Жаҳон санъати тарихи


XIV-XVII asrlarda O‘zbekiston madaniyati



Yüklə 1,33 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə163/173
tarix28.01.2022
ölçüsü1,33 Mb.
#83203
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   173
jahon sanati tarixi

XIV-XVII asrlarda O‘zbekiston madaniyati. 
XI  asrlarning  oxirlariga  kelib  Boburiylar  davlatining  iktisodiy  va  siyosiy 
axvoli ogirlasha boshladi. Toju-taxt uchun talashishlar boshlandi. Buning ustiga 
XVI asrdan boshlab Juji ulasi 2 qismga: 1) Dashti Kipchokning sharkiy qismi ok 
urdaga  va  Dashti  Kipchok  o‘zbeklaridan  o‘zbeklar  mamlakati  vujudga  kela 
boshladi.  O‘zbeklarni  vujudga  kelishi  Shayboniylar  (1500-1600)  xukumronligi 
bilan  bog‘liq.  Shayboniylar  hokimiyatni  mustaxkablab  olgach,  yer-suv 
masalasini  ko‘rib  chiqdilar.  1502  yilda  Zarafshon  daryosiga  suv  ayirgich 
ko‘prigini qurdilar va Abdullaxon11(1557-1598) davrlarda Nurota toglarida suv 
ombor  va  tugon  kurildi.  1507  yilda  pul  isloxati  utkazildi.  Davlatning  hamma 
yirik  shaharlarida  vazni  bir  xil  bo‘lgan  yangi  kumush  tangalar  va  mis  chaka 
pullari  zarb  kilina  boshladi.  Bu  esa  savdo-sotiku  ishlarini  tartibga  solishni 
mustahkamladi. 
Dehqonchilik  rivojlandi va  sholi, nuxat, makkajuxori, loviya  paxta kuplab 
eqildi.Usha  davrda  chetga  kup  mikdorda  ip-gazlamalar  chikarildi.  Manbalarda 
ko‘rsatilishiga  Astraxan  shahri  Rassiyani  O‘rta  Osiyo,  Eron,  Kaspiy  orti  va 
shark mamlakatlari bilan iktisodiy-siyosiy Aloqasini o‘rnatuvchi markaz sifatida 
muhim  urin  egallagan.  U  yerga  o‘zbek  savdogarlari  10  turdan  ortik  gazlama 
(olacha,  buz,  bosma,  kizil  mato,  pardalar,  belbog,  rumolcha,  chodir  b\t  kiyim 
boshlar,  ip  kalava,  paxta)lar  olib  borib  targanlar.  1615  yili  2  o‘zbek  sadogari 
Kozonga 7190 gaz gazlama, 1622 yili bir o‘zbek savdogari 1650 gaz ip gazlama, 
230 gaz ipak gazlama, 20 ta parda va 150 ta belbogni Nijniy Navgarodda, 1633 
yilda  Otakuli  Xoji  ismli  savdogar  esa 66530 gaz  turli  gazlamalarni  Astraxanda 
sotganligi haqida ma’lumot bor. Bundan tashqari, 1640 yili bir savdo narvonida 
195690  gaz  ensiz  gulli  chik,  4790  gaz  enli  chit,  1722  ta  chakman,  1512  ta 
belbog  kabi  mollarni  Tobalask  bozorlarida  sotilgan.  O‘zbek  paxtasi  Rassiyada 
kushimcha bor katta kizikish uygona borgan. Hatto rus xukumati paxta, kovun-
tarvuz  va  uzum  yetishtirishni  uz  ulkasida  iklimlashtirishga  karatilgan  ba’ziy 
choralarni  kurgan.  XVII  asr  urtalarida  rus  podshosi  maxsus  farmon  chikarib, 
Astraxandan  chigit,  uzum,  kovun-tarvuz  uruglarini  topib,  ularni  ekish  uchun 
Maskvaga yuborish to‘g‘risida maxalliy hokimiyatga ko‘rsatma berdi. Farmonda 



Yüklə 1,33 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   173




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə