101
MƏSS-MEYYİT QÜSLÜ
................................
................................
.............
............................................................................................................................................
ist
ərsə də ixtiyarsız. Hətta, əgər onun dırnağı meyyitin dırnağına,
sumüyü d
ə meyyitin sümüyünə dəysə, gərək qüsl etsin. Amma
ölmüş heyvana məss etsə, məss-meyyit qüsl vacib deyil.
M
əsələ: 528. Bədəni tamamilə soyumamış ölüyə məss etdikdə,
h
ətta bədəninin soyumuş hissələrinə məss etsə də, qüsl vacib
deyildir.
M
əsələ: 529. Əgər insan öz tüklərini meyyitin bədəninə vursa,
yaxud öz b
ədənini meyyitin tüklərinə vursa və ya öz tüklərini
meyyitin tükl
ərinə vursa, bu halda qüsl vacib deyil. Deyilən bu üç
halın hər birində saç elə bir miqdarda uzun olsa ki, onun
toxunması (məlum olan adi qayda üzrə) məss meyyit etməsini
doğrultmasa, qüsl vacib deyil.
M
əsələ: 530. Ölmüş uşağa, hətta dörd ayı tamam olan siqt
olunmuş uşağa məss etdikdə, məss-meyyit qüslü vacibdir. Hətta
ehtiyat-müst
əhəbə görə, dörd ayı tamam olmazdan qabaq siqt
olunan uşağa məss etdikdə də, gərək qüsl edilsin. Əgər dörd aylıq
uşaq ölü halda dünyaya gəlsə, anası gərək məss-meyyit qüslü
alsın. Hətta, əgər dörd aydan da az olsa, ehtiyat-müstəhəbə görə
g
ərək onun anası qüsl etsin.
M
əsələ: 531. Anası öləndən sonra dünyaya gələn uşaq, həddi-
büluğa çatdıqdan sonra ehtiyat-vacibə əsasən məss-meyyit qüslü
alsın.
M
əsələ: 532. Əgər insan, üç qüslü tamamilə verilmiş bir
meyyit
ə məss etsə, ona məss-meyyit qüslü vacib deyil. Amma
üçüncü qüslü tamam olmamışdan əvvəl onun bədəninin bir
hiss
əsinə məss etsə, hətta üçüncü qüsl həmin hissədə tamam olsa
da bel
ə, gərək məss-meyyit qüslü etsin.
M
əsələ: 533. Əgər dəli, yaxud həddi-büluğa çatmamış uşaq, bir
meyyit
ə məss etsə, dəli ağıllanandan, uşaq isə həddi-büluğa
çatandan sonra g
ərək məss-meyyit qüslü etsin.
M
əsələ: 534. Əgər diri insanın bədənindən, yaxud qüslü
verilm
əmiş ölü insanın bədənindən ayrımış sümüklü olan bir
hiss
əyə qüsl verilməzdən qabaq insan ona məss etsə, gərək məss-
102
TƏHARƏTİN HÖKMLƏRİ
....................................................................................
............................................................................................................................................
meyyit qüslü etsin. Amma ayrılan hissənin sümüyü olmasa, onu
m
əss etdikdə qüsl vacib deyil.
M
əsələ: 535. Əti olmayan və qüsl verilməmiş sümük, əgər diri
insandan olsa, ona m
əss etməyin qüslü yoxdur. Əgər ölü insandan
ayrılan qüslü verilməmiş sümüyə məss etsə, ehtiyat-vacibə əsasən
g
ərək qüsl etsin. Həmçinin, qüslü verilməmiş meyyitdən ayrılan
dişə məss edildiyi təqdirdə də eyni qayda ilə; Amma diri insandan
ayrılan əti olmayan və ya əti çox az olan dişə məss etdikdə, qüsl
almaq vacib deyil.
M
əsələ: 536. Məss-meyyit qüslü, gərək eynilə cənabət qüslü
kimi alınsın. Amma məss-meyyit qüslü alan bir şəxs namaz
qılmaq istəsə, ehtiyat-vacibə əsasən gərək dəstəmaz da alsın.
M
əsələ: 537. Əgər insan bir neçə meyyitə məss etsə, yaxud bir
meyyiti bir neç
ə dəfə məss etsə, bir qüsl kifayətdir.
M
əsələ: 538. Meyyitə məss etdikdən sonra qüsl etməyən bir
şəxsin məsciddə dayanması, cima etməsi, vacibi səcdəsi olan
sur
ələri oxumasının eybi yoxdur. Amma namaz və bu kimi işlər
üçün, g
ərək qüsl etsin və ehtiyat-vacibə əsasən dəstəmaz da alsın.
