K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va

2.Nomoddiy aktivlar bo‘yicha 
1.Nomoddiy aktivlarlarning 
haqiqatda
mavjud 
holati
, 
o‗larning 
hisob
va balans 
qiymatlarining
to‗ g‗ri 
hisoblanganligi
, ushbu 
qiymatlarni
balansda, bosh 
kitobda bir xil aks ettirilganligi 
tekshiriladi 
2.Nomoddiy aktivlarning 
harakatiga doir operatsiyalar 
bo‗ yicha hujjatlarni, 
buxgalteriya yozuvlarini 
to‗g‗riligi tekshiriladi 
3.Nomoddiy aktivlar bo‗ yicha 
amortizatsiya summalarini 
to‗g‗ri 
hisoblanganligi
va 
schyotlarda aks ettirilganligi 
aniqlanadi 
4.Nomoddiy aktivlarga doir 
daromad va harajatlarning 
realligi aniqlanadi
1.Nomoddiy aktivlarning 
hisob
va balans 
qiymatlarining
, va ularga 
hisoblangan
amortitsaziya 
summasini realligi, 
ularning mavjudligi va 
butligi, olingan daromad 
va harajatlarning 
summalarini to‗g‗riligi 
tasdiqlanadi 
2.Nomoddiy aktivlar 
hisobida
mavjud 
chetlanishlar aniqlanadi
va isbotlanadi 
3.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‗ yicha takliflar 
beriladi 
1.Nomoddiy 
aktivlarning 
hisob
va 
balans 
qiymatlari
haqiqiy
summasi 
noto‗g‗ri topilishi 
mumkin 
2.Nomoddiy aktivlar 
hisobidagi
kamchiliklar 
to‗liq ko‗rsatilmay 
qolinishi
mumkin. 
3.Soliqga 
tortish 
ob‘ektiga tortil-adigan 
o‗rtacha yillik 
qiymatni
noto‗g‗ri 
topilganligi 
aniq-lanmay 
qolinishi
mumkin 
4.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‗ yicha 
takliflar berilmay 
qolinishi
yoki noto‗g‗ri 
berili-shi mumkin 
3.Moliyaviy investitsiyalar bo‘yicha 
1.Moliyaviy investitsiyalarni 
mavjud turlarini aniqlash, ularni 
hisob
va balans 
qiymatlarini
12-
son BHMS talablariga mosligini 
tekshirish 
2.Moliyaviy investitsiyalarga 
doir operatsiyalarni to‗ g‗ri 
hujjatlashtirilganligi va 
schyotlarda to‗g‗ri aks 
ettirilganligini tekshirish
3.Moliyaviy investitsiyalar 
bo‗ yicha daromad va 
harajatlarni to‗g‗ri 
hisoblanganligi
va moliyaviy 
hisobotda
to‗g‗ri aks 
ettirilganligini tekshirish
1.Moliyaviy 
investitsiyalarni 
haqiqatda
mavjudligini, butligini, 
ularning 
qiymatini
to‗g‗ri 
hisoblanganligini
tasdiqlash 
2. Moliyaviy 
investitsiyalar 
hisobida
mavjud chetlanishlar 
aniqlanadi va isbotlanadi 
3.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‗ yicha takliflar 
beriladi 
1.Moliyaviy 
investitsiyalarning 
hisob
va balans 
qiymatlarining
haqiqiy
summasi noto‗g‗ri 
topilishi mumkin 
2.Moliyaviy investi-
siyalar 
hisobidagi
kamchiliklar to‗liq 
ko‗rsatilmay 
qolinishi
mumkin. 
3.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‗ yicha 
takliflar berilmay 
qolinishi
yoki noto‗g‗ri 
berili-shi mumkin 

