95
HEYZ
................................
................................
................................
..........
............................................................................................................................................
5
- Mübtədiə
M
əsələ: 500. Mübtədiə ilk dəfə qan görən qadına deyilir. Belə
ki, on günd
ən artıq qan görsə və gördüyü qanların hamısı eyni
olsa, g
ərək öz yaxınlarının adətlərinin günlərinin sayı qədər
(v
əqtiyyədə deyildiyi kimi) heyz, qalanlarını isə istihazə hesab
etsin. Amma yaxınlarının adət günlərinin sayı müxtəlif olarsa,
onlardan b
əzilərinin adət günlərinin sayını özü üçün qəbul edib,
on gün
ədək ehtiyat etsin. Sonrakı aylarda, üç günü heyz sayıb
əvvəlki ayda heyz saydığı günlərin sayı qədər ehtiyat etsin. Yaxın
adamı olmadığı təqdirdə və ya adətlərini bilməsə, birinci ayda on
günü heyz hesab etsin, dig
ər aylarda isə üç günü heyz qəbul
ed
ərək yeddi gün haizin tərk etdikləri ilə müstəhazənin əməlləri
arasında ehtiyat etsin.
M
əsələ: 501. Əgər mübtədiə, on gündən artıq qan görsə və
onun bir neç
ə günündə heyz, bir neçə günündə isə istihazə
əlamətləri olsa, bu halda heyz əlamətləri olan qan üç gündən az və
ya on günd
ən çox olmasa, bütünlüklə o heyzdir. Amma heyz
əlamətləri olan qandan on gün keçməmişdən qabaq, yenidən
heyzin
əlamətləri olan qan görsə; məsələn: beş gün qara qan sonra
is
ə doqquz gün sarı qan, daha sonra beş gün qara qan görsə, gərək
birinci gördüyü v
ə heyzin əlamətləri olan qanı, əvvəlindən
yaxınlarının adət günlərinə uyğun heyz hesab edib, qalanlarını
istihaz
ə hesab etməlidir. Daha yaxşıdır ki, onların adət günlərində
olan f
ərqin (sayı qədəri) və yeddi gün, haizə haram olanları tərk
etsin, müst
əhazəyə vacib olanları yerinə yetirsin.
M
əsələ: 502. Mübtədiə on gündən çox qan görsə və onun bir
neç
ə günündə heyzin, bir neçə günündə isə istihazənin əlamətləri
olsa, bu halda heyzin
əlamətləri olan qan üç gündən az, yaxud on
günd
ən çox olsa, gərək heyz günlərinin sayını, öz yaxınlarının
ad
ət günlərinin sayı ilə uyğunlaşdırsın; heyzin əlamətləri olan
qanın əvvəlini heyzin əvvəli hesab etsin, qalanları isə istihazə
hesa
b etsin. Daha yaxşıdır ki, onların adət günlərində olan fərqin
96
TƏHARƏTİN HÖKMLƏRİ
....................................................................................
............................................................................................................................................
sayı və yeddi gün haizə haram olanları tərk etsin, müstəhazəyə
vacib olanları yerinə yetirsin.
6-
Nasiyə
M
əsələ: 503. Nasiyə, öz adətini unudan qadına deyilir. Belə
qadın əgər on gündən artıq qan görsə, gərək bu qanın heyz
əlamətləri olduğu günləri, heyz hesab etsin, qalanlarını isə istihazə
hesab etsin. Amma heyzin,
əlamətləri vasitəsilə ayırd edə bilməsə,
ehtiyat-müst
əhəbə görə, gərək ilk yeddi günü heyz, qalanını isə
istihaz
ə hesab etsin baxmayaraq ki, heyizin müddətini üç gündən
on gün
ə qədər müddətdə təyin etməsində ixtiyarlıdır. Təyin etdiyi
müdd
əti heyz, qalanını isə istihazə hesab etsin.
