|
Journal of new century innovationsJOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS60-67JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
http://www.newjournal.org/
Volume–27_Issue-6_April_2023
66
Iqtisodiy o‘sish, shu jumladan uning sifati to‘g‘risidagi masalalar mamlakat,
uning mintaqalari, umuman biror-bir ijtimoiy tizimning rivojlanish istiqbollarini
aniqlash uchun ham juda muhimdir. Iqtisodiy o‘sish jamiyatning rivojlanish
istiqbollarini prognozlash imkonini yaratadi. Bundan tashqari, iqtisodiy o‘sish
resurslarning cheklanganlik muammosini hal etish uchun shart-sharoitlar yaratadi.
Iqtisodiy oʻsishni negizida iqtisodiyotdagi yetakchi tarmoqlarning rivojlanishi turadi.
Iqtisodiy oʻsish ishlab chiqarishning ilgʻor tuzilmasiga, yuqori mehnat unumdorligi
darajasiga, ichki va tashqi bozorda talab katta boʻlgan raqobatbardosh mahsulotlar
ishlab chiqarishga, mahsulotni qulay bozorlarda sotishga suyanadi. Boshqacha qilib
aytganda, iqtisodiy oʻsish mahsulot ishlab chiqarishning real hajmini muttasil
koʻpaytirib borish va ayni paytda jamiyat taraqqiyotida texnologik, iqtisodiy va
ijtimoiy tavsiflarning yaxshilanib borishini anglatadi.
Har qanday ishlab chiqarishning pirovard maqsadi - bu jamiyat ehtiyojlarini
qondirishdan iboratdir, deb ta’kidlash albatta adolatdan bo‘lar edi. Ammo bu o‘rinda
ehtiyojlami yuqori darajada qondirish, bu farovonlikning asosiy maqsad va vazifasi
ekanligini unutishimiz mumkin emas. Shunday qilib, iqtisodiy farovonlik-iqtisodiyot
va
takror ishlab chiqarishning pirovard maqsadi boisa, iqtisodiy o‘sish esa - oraliq
maqsad, ya’ni yalpi ichki mahsulot yaratish zaruriyatidir. Mahsulot yaratish - bu sof
ishlab chiqarishga xos masaladir, ammo takror ishlab chiqarishning barcha
bosqichlarini hisobga olgan holda farovonlikning o‘sishini ta’minlash - bu pirovard
maqsad hisoblanadi va shu yo‘sinda biz iqtisodiy rivojlanishni talqin etishimiz
mumkin.
Shu tariqa, biz iqtisodiy o‘sish va iqtisodiy rivojlanish kategoriyalarini talqin
etish borasida tez-tez uchrab turadigan ko‘pgina chalkashliklarni bartaraf etishga
harakat qilamiz. Buning uchun iqtisodiy o‘sish va iqtisodiy rivojlanish kategoriyalarini
farqlashning quyidagi me’zonlarini taklif etamiz:
- Iqtisodiy o‘sish ko‘proq yalpi ichki mahsulotning o‘sishi bilan, iqtisodiy
rivojlanish esa - farovonlikning o‘sishi bilan uyg‘unlashadi;
- Iqtisodiy o‘sishga iqtisodiy jihat (oraliq tavsifga ega bo‘lgan mahsulot ishlab
chiqarish) xos bo‘lgani holda, iqtisodiy rivojlanishga ijtimoiy jihat xosdir, bunda
jamiyat farovonligining o‘sishi pirovard maqsad sifatida namoyon bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|