177
MƏSCİDİN HÖKMLƏRİ
................................
................................
............
............................................................................................................................................
qazmaqdan, uçurmaqdan başqa yolla paklamaq mümkün olmasa,
g
ərək oranı qazsınlar yaxud uçursunlar. Qazdıqları yeri doldurmaq
yaxud uçurduqları yeri düzəltmək vacib deyil. Amma məscidin
k
ərpici kimi bir şey nəcis olsa mümkün olan halda, ehtiyat-vacibə
gör
ə gərək suya çəkib öz əvvəlki yerinə qoysunlar.
M
əsələ: 912. Əgər hər hansı məscidi qəsb edib yerində ev və s.
tiks
ələr, yaxud ora, namaz qılmaq mümkün olmayacaq dərəcadə
xarab olsa, oranı nəcisləmək, haram, (nəcis olduqda) paklamaq isə
lazım deyil.
M
əsələ: 913. İmamların (əlyhimus-səlam) hərəmini nəcis
etm
ək haramdır. Əgər onlardan biri nəcis olsa və nəcasətin orada
qalması ehtiramsızlığa səbəb olsa, onu paklamaq vacibdir. Hətta
ehtiyat-müst
əhəbə görə ehtiramsızlığa səbəb olmasa da
paklasinlar.
M
əsələ: 914. Əgər məscidin həsiri nəcis olsa, gərək onu suya
ç
əksinlər. Amma həsir yuyulduqda xarab olacaqsa, nəcis yerin
k
əsilməsi daha yaxşıdır və gərək onu kəssinlər.
M
əsələ: 915. Nəcasətin eynini (qan və s.)
məscidə aparmaq
ehtiramsızlıga səbəb olarsa, haramdır. Həmçinin nəcis olmuş
şeyləri, məscidə ehtiramsızlığa səbə olacağı təqdirdə aparmaq
haramdır.
M
əsələ: 916. Əgər rövzəxanlıq üçün məsciddə çadır fərş və
qara vursalar, çay avadanlığı aparsalar, əgər bu işlərdən məscidə
z
ərər dəyməsə və namaz qılmağa mane olmazsa, eybi yoxdur.
M
əsələ: 917. Ehtiyat-vacibə görə məscidi qızılla bəzəmək
haramdır. Ehtiyat-vacibə görə gərək insan, ruhlu heyvan və bunlar
kimil
ərin şəkillərini məsciddə nəqş etməsin. Ruhu olmayan
şeylərin (gül və kol kimi) məsciddə nəqş olunması məkruhdur.
M
əsələ: 918. Əgər
məscid xarab da olsa, onu sata bilməzlər;
yola v
ə ya mülkə aid edə bilməzlər.
M
əsələ: 919. Məscidin qapı, pəncərə və s. şeylərini satmaq
haramdır. Əgər məscid xarab olarsa, gərək bunları onun təmirinə
s
ərf etsinlər. Əgər o məscidin işinə yaramasa, gərək digər məscid
178
NAMAZIN HÖKMLƏRİ
.........................................................................................
............................................................................................................................................
üçün istifad
ə olunsun. Amma başqa məscidlərin də işinə yaramasa
onu sata bil
ərlər və onun pulunu mümkün olduğu təqdirdə o
m
əscidin təmirinə sərf etsinlər. Əks təqdirdə başqa məscidin
t
əmiri üçün sərf etsinlər.
M
əsələ: 920. Məscid tikmək və xarab
olmaq üzrə olan məscidi
t
əmir etmək müstəhəbdir. Əgər məscid təmirlə düzəlməyəcək
şəkildə xarab olubsa, onu yıxıb yenidən tikə bilərlər. Hətta, xarab
olmamış məscidi camaatın ehtiyacını nəzərə alıb, yəni onda
namaz qılmaları üçün yıxıb, ondan daha böyüyünu tikə bilırlər.
M
əsələ: 921. Məscidi təmizləmək və onun çırağını yandırmaq
müst
əhəbdir. Məscidə getmək istsəyən şəxs, müstəhəbdir ki,
özünü xoş qoxu ilə ətirləsin, pak və qiymətli paltar geyinsin,
ayaqqabısının altını, nəcasətin olmamasını bilmək üçün yoxlasın.
