Жаҳон санъати тарихи



Yüklə 1,33 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə167/173
tarix28.01.2022
ölçüsü1,33 Mb.
#83203
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   173
jahon sanati tarixi

ЖАҲОН САНЪАТИ ТАРИХИ
 
 
136 
 
rivojlangan.  Samarqand  va  Buxoroda  60  dan  ortik  hunarmandchilik  turlari 
bo‘lgan.  Hunarmandlar  o‘z  uyushmalariga  ega  bo‘lib,  ular  arabcha  "Kasaba" 
(olmok, ishlab topmok) termini bilan atalgan. 
XVII asrda esa hunarmandchilik fakat shaharlardagina emas, balki naturol 
xujalikni  rivojlanishi  sababli  kisholoklarda  xam  taraqqiy  etdi.  Tukimachilik 
bilan  bog‘liq  bo‘lgan  ip  igirish  gazlamalar  tayyorlash,  tayyor  kiyimlar  tikish 
rivojlangan,  kulolchilikni  2  tari:  Kasogarlik va kuzagarlik  rivojlangan.  Bu davr 
xanarmandchiligida  metal  va  yog‘ochga  ishlov  berish,  yog‘och  va  ganya 
o‘ymakorligi san’ati xam rivojlangan. 
XVIII-XIX  asrlar  hunarmandchilikda  tukimachilik  yetakchi  tarmok 
bo‘lgan.  Tukimachilikni  ip  igirish,  matolar  tukish,  tayyor  kiyimlar  tikish, 
gilamchilik  sohalari  rivojlangan.  Buxoroni  Zarbof  tonlari,  smarkandning  ipak 
buyumlari,  Shahrisabzning  iroki  duppilari  mashhur  bo‘lgan.  Bu  davr 
kulolchiligida turli gul va usimliklar tasviri, giometrik nakshlar, turli hayvonlar, 
kushlar,  xashoratlar  tasvirlangan  kasogarlik  rivojlangan.  Buxora  amirligida 
temirchilik (temirchi ustalar chilangarlar), misgarlik, chuyan kuyish.  
Shayboniy xukumdorlar xam me’moriy inshoatlar barpo etdilar. Bu davrda 
Samarqand  yaqinida  Shayboniyxon  tamonidan  Zarafshon  daryosi  ustiga 
qurilgan  kuprik  suv  ayirgich  qurilishi  1515-1516  yillarda  Shayboniyxon 
madrasasi  va  masjidi  qurilgan.  Toshkentda  Borokxon  madrasasi  (hozirgi  Xasti 
Imom), Abdullaxon 2, davrida: 1001 ta rabot va sardobalar qurilgan. Kukaldosh 
madrasasi,  karshisidagi  Abdullaxon  madrasasi,  Nomozgox  (Kuktumbaz) 
machiti,  Madarxon,  Oynasha  oyim,  Govkushon  madrasalar,  tim  va  tokilar 
(yopik  bozor  va  savdo  rastalari)  Toki  Zargaron,  Toki  Sarrafon,  Toki  kitob 
Frushon,  Toki  Telpak  furushon,  Abdullaxon  tilikabilar  barpo  etildi. 
Ubaydullaxon davrida Buxoroda memoriy inshoatlar: Mir arab marrasasi 1535-
36  yillarda,  Adbulaziz  davrida  koshinli  xonokax,  Masjidi  Kalon  1540-1541 
yillarda kurildi. 
Ashtarxoniylar  davrida  xam  memoriy  obidalar  ko‘rish  davom  ettirildi. 
Buxoroda  davlat  Nadir  Devonbegi  tamonidan  masjid  madrasadan  iborat 
me’moriy majmua Labi Xoviz barpo etildi. 
Samarqandda Yalangtushbiy mablag‘i hisobiga 2 ta: 
1) Sherdor madrasasi 1661 yilda barpo etilgan bo‘lib, Ulug‘bek madrasasi 
ruparasidadir.  Madrasa  peshtokida  quyosh  va  uljaga  intilayotgan  2  ta  sher 
tasvirlangan;  2)  Tillakori  madrasasi,  unda  bino  bezatilishida  juda  kup  oltin 
ishlatilganligi uchun "Tillakori" (oltin kadalgan) deb atalgan. Bu madrasa Juma 
masjidi vazifasini xam bajargan. 
Buxoro  amirligi  me’morchiligida  XVIII-XIX  asrlar  uziga  xos  davrlar 
hisoblangan.  Buxoroda  Domullo  Tursunjon  (1796-1797)  madrasasi,  Hudoydot 



Yüklə 1,33 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   173




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə