|
Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasihisoblanadi. Mehnatga yaroqli yoshdagi aholi nisbiy va mutlaq krsatkichlariningJahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasihisoblanadi. Mehnatga yaroqli yoshdagi aholi nisbiy va mutlaq krsatkichlarining
zgarishi mehnat resurslarining shakllanishiga va u orqali mamlakat iqtisodiy
taraqqiyoti sur^atlariga katta ta’sir koYsatadi. Jami aholi yosh tarkibining zgarishi
mehnatga yaroqli yoshdagi aholi bilan undan tashqari aholi ayrim guruhdagi,
ya’ni bolalar va qariyalar rtasidagi nisbatning zgarishiga olib keladi. Bu esa
ana shu aholi guruhlarini jamiyat tomonidan ijtimoiy himoya qilish xarajatlarining
kpayishi yoki kamayishiga sabab bladi. Ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi
ham aholi tarkibi bilan uzviy boglangan.
Demografik va sotsial jarayonlarning jamiyat uchun qulay yo’nalishda
taraqqiy etishi uchun aholi umumiy sonida va uning ayrim yoshlar guruhlarida
егкак va ayollar nisbati taxminan bir xil blishligi maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Jinslar sonining bir-biriga muvofiqligi nafaqat tug’ilish yoki lim darajasiga,
balki boshqa omillarga ham bog’liqdir Ayrim hollarda ushbu omillaming ta'siri
xususiy jarayonlar ta’siridan ham kattaroq bo’ladi. Chunki aholining jinsiy
tarkibiga urushlar juda katta ta’sir krsatadi. Ayrim mintaqalarda jinsiy
nisbatning buzilishi migratsiya bilan bog’lanadi. Zero, migratsion jarayonlarda
asosan mehnatga yaroqli yoshdagi aholi faol qatnashadi.
Aholi yosh tarkibi inson resurslarining takror barpo qilinishi jarayoniga
tridan-to^ri ta’sir ko’rsatadi. Chunki tug’ilish va o’lim jarayonlari aholining
yoshi bilan uzviy aloqador. Binobarin, tug’ish yoshidagi ayollarning soni va
salmog’i tug’ilish darajasiga va tug’ilgan bolalar soniga bevosita ta’sir qiladi.
0 ’lim jarayoni esa gdaklar rtasida katta krsatkichlar bilan ifodalanadi hamda
55-60 va undan yuqori yoshdagi aholi orasida organizmga xos fiziologik
Dostları ilə paylaş: |
|
|