48
o’rinlarida kela oladi: jl. Biydey-buvday, bato’r, bey, toyga berado’, ishimiz qargacha
berado’,mala basamo’z…
[b ] tovushining talaffuzida portlash birmuncha kuchli bo’lishi bilan j-lovchi
shevalar o’zbek adabiy tilidan va y-lovchi shevalardan farq qiladi. Shu
sababli y-
lovchi shevalarda [b] tovushi portlovchi va sirg’aluvchi tovushlar o’rtasida tebranib,
oraliq holatda bo’ladi.
39-@. [v] fonemasi. Bu fonema boshqa turkiy tillardagi kabi sirg’aluvchi , lab-lab
undosh tovushdir. Shevalararo [v] tovushining sifat jahatdan
ikki tipini uchratish
mumkin;
1.Tipik turkiy, lab-lab [b ] tovushi. Bu tovush j-lovchi singarmonizmni saqlagan
va y-lovchi
shevalarda uchrab, bo’g’in hosil qilmaydigan [u] kabi talaffuz qilinadi.
Ingliz tilidagi [W] tovushi talaffuzini qiyos qiling.
2 y-lovchi shevalarda faqat so’z boshida lab-lab [v] va lab-tish [v] tovushlari
o’rtasidagi oraliq tovushi uchraydi. Bu tendentsiya, ya’ni tipik turkiy lab-lab [v]
tovushning indifferent tovush bilan alamashinishi shahar shevalarigagina xos.
40-@G’. [m] tovushi. fonemasi. Bu tovush lab-lab portlovchi undosh bo’lib , burun
rezonansi bilan talaffuz etiladi. So’zlarning barcha bo’g’inlarida keladi.
Dostları ilə paylaş: