12
bo‘lib, besh yoki olti uglerod atomiga ega. Monosiklanlarning
umumiy empirik formulasi C
n
H
2n
ko‘rinishida bo‘ladi. Monosiklan-
larga siklopentan C
5
H
10
va siklopentan C
6
H
12
,
kabi uglevodorodlar
kiradi.
Naftenlar parafinlar kabi nisbatan past haroratlarda oksidlanish
reaksiyasiga kirishmaydi. Yuqori haroratlarda (400°C va undan
yuqori) siklanlarning oksidlanishga qarshi turg‘unligi
n
parafinlar
-
ga
nisbatan yuqori va
i
parafinlarga yaqin bo‘ladi.
Past haroratda qaynaydigan naftenli uglevodorodlar neft mahsu-
lotlarining qotish haroratini pasaytiradi.
Shuning uchun ular qishki
yonilg‘i va moylash materiallarining qimmatli tarkibiy qismi hi-
soblanadi. Naftenli uglevodorodlarning yuqori
haroratlarda ham
oksidlanishga chidamliligi tufayli benzinlarning detonatsiyaga qar-
shi xususiyatlari yaxshi bo‘ladi.
Naften uglevodorodlarning miqdori neftlarda 20–30 foiz, moy
fraksiyalarida esa 70 foizgacha bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: