Жаҳон санъати тарихи
Yüklə 1,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
| ЖАҲОН САНЪАТИ ТАРИХИ
30 bajarilgan. Bu davrga kelib, haykaltaroshlik yuksak kamolot davriga qadam qo‘ydi. Haykaltaroshlar endilikda odam qomati va yuz tuzilishini to‘g‘ri tasvirlabgina qolmasdan, o‘z asarlarida murakkab harakatlarni ham ifodashga, kompozitsiya yechimining hayotiy bo‘lishiga alohida e’tibor bera boshladilar. Shunday masala bilan shug‘ullangan yirik haykaltaroshlardan biri Miron hisoblanadi. Uning mashhur asarlaridan biri “Diskobal” (Disk otuvchi) haykalida jismoniy go‘zal, ma’naviy kuchli ideal inson obrazi yaratiladi. So‘nggi klassika davri haykaltaroshligi realistik tendensiyaning kuchayishi bilan xarakterlanadi. Haykaltaroshlar o‘z qobiliyati, dunyoqarashi, imkoniyatlaridan kelib chiqib, inson ma’naviy olamining turli qirralarini yorita boshlaydilar. Bu xususiyat so‘nggi klassikaning buyuk haykaltaroshlari Skopos, Praksitel, Lisipp ijodida sezilarli edi. San’atda sodir bo‘layotgan o‘zgarishlar so‘nggi klassika davrining yirik haykataroshi Skopos ijodida o‘z ifodasini topdi. U yuqori klassika an’analarini davom ettirib, monumental, qahramonlik ruhi bilan sug‘orilgan haykaltaroshlik kompozitsiyalarini ishladi, lekin asarlarida yuqori klassikaga xos xotirjamlik, ulug‘vorlik, vazminlik emas, balki serQayrat, kuch-quvvatga to‘lib-toshgan kishilarning ko‘rinishi, ma’naviy ichki dunyosi ochib ko‘rsatiladi. Skopasning mashhur asarlaridan biri “Menada” (Vakanka, Dionisning umr yo‘ldoshi) haykalidir. Unda raqs dunyosiga cho‘mgan, maftun bo‘lgan Menada holati tasvirlanadi. Menadaning berilib raqsga tushayotgan holati orqali tashlangan bosh harakati, spiralsimon buralgan gavda orqali ochib berilgan. Obrazning har tomonlama idrok etilishini hisobga olish ham Skopos ijodini avvalgi davr san’atidan farqlaydi. Yüklə 1,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|