K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

To‘yinmagan uglevodorodlar 
neftni termik qayta ishlash nati-
jasida hosil bo‘ladi. Ular uglerod atomlari orasidagi ikkilangan va 
uchlangan bog‘lanishlar borligi bilan tavsiflanadi. Bu turdagi ug
-
levodorodlar ichida umumiy formulasi С
n
Н
2n 
ko‘rinishda bo‘lgan, 
bitta ikkilangan bog‘lanishdagi 
olifenli ugl
evodorodlar 
(masalan, 
etilen C
2
H
4
) ko‘p uchraydi. Shuningdek, umumiy formulasi C
n
H
2n – 2
 
ko‘rinishda bo‘lgan, ikkita ikkilangan bog‘lanishdagi 
diolifen
li ug
-
levodorodlar 
ham keng tarqalgan. 
Molekulalardagi ikkilangan bog‘lanishlar ularning kimyoviy 
faolligini oshiradi. Ular osongina oksidlanadi va birikish hamda 
zichlash (polimerizatsiya) reaksiyasiga moyil bo‘ladi. Molekula-
dagi ikkilangan bog‘lanishlarning soni qancha ko‘p bo‘lsa oksid  -
la 
nish jarayoni shunchalik jadal amalga oshadi. Polimerlash 
natija  sida yuqori molekular smola – asfaltli birikmalar hosil qila-
di. Shuning uchun ham to‘yinmagan uglevodorodlarning motor 
yonilg‘isi va moylarda bo‘lishi maqsadga muvofiq emas. To‘yin
-
magan uglevodorodlarning turg‘unmasligi natijasida ular saqla-
nayotgan yonilg‘ida, ayniqsa, kreking benzinda smola hosil bo‘lish 
jarayonini tezlashtiradi.