MÖHT
ƏZİRİN HÖKMLƏRİ
M
əsələ: 539. Ehtizar, yəni can verən halda olan müsəlmanı,
ist
ər kişi olsun, istərsə də qadın, istər böyük olsun istərsə də kiçik,
ehtiyat-vacib
ə görə, gərək arxası üstə elə uzatsınlar ki, ayaqlarının
altı qiblə tərəfə olsun. Əgər onu tamamilə bu qaydada uzatmaq
mümkün olmasa, g
ərək mümkün olan qədər bu göstərişə əməl
edilsin. Əgər onu, qeyd olunan kimi ümumiyyətlə uzatmaq
mümkün olmazsa, üzü qibl
əyə əyləşdirməlidlər. Bu da mümkün
olmasa onu sağ, yaxud sol böyrü üstə üzü qibləyə uzatmalıdırlar.
M
əsələ: 540. Ehtiyat-vacib budur ki, nə qədər ki, meyyitin
qüslü tamam ol
mayıb, onu üzü qibləyə uzatsınlar. Amma qüslü
tamam olandan sonra, yaxşı olar ki, onu, meyyit namazı qılınan
vaxtdakı kimi uzatsınlar.
103
MÖHTƏZİRİN HÖKMLƏRİ
................................
................................
......
............................................................................................................................................
M
əsələ: 541. Can verən insanı üzü qibləyə döndərmək, hər
müs
əlmana vacibdir. Ehtiyat-vacibə əsasən imkan olsa, can
ver
ənin özündən icazə alınsın. Əgər mümkün olmasa ehtiyat-
vücubi budur ki, visind
ən buda mümkün olmasa mümkün olan
halda şəri hakimdən icazə alsınlar. Bu sadaladıqlarımız bu
haldadır ki, meyyiti tərpətmək onun ölümünün sürətlənməsinə
s
əbəb olmasın.
M
əsələ: 542. Müstəhəbdir ki, can verən halda olan hər şəxsə,
iki şəhadət kəlmələrini (kəlmeyi şəhadəti), on iki İmamın
(
ələyhis-
s
əlam)
adlarını və s. kimi haqq əqidələrini, elə təlqin etsinlər ki, başa
düşsün. Həmçinin, müstəhəbdir ki, qeyd olunan əməlləri öldüyü
ana q
ədər təkrar etsinlər.
M
əsələ: 543. Müstəhəbdir ki, aşağıdakı duanı can verən şəxsə
el
ə təlqin etsinlər ki, başa düşsün:
ﻟ
ﺨ ُﻞﻦﺒَِﻦ�ﺨَﻦﻦﻣﺨﺎﻦﻳﺨ ﻦﻣِﺘﻦاﺎ ﻦﻃﺨَﻦِﻣﺨﻦﺧِﻰﻦي
َ
ﻟﻛﺨ ِِّﻣﺨ َﻞﻦﺒ
َ
ْﻛﻦرﺨ ﻦﻣﻴ ِﺻﺎﻦﻌﻦﻣﺨَﻦِﻣﻦﺧِِ
ﻦ
َ
َ
ﻟﻛﺨﻦ َِِﺮِﻔ
َ
ﺸﻛﺨّﻢُﻬ
ّ
ﻠﺮﻦﻠ
ﺨَﻦﻦُﺨ ُﻒَﻌﻦَﻦرﺨﻦﺧِﻰﻦي
َ
ﻟﻛ
ﺨ
ﺨ.ُرﻮُﻔﻦﻐ
َ
ﻟﻛﺨّﻮُﻔﻦﻌ
َ
ﻟﻛﺨ ﻦََﺎ
ﻦ
ﻟﺨ ﻦﻣّﺎِﻰﺨﻦﺧِِ
ﻦ
َ
َ
ﻟﻛﺨ ِّﻦُﺨ ُﻒَُﻛﻦرﺨﻦﺧِﻰﻦي
َ
ﻟﻛﺨ ِِّﻣﺨ َﻞﻦﺒ
َ
ِْﻰﺨﻦﺧِِ
ﻦ
َ
َ
ﻟﻛ
ﻢﻴِﺣﻦرﺨ ﻦﻣّﺎِِ
ﻦ
َﺨ َِِ
ﻦَْرﻛﺨّﻢُﻬﻠﺮﻦﻟ
.
M
əsələ: 544. Müstəhəbdir ki, çətin can verən insanı narahat
olmadığı halda, namaz qıldığı yerinə aparsınlar.
M
əsələ: 545. Müstəhəbdir ki, can verənin rahat olması üçün
başının üstündə mübarək “Yasin”, “Saffat”, “Əhzab” surələrini,
“Ay
ətəl-kürsi”, həmçinin “Əraf” surəsinin 54-cü yəni “İnnə
r
əbbəkumul-ləzi xələqəs-səmavati vəl-ərzə” ayəsini və “Bəqərə”
sur
əsinin axırıncı üç ayəsini oxusunlar. Ümumiyyətlə, Qurandan
mümkün olan q
ədər oxusunlar.
M
əsələ: 546. Can verən şəxsi tək qoymaq, onun qarnının
üstün
ə bir şey qoymaq, cənabətli, heyzli şəxslərin onun yanında
olması, həmçinin onun yanında çox danışmaq, ağlamaq, qadınları
can ver
ənin yanında tək qoymaq məkruhdur.
Dostları ilə paylaş: |