Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi qator ilmiy
fanlar bilan chambarchas
bog`liq. Har qanday fan faqatgina o`zining ilmiy izlanishlari bilan chegaralanib qolsa tulaqonli
samara bera olmaydi. Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi bir necha fanlar qushilishi
orqali maxsus pedagogik muammolarni xal qiladigan predmetga aylangan.
Jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi umumiy pedagogika,
psixologiya, inson
umrining yoshi davrlarining psixologiyasi va jismoniy madaniyat psixologiyasining ilmiy
izlanishlari natijalaridan foydalanadi. Ayniqsa, sport pedagogikasi barcha fanlar bilan o`zviy
boglangan.
Oldingi yagona, bo`laklarga bo`linmagan jismoniy madaniyat nazariyasi va
metodikasidan alohida pedagogika fanlari ajralib chiqdi, bo`lar
qatorida sport pedagogikasi
fanlari ham, lekin ularning so`nggi rivojida bir-biri bilan o`zaro o`zviy bog`liqligi namoyon
bo`ldi. Mustakil fanlar jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi ishlab chiqqan umumiy
qoidalarga tayanadi, olingan aniq dalillar yangi umumlashtirishlar uchun materialdir. Bu degani,
jismoniy madaniyatning butun pedagogik muhitini o`z
ichiga olgan boshlangich, keng ilmiy
izlanish va o`qitish predmetidan asta-sekinlik bilan maxsus sport soxasi fanlari ajralib
chiqaboshlagan ligidir:
gimnastika, yengil atletika, sport uyinlari fanlari va x.k.lar. Ammo
jismoniy mashqlarning alohida turlari uchun keraqli bo`lgan, nisbatan umumiy qonuniyatlar,
qaysiki, hamma turlar uchun ta`sir ko`rsata olganlari alohida fan bo`lib
ajralmadi va ajralib
chiqishi ham mumkin bo`lmasdi. Ana usha qonuniyatlarni ishlab chpkish hozirgi zamon
jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi fanining asosini tashqil qiladi.
Biologiya fani bilan bog`liqligi- jismoniy madaniyat vositalarini shug`ullanuvchilar
organizmiga ta`siri reaksiyasini o`rganish keraqligiga aloqadordir. Jismoniy madaniyat
jarayonini
samarali boshqarish anatomiya, fiziologiya, bioximiya,
sport tibbiyoti fanlarining
qonuniyatlarini xisobga olish bilangina amalga oshirilishi mumkin.
Shuni esda saqlash lozimki, jismoniy madaniyat nazariya va metodikasining boshqa
fanlar bilan bog`liqligi bir tomonlama bo`lmay, ikki tomonlamadir. Jismoniy madaniyat haqidagi
fanning rivojlanishi aralash fanlarga ta`sir etmay qolishi mumkin emas. Masalan,
sportning
nazariyasi va praktikasi psixologlar va fiziologlarning bolalar va katta yoshdagilar
organizmining potensial imkoniyatlari degan tasavvuriga aytarli tuzatishlar kiritilishiga olib
keladi.
Dostları ilə paylaş: