JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
http://www.newjournal.org/
Volume–35_Issue-1_Avgust_2023
162
Yozma nutq esa harf va so‘zlarning ma’lum qonuniyatlari asosida o‘zaro
birikuvi, tinish belgilari, har xil ajratishlar, abzatslar, paragraflar va gaplarni grammatik
jihatdan aniq va tushunarli bayon etish orqali ro‘yobga chiqadi.
Jonli nutqning ikki qanoti bir-biridan kuch oladi. Bu nutq madaniyatining ikkita
ko‘rinishidir. Muomala jarayoni bularni puxta bilish, o‘zlashtirish
va amalda
muvaffaqiyatli qo‘llashni taqozo etadi. Bu og‘zaki va yozma nutq madaniyatini
egallashdir. Kimdir og‘zaki nutqqa mohir bo‘lsa, kimdir yozma nutqqa. Aslida, har
ikkalasining ham ustasi bo‘lish kerak.
Xalq iborasi bilan aytganda, «gapga do‘ppi
kiygizadigan» so‘z ustalarining nutqi kishini o‘ziga rom etmasdan qo‘ymaydi.
Ustozlardan biri shunday degan edi: «Men minbarga chiqsam, o‘zimni miltiq o‘qtalgan
ovchi oldida dag‘-dag‘ titrayotgan quyonga o‘xshataman, yozish uchun stolga
yaqinlashsam, o‘zimni bamisoli arslondek tasavvur qilaman».
Xulosa o’rnida shuni ta’kidlash joizki, o’quvchilarda nutqiy ko’nikmalarni
rivojlantirish
tizimli yondashish, xususan, matn ustida ishlash orqali o’quvchilarda
tinglab tushunish, o’qib
tushunish , gapirish va yozish ko’nikmalarini bir
mashg’ulotning o’zida xosil qilish metodikasi ona tili ta’limini takomillashtirishga
sezilarli ta’sir ko’rsatadi. Bugungi kunda oldimizda
turgan maqsadizmiga
erishishimiz, jamiyatimizning yangilanishi hayotimizning taraqqiyoti va istiqboli
amalga oshirilayotgan islohotlarimizning samarasi avvalambor
zamon talablariga
javob beradigan yuqori malakali ongli mutaxassis kadrlar tayyorlash muommosi bilan
bog’liqdir.
3
Foydalangan adabiyotlar:
1.
Elmurodov N. O‘qituvchining nutq madaniyati. O‘quv qo‘llanma. – Samarqand:
SamDU nashri, 2003.
2.
Karimov S.A., Mahmatmurodov Sh.M., Karimova O.N. Nutq madaniyati va davlat
tilida ish yuritish. – T.: “O‘zbekiston”, 2003
3.
http: www.ziyo.net.uz.
4.
http: www.pedagog.uz
5.
K.Rajapova. Nutqiy ko’nikmalarni tizimli rivojlantirish metodikasi. : “IIimpaz”
nashriyoti, 2021-yil, 4-bet.110 – bet.
6.
Mirziyoyev Sh, Erkin va faravon demokratik o’zbekiston davlatini birgalikda
barpo etamiz. – T,:O’zbekiston. 2016 ,- 14-6-bet
3
K.Rajapova. Nutqiy ko’nikmalarni tizimli rivojlantirish metodikasi. : “IIimpaz” nashriyoti, 2021-yil, 110- bet.