|
Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasitaqsimlashda ularning yoshi chegaralarini aniqlash asosiy muammoJahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasitaqsimlashda ularning yoshi chegaralarini aniqlash asosiy muammo
hisoblanadi. Bu masalada ikki, ya’ni huquqiy asoslangan va amalda mavjud
blgan yosh chegaralarini ajratish muhim rl ynaydi. Inson bolalik davridan
toqarilik davrigacha mehnat qilish qobiliyatiga ega blishi mumkin. Mehnatga
qobiliyatli yoshdagi aholi chegarasi davlat tomonidan aniqlanadi. Bunda inson
organizmining nafaqat biologik xususiyatlari, balki mamlakatdagi ijtimoiy va
iqtisodiy sharoitlar, ya'ni iqtisodiyotning rivojlanganlik darajasi, aholining turmush
tarzi, umumiy, maxsus va oliy ta’lim tizimining holati, rtacha umrdavri va boshqa
jihatlar ham hisobga olinadi.
Ana shularga asoslangan holda aholi yoshini besh guruhga bo’lish
mumkin:
birinchi guruh - bolalar (0-14 yosh), ularning aksariyati mehnat jarayonida
ishtirok etmaydi, lekin kelajakda mehnat salohiyatini aniqlab beradi;
ikkinchi guruh - o’smir va yoshlar (15-24 yosh). Mazkur guruhning ma’lum
qismi iqtisodiyotning qator soha va tarmoqlarida band, malum qismi esa
maktabni bitirgandan so’ng o’qishni davom ettiradi;
uchinchi guruh - 25-60 yoshdagilar jami mehnatga qobiliyatli aholini o’zida
qamrab oladi. Lekin uning barchasi ham iqtisodiyotda band blmaydi. Bulaming
ichida yosh bolasi bor va ko’p boialik ayollar kpchilikni tashkil etadi;
to’rtinchi guruh - 60 dan 70 yoshgacha blgan kishilardan iborat. Ulaming
aksariyati pensiyada bo’ladi, qolgan oz qismi esa mehnat faoliyatini davom
ettiradi. Lekin ularning ham ko pchiligi organizm qariganligi sababli, nafaqaga
chiqadi;
beshinchi guruh - 70 va undan katta yoshdagi aholi. Uning jami mehnat
faoliyatidan chiqqan bladi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|