M
əscidə daxil olduğu zaman əvvəl sağ ayağını, xaric olanda isə
sol ayağını qoyaraq çıxsın. Həmçinin, müstəhəbdi ki, hamıdan tez
m
əscidə gəlsin və oradan hamıdan gec çıxsın.
M
əsələ: 922. İnsan məscidə daxil olan zaman, təhiyyət və
ehtiram niyy
əti ilə iki rəkət namaz qılsın. Əgər vacib və ya başqa
müst
əhəb namaz da qılsa, kifayətdir.
M
əsələ: 923. Məsciddə yatmaq (əgər çarəsizlik üzündən
olmazsa) dünya işləri barəsində söhbət etmək, bir işlə məşğuı
olmaq, öyüd-n
əsihəti olmayan şerlər oxumaq və bunun kimi
(
əməllər) məkruhdur. Həmçinin ağızın, burun suyunu, sinədən
g
ələn bəlğəmi məscidə atmaq, itmiş şeyi tələb etmək, öz səsini
ucaltmaq m
əkruhdur. Amma azan üçün səsi ucaltmağın maneəsi
yoxdur.
M
əsələ: 924. Uşağı və dəlini məscidə buraxmaq məkruhdur.
Sarmısaq, soğan və bu kimi şeyləri yeyən şəxs, ağzından gələn
qoxu il
ə camaata əziyyət verərsə, məscidə getməsi məkruhdur.
AZAN VƏ İQAMƏ
M
əsələ: 925. Kişi və qadın üçün müstəhəbdir ki, gündəlik
179
AZAN VƏ İQAMƏ
................................
................................
......................
............................................................................................................................................
vacib namazlardan
əvvəl azan və iqamə desinlər. Amma gündəlik
vacibd
ən qeyri namazlarda, (ayət namazları kimi), ondan qabaq
müst
əhəbdir ki, üç dəfə
“
əs-səlat”
deyilsin.
M
əsələ: 926. Müstəhəbdir ki, uşağın dünyaya gəldiyi ilk gündə,
yaxud göb
əyi düşməzdən əvvəl sağ qulağına azanı, sol qulağına
is
ə iqaməni desinlər.
M
əsələ: 927. Azan on səkkiz cümlədən ibarətdir: Dörd dəfə -
Əllahu əkbər; Əşhədu ən la ilahə illəllah, əşəhədu ənnə
Müh
əmmədən Rəsulullah, həyyə ələssəlat, həyyə ələlfəlah, həyyə
əla xeyril əməl, Əllahu əkbər, la ilahə illəllah, bunlarım hər biri,
iki d
əfədir.
İqamə də on yeddi cümlədən ibarətdir: Yəni, iki dəfə -
Əllahu
əkbər
azanın əvvəlindən, bir dəfə
La ilah
ə illəllah
onun axrından
azalır.
H
əyyə əla xeyril-əməl
-d
ən sonra gərək iki dəfə
q
əd
qam
ətis-
s
əlat
əlavə olaraq deyilsin.
M
əsələ: 928.
Əşəhədü ənnə Əliyyən vəliyyullah
azan v
ə
iqam
ənin hissələrindən deyil. Amma yaxşı olar ki,
əşhədü ənnə
Müh
əmmədən Rəsululah
dedikd
ən sonra mütləq
qürbət qəsdi ilə
deyilsin.
AZAN V
Ə İQAMƏNİN TƏRCÜMƏSİ
ﺨُ
ﻦ
ﻟ
ﺨﻦَﺮ
ﻦ
ﻟ
Əllahu əkbər
-Allah, v
əsf olunduğundan çox böyükdür.
ﻛﺨّﺮﻛﺨﻦِِﻰﺨ
ﻦﺮﺨنﻦﻟﺨُﺪﻦﻬَﺷﻦﻟ
Əşhədu ənla ilahə illəllah
-
şəhadət verirəm ki, yeganə və
misilsiz olan Allahdan başqa, heç bir pərəstiş olunacaq məbud
yoxdur.
ﺨُ ﻮُﺳﻦرﺨﻛًﺪّﻤﻦ ُﻤﺨّن
ﻦ
ﻟﺨُﺪﻦﻬ َﺷ
ﻦ
ﻟ
ﻛ
Əşədu ənnə Muhəmmədən Rəsulullah
-
şəhadət verirəm ki,