122
TƏHARƏTİN HÖKMLƏRİ
....................................................................................
............................................................................................................................................
M
əsələ: 636. Müstəhəbdir ki, meyyiti qəbrə qoyan şəxs
t
əharətli, başı açıq, ayaqyalın olsun və meyyitin ayaq tərəfindən
q
əbirdən çıxsın. Meyyitin qohumlarından başqa, orada olan
şəxslər, əllərinin arxası ilə torpağı qəbrə töküb, “
inna lillahi v
ə
inna il
əyhi raciun”
desinl
ər. Əgər meyyit qadın olsa, onu, məhrəm
olanlardan biri q
əbrə qoysun. Əgər məhrəmi olmazsa, sair
qohumları onu qəbrə qoysun.
M
əsələ: 637. Müstəhəbdir ki, qəbri dördbucaq və düzbucaqlı
dördbucaq şəkldə düzəltsinlər, dörd barmaq miqdarında yerdən
ucaldıb üstünə müəyyən əlamət qoysunlar ki, səhv olunmasın və
q
əbrin üstünə su səpsinlər. Su səpəndən sonra orada olanlar
əllərini qəbrin üstünə qoyub barmaqları açıq halda torpağa
batırsınlar, belə ki, bir az miqdarda barmaqlarının izi qalsın və
mübar
ək “
İnna ənzəlnahu”
sur
əsini yeddi dəfə oxuyub sonra
meyyit üçün Allahdan bağışlanmaq diləyib, bu duanı oxusunlar.
ﺨَ
ﻦ
َِﻰﺨَﺪِﻌ َﺻ
ﻦﻛﻦرﺨِﻪَﻴﻦَْﺔﻦﺟﺨَﻦﻦُﺨ ﻦضَرﻦ ََﻛﺨ ِفﺎﻦﺟﺨّﻢُﻬّﻠﺮﻦﻟ
ﺨُﻪﻦﺣرُرﺨ ﻦﻣ
ﺨُهﻦ ََ
ﻦ
ْﺨ َﻦِ�َﺳ
ﻦﻛﻦرﺨﺎًﺎﻛﻦﻮَِِرﺨﻦﻣَﺔِﻣﺨِﻪِّﻦﻟﻦر
ﺨَﻦﻦُﺨِﻪِﺑﺨِﻪﻴِﺔ
َﻐُُﺎﻦﻣﺨ ﻦﻣِﺘﻦ َْﻦرﺨَﻦِﻣ
.ﻦكﻛﻦﻮِﺳﺨَﻦﻦﻣﺨِ ﻦ َْﻦر
«Əllahummə cafil-ərzə ən cənbəyhi və əs`id iləykə ruhəhu və
l
əqqihi minkə rizvanən və əskin qəbrəhu min rəhmətikə ma
tuğnihi bihi ən rəhməti mən sivakə.»
M
əsələ: 638. Cənazənin dəfn mərasimində iştirak edənlər
ged
əndən
sonra müstəhəbdir ki, meyyitin vəlisi, yaxud vəlisinin
t
ərəfindən icazəsi olan bir şəxs göstərişi verilən duaları meyyitə
t
əlqin etsin.
M
əsələ: 639. Dəfndən sonra müstəhəbdir ki, matəm sahiblərinə
başsağlığı verilsin. Amma müəyyən müddət keçsə və başsağlığı
verm
ək, baş verən müsibəti onlara xatırlatmağa səbəb olarsa, onu
etm
əmək daha yaxşıdır. Həmçinin müstəhəbdir ki, üç gün
meyyitin ev
əhlinə (ailə üzvlərinə) yemək göndərilsin. Onların
yanında və mənzillərində yemək yemək məkruhdur.
M
əsələ: 640. Müstəhəbdir ki, insan qohumlarının, xüsusilə də
123
QÜSL, KƏFƏN, NAMAZ VƏ DƏFNİN HÖKMLƏRİ
................................
............................................................................................................................................
övladının ölümündə səbirli olsun, hər vaxt meyyiti yad edəndə,
“İnna lillahi və inna iləyhi raciun”
desin; meyyit üçün Quran
oxusun, ata-
ananın qəbrinin yanında Allahdan hacətlərini istəsin.
Q
əbri, tez xarab olmaması üçün möhkəm düzəltsinlər.
M
əsələ: 641. İnsanın bir şəxsin ölümündə üzünü, yaxud
b
ədənini cırmaqlaması ilə özünə xəsarət vurması caiz deyildir.
M
əsələ: 642. Əgər kişi, arvadının yaxud övladının ölümündə
paltarının yaxasını cırsa, yaxud qadın meyyitin matəmində üzünü
cırsa və ya öz saçlarını yolsa, gərək bir qul azad etsin, yaxud on
f
əqirə təam versin, yaxud da onları geyimlə təmin etsin. Əgər
qadın öz saçlarını bıçaq, qayçı və bunun kimi şeylərlə kəsərsə,
g
ərək bir qul azad etsin, yaxud altımış nəfərə yemək versin və ya
iki ay oruc tutsun.
M
əsələ: 643. Ehtiyat-vacib
budur ki, meyyitə ağlamaqda səsi
çox ucaltmasınlar.
V
ƏHŞƏT NAMAZI
M
əsələ: 644. Müstəhəbdir ki, meyyitin dəfn olunduğu ilk gecə,
onun üçün iki r
əkət vəhşət namazı qılsınlar. Onun qılınması
qaydası belədir: Birinci rəkətdə Həmd surəsindən sonra bir dəfə
“Ay
ətul-kürsünü” oxusun. Ehtiyat budur ki, “Ayətəl-kürsünü”
“hum fiha xalidun”
-a q
ədər oxusunlar. İkinci rəkətdə isə Həmd
sur
əsindən
sonra on dəfə
“İnna ənzəlnahu”
sur
əsi oxunsunlar,
namazın salamından sonra desinlər:
نﻼ
ُ
َﺨِ ََ
ﻦ
ْﺨ
ﻦ
ِﻰﺨﺎﻦﻬﻦ�ﻛﻦﻮ
ﻦ
ِﺨ َّﻦﻌَ�ﻛﻦرﺨَﺪﻦﻤﻦ
ُﻤﺨِ آﻦرﺨَﺪّﻤﻦ ُﻤﺨ ﻦ ﻦﻋﺨ ّﻞﻦﺻﺨّﻢُﻬّﻠﺮﻦﻟ
ﺨ
“Əllahummə səlli əla Mühəmmədin və ali Mühəmməd vəbəs
s
əvabəha ila qəbri fulan”.
ﺨ
Fulan k
əlməsinin yerinə mərhumun adını desinlər.
ﺨ
M
əsələ: 645. Vəhşət namazını, mərhumun
dəfn olunduğu ilk
gec
ənin hər saatında olsa, qılmaq olar. Amma daha yaxşı olar ki,
işa namazından sonra gecənin əvvəlində qılınsın.