlar." Hucurat, 3.

11  - Kur'an-ı Kerim Allah'ın salih kullarını tavsif ederken şöyle buyurmaktadır: "Rahmân'ın kulları öyle kimselerdir ki, yeryüzünde mütevâzı olarakyürürler." Furkan, 63.

12  - Allah kullarının diğer bir sıfatı da şudur: "Ve harcadıkları zaman, ne israf ederler ne de cimrilik ederler; harcamaları, bu ikisinin

343

- Allah'ın nimetlerine şükretmek ve onları anlatmak1

- Allah'a dayanmak, tevekkiil etmek2

- Namaz ve Cuma namazı için acele etmek3

- Allah'a sığınmak4

- Aydın geleceğe ümitle bakmak5

- Ölümden korkmamak ve ölüme hazırlanmak6

- Tezkiye, kendini yetiştirme ve huzurlu bir ruha sahip olmak.

Gece ibadeti, mümkün olduğu kadar tertille Kur'an tilaveti, Allah'in ismini anmak ve bunu sürdürmek, yorulmamak, öfkelendiğinde af dilemek, çocuklarına ve soyundan gelenlere dua etmek, şecaat, tertemiz bir ruha sahip olmak, kiyameti anmak ve bunun gibi yiizlerce marufu örnek verebiliriz.

Kur'an-ı Kerim'de Ailevî Maruflardan Örnekler

Kur'an-ı Kerim'de ailevi konular hakkinda bir takim emirler verilmiştir; burada onlardan ailevî maruflar olarak bazı örneklere değiniyoruz:

- Eş seçiminde asıl önemli olan onun tipi ve sermayesi

arasında dengeli olur." Furkan, 67.

1  - "Ve Rabbinin ni'metini anlat." Zuha, 11.

2 - "İnananlar, Allah'a dayansınlar." İbrahim, 11.

3  - "Allâh'ı anmağa koşun." Cuma, 9.

4 - "Allah'a sığın."Nahl, 98.

5  - "Sonunda kurtuluş müttakilerindir." Araf, 128. "Evet, her güçlükle beraber bir kolaylık vardır." İnşirah, 6.

6   - "Eğer insanlar arasında yalnız sizin, Allâh'ın dostian olduğunuzu sanıyorsanız, (bu inancınızda) samimi iseniz ölümü temenni edin." Cuma, 6.

344

değil, düşünce ve imanıdır.1

- Eşin iffetli olmasında ailesinin rolü vardır.2

Anlaşmalarda mehriyeyi erkeğin sıkıntıya düşmeyeceği bir şekilde hazırlayın3

-  Cinsel ilişki sadece hedefsiz bir şehvet gütme değil, kıyamet ve salih evlat için bir hazırlıktır.4

-  Kadın erkeğin sorumluluğu altındadır ve kadının geçimini erkektemin etmelidir.5

- İnsan eşiyle iyi geçinmelidir.6