Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

ma’lum hududda tabiat bilan jamiyat rtasidagi zaro aloqadorlikni ifodalovchi 
tarixiy taraqqiyot jarayonlari natijalarini aks ettiradi.
Hududning iqtisodiy o zlashtirilganlik darajasini aniqlashda quyidagi 
krsatkichlardan foydalanish tavsiya etiladi:
-aholi, shu jumladan shahar va qishloq aholisining soni va zichligi;
-shahar aholisining salmog’i va shaharlar tarmog’inining rivojlanganlik 
darajasi, shahar va qishloqlar rtasidagi masofa;
-mehnatga layoqatli aholining ulushi;
-aholi jon boshiga to’g’r
‘1
keluvchi yalpi milliy (ichki) mahsulot hajmi;

---

-hudud birfigiga to’g’ri keluvchi asosiy fondlaming qiymati;
-aholi jon boshiga tgYi keluvchi sanoat va qishloq xo’jalik mahsulotlari;
- aholi jon boshiga tg’ri keluvchi noishlab chiqarish sohasida amalga 
oshirilgan xizmatlar qiymati;
- tashqi savdo tarkibi (eksport va import hajmi hamda nisbati);
- ekin maydoni, shu jumladan sug’oriladigan yerlar va boshqalar.
Hududdan foydalanishning intensivligi yaylov chorvachiligi mintaqalariga
xos ekstensiv qishloq xjalik ishlab chiqarishdan mehnat va kapitai mablag’larni 
kp talab qiluvchi sohalar mavjud mintaqalarga tomon olib boradi.
Snggi sohalar aholi va mehnat resurslarlni, sanoat va intensiv qishloq 
xjalik ishlab chiqarishini zida jamlagan blib, yuqori darajadagi mehnat 
unumdorligi va samaradorligining mavjudligi bilan ajraiib turadi. Bunday jihatlar 
odatda urbanizatsiya darajasi yuqori blgan, malakali mutaxassislarga 
asoslanuvchi qayta ishlash sanoati rivojlangan, qishloq xjaligida shahar atrofi 
xjaligi ustun turuvchi mintaqalarga xosdir.
Hududning ishlab chiqarlsh elementlari bilan ta’minlanganligi haqidagi