HEYZ
İN MÜXTƏLİF MƏSƏLƏLƏRİ
M
əsələ: 504. Mübtədiə, müztəribə, nasiyə və ədədiyyə adəti
olan qadınlar, qan görsələr və bu qanda heyzin əlamətləri olsa, ya
üç gün davam ed
əcəyinə yəqinləri olsa, gərək ibadətləri tərk
etsinl
ər. Baxmayaraq ki, ikinci surətdə, heyzin əlamətləri olmasa,
ehtiyata
əməl etmək daha yaxşıdır. Sonradan heyz olmadığını başa
düşsələr, gərək tərk etdikləri ibadətlərin qəzasını etsinlər. Amma
üç gün müdd
ətində davam edəcəyinə yəqinləri olmasa və heyzin
əlamətləri də onda olmasa, ehtiyat-vacibə görə gərək üç günə
q
ədər istihazənin əməllərini yerinə yetirib, haizə haram olan işləri
t
ərk etsinlər. Əgər üç gündən əvvəl pak olmasalar, gərək heyz
hesab etsinl
ər.
M
əsələ: 505. Heyzində adəti olan qadın, istər heyzin vaxtında,
ist
ərsə də heyzin günlərinin sayında, yaxud həm vaxt, həm də
sayında adəti olarsa, əgər ardıcıl iki ayın hər birində öz adətinin
əksinə olaraq qan görsə və onun vaxtı, yaxud günlərinin sayı,
yaxud h
əm sayı, həm də vaxtı eyni olsa, adəti bu iki ayda
gördüyün
ə qayıdır; məsələn: əvvəlki ayın birindən yeddisinə
q
ədər qan görüb pak olurdusa, bu halda ikinci ayın onundan on
97
HEYZ
................................
................................
................................
..........
............................................................................................................................................
yeddisin
ə qədər qan görüb pak olsa, bu halda ayın onundan on
yeddisin
ə qədər onun adətidir.
M
əsələ: 506. Bir aydan məqsəd, ayın əvvəlindən axırına qədər
deyil, qanın görünməyə başlamasından otuz gün keçənə qədərdir.
M
əsələ: 507. Adətən ayda bir dəfə qan görən qadın, əgər bir
ayda iki d
əfə qan görsə və onda heyzin əlamətləri olsa, onda arada
pak olduğu günlərin sayı on gündən az olmasa, gərək hər ikisini
heyz hesab etsin.
M
əsələ: 508. Əgər üç gün, yaxud üç gündən artıq heyzin
əlamətləri olan qan görüb, sonra on gün, yaxud daha artıq
istihaz
ənin əlamətləri olan qan görsə və yenidən üç gün heyz
əlamətləri olan qan görsə, gərək (heyzin əlamətləri olan) birinci və
axırıncı qanları heyz hesab etsin.
M
əsələ: 509. Əgər qadın on gündən qabaq pak olsa və
batinind
ə qan qalmadığını bilsə, hətta on gün tamam olmamışdan
qabaq yenid
ən qan görəcəyinə gümanı olsa da, öz ibadətləri üçün
g
ərək qüsl etsin. Amma on gün tamam olmamışdan qabaq yenidən
qan gör
əcəyinə yəqini olsa, gərək qüsl etməsin; (namaz qıla
bilm
əz və gərək özünü haiz hesab etsin).
M
əsələ: 510. Əgər qadın on gündən qabaq pak olsa və
batinind
ə qan olmasına ehtimal versə, gərək bir miqdar pambığı
övr
ətinin daxilinə qoysun, bir az gözləyib sonra çıxartsın; (zahiri
görünüşcə) o qadının, deyilən mənada özündən xəbərdar olmadan
namazı tərk, yaxud da qüsl edməsi, caiz deyil. Deməli, əgər pak
olsa, qüsl edib ibad
ətlərini yerinə yetirsin. Əgər pak deyilsə, sarı
r
əngli suya bulaşmış olsa da, bu halda heyzində adəti yoxdursa və
ya ad
əti on gündürsə, gərək gözləsin; əgər on gündən tez pak olsa
qüsl etsin. Əgər (onuncu günün tamam olduğu vaxt) pak olsa,
yaxud qanı on gündən keçsə, on günün tamam olduğu vaxt qüsl
etsin. Əgər adəti on gündən azdırsa və ya on günü tamam
olmamışdan qabaq, yaxud tamam olduğu vaxt pak olacağını bilsə,
g
ərək qüsl etməsin. Əgər qanın on gündən keçəcəyini ehtimal
vers
ə, ehtiyat-vacib budur ki, bir gün ibadətlərini tərk etsin. əgər
Dostları ilə paylaş: |