Jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy- fiziologik asoslari

Chiniqishni gigienik asoslari
CHiniqish jismoniy tarbiyaning ajralmas qismi hisoblanadi va sog‘liqni mustahkamlashda hamda ish qobiliyatini yaxshilashda katta ahamiyagga ega. CHiniqish natijasida meteorologik faktorlarning yomon ta`siriga, birinchi navbatda shamollash kasalliklari etiologiyasida katta rol’ o‘ynaydigan past temperaturaga nisbatan chidamlilik ortadi. CHiniqishning hamma turlari ayrim organ va sistemalarning funktsional holatini yaxshilagan holda organizmga umuman yaxshi ta`sir ko‘rsatadi.
M6
Jismoniy mashqlarning fiziologik tasnifi
Odamning xarakat faoliyati xaddan tashqari xilma xildir. Sport fiziologiyasida ularni ma'lum guruxlarga ajratib o`rganiladi.Sport faoliyatida bajariladigan mashqlarni takrorlash bilan sportchi mashqni yuqori darajadagi maxorat bilan bajarishga erishadi. Ish unumi ortadi,sarflanadigan quvvatni tejash kuchayadi,bu jarayonlar xarakatlarning boshqarilish mexanizmi takomillashishi bilan bogliq. Sport mashqlarini nixoyatda yuqori ustalik bilan bajarishga erishi uchun jismoniy mashqlarning turlarini,ularning fiziologik xususyaitlarini bilish zarur buladi,bu xol jismoniy mashqlar tasnifi bilan chuqur tanishish zaruriyatini keltirib chiqaradi.
M7
Sport faoliyatida organizmda yuzaga keladigan fiziologik holatlar
Sportning xar xil turlari bilan shug`ullanishda sportchi organizmda qator xolatlar kuzatiladi.
Ulardan biri - start oldi xolati, razminka mashqlari ta'sirida yuzaga keladigan xolat, ishga kirish xolati, turg`un xolat, charshash xolati va nixoyat sportchining dam olish davrida kechadigan tiklanish xolatiga ajraliladi. Bu xolatlarda organizmda yuzaga keladigan fiziologik reaksiyalar o`ziga xosligi bilan farqlanadi, chunki xar bir xolatda sodir bo`ladigan fiziologik jarayonlar organizmga ta'sir ko`rsatadigan ma'lum omillar bilan bog`liq.
M8
Jismoniy sifatlarga fiziologik tavsif.
Jismoniy sifatlardan biri bulgan tezkorlik xarakatning bajarilish vakti bilan ifodalanib, u yukori tezlikda bajariladigan jismoniy mashklar ijro etilganda rivojlanadi, masalan; siklik xarkterli ishlarni bajarishdagi kiska musobakalar 100-200 m ga yugurish,20-50 m suzish,200 m ga velosiped poygasi kabi mashklar tezlik va kuch bilan bajariladigan ulok-tirish va uzunlikka,balandlikka sakrash,boks,klichbozlik,sport uyinlari kabi sport turlari bilan shugullanish tezkorlik sifatlarini rivojlantiradi.Xarakatning bajarilish tezligi fiziologik nuktai nazardan asosan kuyidagi omillarga boglik;
M9