---

271 
4.Boshqa uzoq muddatli aktivlar bo‘yicha 
1.O‗rnatishga mo‗ljallangan 
jihozlarning mavjud 
holati
, 
ularning 
qiymatini
to‗g‗ri 
topilganligi, 
qayta
baholan-
ganligi, tugallanmagan 
qurilishga
ishlatilganligi, 
hisobdan
chiqarilganligi, 
schyotlarda aks ettirilishi 
tekshiriladi. 
2.Mol-mulk solig‗iga 
tortiladigan o‗z vaqtida 
o‗rnatilmagan jihozlarni soliq 
solish ob‘ektiga to‗g‗ri 
kiritilganligini aniqlash 
3.Uzoq muddatli debitorlik 
qarzlar
schyotiga olib borilgan 
olinadigan schyotlarning 
realligini tekshirish
1.Boshqa uzoq muddatli 
aktivlarni 
haqiqatda
mavjudligini, butligini, 
ularning 
qiymatini
to‗g‗ri 
hisoblanganligini
tasdiqlanadi 
2. Boshqa uzoq muddatli 
aktivlar 
hisobida
mavjud 
chetlanishlar aniqlanadi
va isbotlanadi 
3.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‗ yicha takliflar 
beriladi 
1.Boshqa uzoq 
muddatli aktivlarning
haqiqiy
summasi 
noto‗g‗ri topilishi 
mumkin 
2.Boshqa uzoq 
muddatli aktivlar 
hisobidagi
kamchiliklar 
to‗liq ko‗rsatilmay 
qolinishi
mumkin. 
3.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‗ yicha 
takliflar berilmay 
qolinishi
yoki noto‗g‗ri 
berili-shi mumkin 
5.Ishlab chiqarish zahiralari bo‘yicha 
1.Ishlab chiqarish zahiralar-
ining 
hisob
va balans 
qiy
-
matlarini yil boshidagi 
summalari aniqlanadi, ular 
to‗g‗risidagi ma‘lumotlarni 
balansda, bosh kitobda, jur-nal 
orderlarda, moddiy 
hisobotlarda
bir xil ko‗r-satilganligi 
tekshiriladi
2.Mavjud ishlab chiqarish 
zaxiralarini 21-son BHMSga
muvofiq to‗g‗ri tasniflan-ganligi 
aniqlanadi 
3.Ishlab chiqarish zahira- 
larini ombor 
hisobining
borligi 
va uni to‗g‗ri yuriti-layotganligi 
tekshiriladi 
4.Ishlab chiqarish zahiralari 
harakatini hujjatlar bilan to‗g‗ri 
rasmiylashtiril-ganligi 
aniqlanadi 
5.Ishlab chiqarish zaxiralarini 
harakatiga doir operatsiyalarni 
FIFO, AVEKO usullardan 
birida schyotlarda to‗g‗ ri aks 
ettiril-ganligi tekshiriladi 
6.Ishlab chiqarish zahiralarini 
real mavjudli-gini bilish 
1.Ishlab chiqarish 
zaxiralarining
hisob
va 
balans 
qiymatlari
-ning 
realligi va bir xilligi 
tasdiqlanadi 
2.Ishlab chiqarish zaxi-
ralari bo‗ yicha 
hisob
va 
balans ma‘lumotlari-ning 
uyg‗unligi tasdiqlanadi 
3.Ishlab chiqarish 
zaxiralarining mavjudligi 
va butligi tasdiqlanadi 
4.Ishlab chiqarish 
zaxiralari harakati 
bo‗ yicha daromadlar, 
harajatlar, 
QQS
ning 
realligi tasdiqlanadi 
6.Ishlab chiqarish 
zahiralari
hisobida
mavjud 
chetlanishlar aniqlanadi
va isbotlanadi 
7.Schyot-fakturalar va 
boshqa boshlang‗ich tasdiq 
lovchi hujjatlardagi 
kamchiliklar ochiladi
8.Bosh kitobdagi noto‗ g‗ri 
yozuvlar ko‗rsatiladi 
9.Chetlanishlarni bartaraf 
1.Ishlab chiqarish 
zaxiralarining 
hisob
va 
balans 
qiymatlari
haqiqiy
summasi 
noto‗g‗ri topilishi 
mumkin 
2.Schyot-fakturalar va 
boshqa boshlang‗ich 
hujjatlardagi 
kamchiliklar to‗ liq 
ko‗rsatilmay 
qolinishi
mumkin. 
3. Ishlab chiqarish 
zaxiralarini sotish,
bepul berish va boshqa 
xollari bo‗ yicha 
daromad va harajatlar 
noto‗g‗ri topilgan 
bo‗lishi mumkin 
4.Bosh 
kitobdagi 
noto‗g‗ri 
yozuvlar 
ko‗rsatilmay 
qolinishi
mumkin 
5.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‗ yicha 
takliflar 
berilmay 
qolinishi
yoki noto‗g‗ri 
berili-shi mumkin 

---

272 
maqsadida inventarizatsiyasi 
o‗tqaziladi 
7.Ishlab chiqarish zahiralarini 
sotib olishda ta‘ minotchilarga 
to‗langan 
QQS
summasini 
byudjetga to‗lovlar bo‗ yicha 
kamayti-rishga (zachetga) 
to‗g‗ri olib borilganligi 
tekshiriladi
8.Ishlab chiqarish zaxiralari 
bo‗ yicha transport-tayyorlov 
harajatlarini, materiallar 
qiymatidagi
chetlanishlarni 
to‗g‗ri 
hisoblanganligi
tekshiriladi 
etish bo‗ yicha takliflar 
beriladi