etgan yoki 1989-yilga nisbatan 0,1 tartibga qisqargan, holos (10-jadval).
19-jadval
Oilalaming rtacha kattaligi
1989
1995
jami
sh a h ar
qishloq
jami
sh a h a r
qishloq
0 ’zbekiston
Respublikasi
5,5
4,7
6,2
5,4
5,2
5.6
Qoraqalpog’iston
Respublikasi
6,6
6,2
7,1
5,3
5,3
5.3
1989
1995
jami
shahar
qishloq
jami
shahar
qishloq
Viloyatlar:
-
-
-
-
-
-
Andijon
5,9
5,2
6,2
5.8
5,7
5.8
Buxoro
5,1
4,4
5,7
5,6
5,1
5.7
Jizzax
6,2
5,1
6,8
5.2
5.2
Qashqadaryo
6,0
5,2
6.4
5,3
5,1
5.5
Navoiy
-
-
•
5.3
5.2
5.4
Namangan
5,6
5,4
5,8
6,0
5,9
6.0
Samarqand
5,8
4,8
6,3
5,3
5,2
5.3
Sirdaryo
6,1
5,0
6,7
5,2
5,1
5.2
Surxondaryo
5,9
4,9
6,1
5,4
4.8
5,6
Toshkent
5,4
4,5
5,9
4,7
4.6
4,7
Fargona
5.5
4.6
6,1
5,3
5.2
5,3
Xorazm
6,9
5,9
7.4
5,3
5.3
5,3
Toshkent
4,2
4.2
-
5,3
5,3
-
Oilalarning kattaligi bilan urbanizatsiya darajasi teskari korrelyatsion
aloqaga ega (Rq - 0,63). Shaharlar tarmogining rivojlanishi va shahar aholisi
soni va salmog’ining sishi, bir xil sharoitda, oila a’zolari miqdorining
kamayishiga, murakkab oilalar salmog’ining pasayishiga sabab blmoqda.
Oila a’zolarining soni aholisining tarkibida rusiyzabon evropalik xalqlarga nisbatan
ko’p blgan viloyatlarda birmuncha past koYsatkichlar bilan ifodalanadi. Shu
bilan birga turli millat vakillaridan tashkil topgan oilalarda ham hozirgi vaqtda
murakkab oilalardan nisbatan oddiy oilalarga, a’zolarining soni ko’p blgan
oilalardan, kam sonli oilalarga intilish kuzatilmoqda. Bunday holat Xorazm,
Qashqadaryo, Jizzax, Samarqand, Surxondaryo viloyatlarida va Qorakalpog’iston
Respublikasida yaqqol kzatilmoqda.
Shunga qaramasdan, 0 ’zbekiston Respublikasida yana uzoq vaqt
davomida nisbatan yirik oilalar o’z mavqeini saqlab qoladi.
Hozir respublika qudratli mehnat salohiyatiga ega. Sngi yillar davomida
0 ’zbekiston mehnat respublika aholisi umumiy sonidan 55 foizni tashkil etadi.
Mehnatzaxiralarining shakllanishi, awalambor, aholining yosh-jinsiy tarkibi orqali
aniqlanadi. Uning zgarishi nafaqat mehnat zaxiralarida, balki jamiyat iqtisodiy
taraqqiyotida ham o’z aksini topmoqda.
Aholining yosh-jinsiy tarkibi to’g’risidagi ma’lumotlar zarur bo’lmagan
ijtimoiy hayotning biron-bir sohasi amalda yo’q. Chunki, mazkur ma’lumotlarni
boshqarishning nihoyatda muhim elementi hisoblanadi. Aholi soni va tarkibini
bashorat qilishda ham uning yosh-jinsiy tarkibiga asoslaniladi.
Aholi yosh-jinsiy tarkibidagi
0
’zgarishlar ularning demografik va sotsial-
iqtisodiy oqibatlari bilan bog’langan. Aholi yosh-jinsiy tarkibi
0
’zgarishining eng
muhim natijalaridan biri blib, uning mehnatga yaroqli qismidagi zgarishlar
|